Εκ των ψυχικών επιβαρύνσεων του συγχρόνου ανθρώπου, η κατάθλιψις αποτελεί το πλέον επωδυνον και ακανθώδες ενίοτε βίωμα, προβαλλόμενον μεν εκδήλως εις την καθ΄ ημέραν λειτουργικότητα αυτού, εκφραζόμενον δε μετά ιδιαιτέρας έμφάσεως κατά το μυστήριον της θείας εξομολογήσεως.
Εν τω πλαισίω της ψυχικής ταύτης καταστάσεως, η οποία κατά κύριον λόγον μεν οφείλεται εις διαταραχάς του μονοαμινεργικού νευροδιαβιβαστικού συστήματος εις τον εγκέφαλον , η δε εκδήλωσις αυτής ενισχύεται, εκ παραλλήλου, υπό των πολυμόρφων δυσχερειών, τας οποίας αντιμετωπίζει εις τον κοινωνικόν χώρον το άτομον, πρυτανεύει εις την ψυχικήν σφαίραν των πασχόντων το ηθικόν άλγος, αι ιδέαι της αυτομομφής και ευρεία σειρά αρνητικών συναισθημάτων, τα οποία ανακόπτουν αυτό από την κοινωνικήν λειτουργικότητα, του εμβάλλουν την αίσθησιν της ανεπαρκείας και της αναξιότητος και του καλλιεργούν ιδέας φυγής μακράν του κοινωνικού χώρου, του οικογενειακού περιβάλλοντος, του χώρου της εργασίας ενίοτε δε και μακράν αυτής ταύτης της ζωής .
Το ηθικόν άλγος του πάσχοντος εκ μελαγχολίας ατόμου διαφέρει ουσιωδώς από την θλίψιν εκ των πλημμελημάτων, την οποίαν αισθάνεται το υγιές άτομον. Εις τον εκ μελαγχολίας πάσχοντα το ηθικόν άλγος εκπηγάζει εκ των αισθημάτων της αναξιότητος και της εξουθενώσεως του εαυτού του, χωρίς να υφίσταται ακτίς ελπίδος και προσδοκία λυτρώσεως. Εις το υγιές άτομον το ψυχικόν άλγος απορρέει από την παράβασιν του θελήματος του Θεού και την αίσθησιν της αλλοιώσεως του έσω ανθρώπου διά της αβλεψίας, κυρίως δε από την αίσθησιν ότι διά των σφαλματων αυτού ελύπησεν τον Εσταυρωθέντα διά την σωτηρίαν του Κύριον .
Εις την θλίψιν εκ της αμαρτίας διά το υγιές άτομον υπάρχει η ελπίς της λυτρώσεως διά της μετανοίας . Εν αντιθέσει εις τον εκ καταθλίψεως πάσχοντα, η έννοια της μετανοίας είναι δυσπρόσιτος, δεδομένου ότι κατ΄ αυτόν η διά της μετανοίας συγχώρεσις είναι ανέφικτος και επίκειται η αιώνιος τιμωρία, άνευ εξιλεώσεως.
Οι εκ μελαγχολίας πάσχοντες κατά κανόνα προσέρχονται προθύμως εις το μυστήριον της θείας εξομολογήσεως, εις το οποίον εκτενώς και διά πολλών περιγραφών και περιφράσεων καταθέτουν τα σφάλματα αυτών, τα οποία ουχί σπανίως μεγιστοποιούν και εξαίρουν.
Συγχρόνως όμως αδρανοποιούνται πνευματικώς, ενδεδυμένοι την απόγνωσιν, αδυνατούντες να προβούν εις προσπαθείας εξόδου εκ του καταθλιπτικού βιώματος και ουσιαστικής αναβαθμίσεως της ψυχικής των ζωής .
Η συμβολή του πνευματικού είναι ουσιώδης διά την λύτρωσιν εκ του καταθλιπτικού βιώματος και την ειρήνευσιν του ψυχικού χώρου του πάσχοντος.
Η συνεχής αναφορά εις την εξ άμετρου αγάπης σταυρικήν θυσίαν του Κυρίου, η αναφορά εις την απεραντοσύνην του ελέους και της συγνώμης Του, η συχνή συμμετοχή εις το μυστήριον της θείας ευχαριστίας, κατά την κρίσιν του πνευματικού, η μελέτη πνευματικών πονημάτων, διά των οποίων παρέχεται παρηγορία, ελπίς και στήριξις συμβάλλουν τα μέγιστα εις την βελτίωσιν της ψυχικής καταστάσεως αυτού και εις την έξοδον του εκ του ζοφώδους βιώματος της καταθλίψεως.
Κατ’ ουσίαν, η υπαρξιακή σταθερότης, η οποία απορρέει εκ της πνευματικής ζωής και το βαθύ νόημα της αξίας της καθ’ ημέραν ζωής, ως εκφράσεως της αγάπης του Κυρίου, δύνανται σταδιακώς να εκριζώσουν το αίσθημα της καταθλίψεως, το οποίον πολλάκις αποτελεί τον απόηχον της υπαρξιακής ασταθείας . Ο φόβος και η αγωνία του θανάτου, η οποία κατά κανόνα διακατέχει την σκέψιν του εκ μελαγχολίας πάσχοντος και αποτελεί έν ιδιαιτέρως καθηλωτικόν και οδυνηρόν βίωμα, υποχωρεί προ της χαράς της Αναστάσεως του Κυρίου, διά της οποίας συνανίσταται η ανθρωπίνη ψυχή και λυτρούται ολοσχερώς εκ του άλγους, του φόβου, της θλίψεως, της ανασφαλείας και της αβεβαιότητος.
Απόπασμα απο τό άρθρον
Σταύρος Ι. Μπαλογιάννης
“Καταθλιπτικά στοιχεία και παρερμηνευτικαί διαθέσεις, αι οποίαι είναι δυνατόν να επηρεάσουν το μυστήριον της Ιεράς Εξομολογήσεως εις τους ενήλικας και τους γέροντας”