Η Ορθόδοξη Γιορτή της Μητέρας.. Η Υπαπαντή…

Η ελληνορθόδοξη παράδοση και οι καταβολές μας ως λαός «επιβάλλει» τον εορτασμό ενός μεγάλου προσώπου της ζωής μας-της μητέρας μας-την ημέρα της Υπαπαντής διότι μας συνδέει συναισθηματικώς περισσότερο ο συμβολικός χαρακτήρας εκείνης της ημέρας παρά ο Μάιος.
Δυστυχώς, η Γιορτή της μητέρας έχει χάσει, όπως και όλες οι γιορτές, τον παραδοσιακό και ουσιαστικό της χαρακτήρα.
Τηρώντας πιστώς τον δυτικό μιμητισμό και τον αμερικανισμό, γρήγορα το εμπόριο και διαφήμιση ανακάλυψαν μια νέα πηγή εσόδων και έτσι τα πρώτα συμβολικά λουλούδια της γιορτής έγιναν γρήγορα ανθοδέσμες και γλάστρες ώστε σήμερα η γιορτή της μητέρας να είναι η πιο εμπορική γιορτή για λουλούδια, γλάστρες και εποχιακά φυτά διεθνώς εκτός από τα Χριστούγεννα.
Σύμφωνα με έρευνες η γιορτή της Μητέρας κατέχει τα τελευταία χρόνια μερίδιο 26% στο σύνολο των ετήσιων πωλήσεων λουλουδιών και φυτών που γίνονται κατά την διάρκεια των διάφορων γιορτών.
Ο συμβολικός χαρακτήρας της ημέρας της Υπαπαντής είναι ότι η νεαρή μητέρα Παναγία πραγματοποιεί την πρώτη συμβολικής αξίας πράξη αποδοχής του νέου της ρόλου.
Όσες γυναίκες ευτύχησαν να γίνουν μάνες, συνειδητοποιούν το βάθος της ανθρώπινης συγκίνησης που διακατέχει το ζευγάρι των γονιών και ακόμη περισσότερο την ίδια την μητέρα, όταν κρατώντας στην αγκαλιά το σπλάχνο της «βγαίνει» από την εσωτερική κατάσταση της συγκλονιστικής εμπειρίας της γέννας, των διαρκώς μεταβαλλόμενων συναισθημάτων της προσαρμογής (ορμονικής, σωματικής, ψυχολογικής) στη νέα οικογενειακή πραγματικότητα και «προσέρχεται» στην Εκκλησία για να ζητήσει φώτιση για το παιδί της, κουράγιο για την ίδια και τον άνδρα της ενώ παράλληλα με τον τρόπο αυτό μυείται στην κοινωνία Θεού και ανθρώπων το νέο μέλος.
Στις 2 Φεβρουαρίου, κάθε χρόνο, όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες τιμούμε την Μάνα όλων, την Παναγία στην πρώτη της εμφάνιση ως Μητέρα.
Ας επαναπροσδιορίσουμε τις αρχές μας, ας επιστρέψουμε στην παράδοσή μας, ας επαναγκολπωθούμε την Πίστη μας, ας τιμήσουμε την Παναγία και κοντά σ’ Αυτήν όλες τις Ελληνίδες Μητέρες. Την μητέρα μας.
«Θεοτόκε, η ελπίς πάντων των Χριστιανών,
σκέπε, φρούρει, φύλαττε τούς ελπίζοντας εις Σέ».
40 ημέρες
40 ημέρες είναι το «όριο ασφαλείας» που χρειάζεται η μητέρα αλλά και το μωρό πριν από την πρώτη κοινή τους έξοδο στον κόσμο, υποστηρίζουν όλοι οι γιατροί.
40 μέρες μετά τη γέννα, κατά την Πίστη μας, η μάνα πηγαίνει το παιδί της στην Εκκλησία να πάρει την Ευχή.
40 μέρες είναι, από την 25η Δεκεμβρίου, η 2α Φεβρουαρίου, η γιορτή της Υπαπαντής.
 Η σκοτεινή ιστορία πίσω από την Ημέρα της Μητέρας
Η γιορτή της μητέρας που γιορτάζεται παγκοσμίως κάθε δεύτερη Κυριακή του Μαΐου, οφείλεται στον αγώνα που έκανε στις αρχές του 20ου αιώνα μία δασκάλα, από την Φιλαδέλφεια, ονόματι Άννα Τζάρβις η οποία ζούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Anna Jarvis, αγωνίστρια από πολύ νεαρή ηλικία, ήθελε να τιμάται αυτή τη συγκεκριμένη μέρα η μητέρα η οποία βοήθησε στη συμφιλίωση των Νοτίων και Βορείων μετά τον τραγικό εμφύλιο πόλεμο.
Το Κογκρέσο, το 1914 όρισε τη συγκεκριμένη μέρα ως εθνική εορτή και οι αγώνες της Τζάρβις δικαιώθηκαν.
Δεκαπέντε χρόνια αργότερα (1929) εορτάστηκε για πρώτη φορά η γιορτή της Μητέρας στην Ελλάδα, όχι όμως τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου αλλά στις 2 Φεβρουαρίου ώστε να συνδυαστεί με τη μεγάλη δεσποτική εορτή της Υπαπαντής.
Μόλις τη δεκαετία του 1960 η γιορτή της μητέρας στη χώρα μας ακολούθησε τα αμερικανικά πρότυπα και γιορτάζεται πλέον τη 2η Κυριακή του Μαΐου.
Με την Ημέρα της Μητέρας να κλείνει φέτος τα 106 χρόνια από την πρώτη φορά του εορτασμού της, η γιορτή παραμένει κυρίως γνωστή ως μια αφορμή για δώρα, εκδηλώσεις αγάπης και συναισθηματικά ξεσπάσματα. Η αλήθεια όμως είναι πως η γιορτή αυτή έχει πολύ πιο μελαγχολικές ρίζες.
Ξεκίνησε σαν μέρα μνήμης και πένθους των γυναικών που είχαν χάσει τα παιδιά τους στο πόλεμο και υπενθύμιζε πως υπήρχε πολύ και σκληρή δουλειά να γίνει για την ειρήνη. Όταν η επέτειος άρχισε να παίρνει εμπορικό χαρακτήρα, η μεγαλύτερη υποστηρίκτριά της Αnna Jarvis, έκανε τα πάντα για να το πολεμήσει καταλήγοντας να πεθάνει μόνη και απένταρη σε ένα σανατόριο.
Όλα ξεκίνησαν στη δεκαετία του 1850, όταν η μητέρα της Anna ξεκίνησε μαζί με άλλες γυναίκες της δυτικής Βιρτζίνια να διοργανώνει ομάδες εθελοντισμού. Η πρώτη «Ημέρα της Μητέρας» ήταν αφιερωμένη στη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και την προσπάθεια μείωσης της βρεφικής θνησιμότητας με την καταπολέμηση των ασθενειών και τον περιορισμό της μόλυνσης του γάλακτος. Σύμφωνα με την ιστορικό Katharine Antolini του Wesleyan College οι γυναίκες φρόντιζαν και τους τραυματισμένους στρατιώτες και από τα δύο μέτωπα του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου (1861-1865).
Στα μεταπολεμικά χρόνια η Jarvis και οι υπόλοιπες γυναίκες οργάνωναν πικνίκ ‘Φιλίας’ και συμβολικές εκδηλώσεις με μηνύματα γύρω από την ειρήνη και τη συμφιλίωση των δύο πλευρών. Περίπου εκείνη την εποχή η Julia Ward Howe, γνωστή για τη σύνθεση του «Ύμνου μάχης για τη Δημοκρατία» συνέταξε τη Διακήρυξη για τη Γιορτή της Μητέρας καλώντας τις γυναίκες να αναλάβουν ενεργό πολιτικό ρόλο στην προώθηση της ειρήνης. Όμως κυρίως υπεύθυνη για αυτό που ονομάζουμε σήμερα «Ημέρα της Μητέρας» ήταν η κόρη της, Anna– η οποία θα περνούσε το μεγαλύτερο μέρος της μετέπειτα ζωής της αγωνιζόμενη ενάντια σε αυτό που τελικά κατέληξε να είναι.
H Anna ποτέ δεν απέκτησε δικά της παιδιά, αλλά ο θάνατος της μητέρας της το 1905 την ενέπνευσε να οργανώσει τους πρώτους εορτασμούς της Μέρας της Μητέρας το 1908. Στις 10 Μαΐου εκείνης της χρονιάς, οικογένειες συγκεντρώθηκαν σε εκδηλώσεις στη γενέτειρα της Jarvis στο Grafton της West Virginia – μια εκκλησία που τώρα έχει μετονομαστεί σε Διεθνή Βωμό της Ημέρας της Γυναίκας – καθώς και στη Φιλαδέλφεια, όπου η Jarvis ζούσε εκείνη την εποχή, και σε πολλές άλλες πόλεις. Σε μεγάλο βαθμό κυρίως μέσω των προσπαθειών της Jarvis η Ημέρα της Μητέρας άρχισε να γιορτάζεται σε περισσότερες πόλεις, μέχρι που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Woodrow Wilson το 1914 καθιέρωσε επίσημα την δεύτερη Κυριακή του Μαΐου.
«Για την Jarvis ήταν η μέρα που πήγαινες σπίτι για να περάσεις χρόνο με τη μητέρα σου και να την ευχαριστήσεις για όσα έκανε», έγραψε η Wesleyan Antolini από τη Δυτική Βιρτζίνια στη διδακτορική της διατριβή με τίτλο «Γιορτάζοντας τη Μητρότητα: η Anna Jarvis και η υπεράσπιση της Ημέρας της Μητέρας της». «Δεν έγινε για να εορταστούν όλες οι μητέρες. Ήταν για να εορταστεί η καλύτερη μητέρα που έχετε γνωρίσει ποτέ – η δική σου μητέρα – ως γιος ή ως κόρη.» Γι’ αυτό η Jarvis επέμενε στον ενικό αριθμό «Mother’s Day» και όχι στον πληθυντικό «Mothers’ Day», εξηγεί η Antolini. Όμως η επιτυχία της Jarvis σύντομα μετατράπηκε σε αποτυχία, τουλάχιστον στα δικά της μάτια. Η αρχική ιδέα της Anna Jarvis σύντομα μετατράπηκε σε χρυσωρυχείο για το εμπόριο, με επίκεντρο την αγορά λουλουδιών, γλυκισμάτων και ευχετήριων καρτών – μια εξέλιξη που ενόχλησε την Jarvis βαθιά. Έβαλε στόχο να αφιερώσει την αρκετά μεγάλη κληρονομιά της για να επιστρέψει τη Ημέρα της Μητέρας στις αρχικές της ρίζες. Ενσωματώθηκε στην Παγκόσμια Ένωση της Ημέρας της Μητέρας και προσπάθησε να ανακτήσει κάποιο έλεγχο της γιορτής.
Οργάνωσε μποϊκοτάζ, απείλησε με μηνύσεις, επιτέθηκε ακόμα και στην Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ, Eleanor Roosevelt, επειδή χρησιμοποίησε την Ημέρα της Μητέρας για να αντλήσει κεφάλαια για φιλανθρωπίες. «Το 1923 εισέβαλε σε ένα συνέδριο εμπόρων ζαχαροπλαστικής στη Φιλαδέλφεια», είπε η Antolini. Μια παρόμοια διαμαρτυρία συνέβη δύο χρόνια αργότερα. «Οι Μητέρες του Αμερικανικού Πολέμου», μια οργάνωση που υπάρχει ακόμα, χρησιμοποίησαν την Ημέρα της Μητέρας για να συγκεντρώσουν κεφάλαιο και κάθε χρόνο πουλούσαν γαρίφαλα. Η Anna αγανακτούσε, οπότε το 1925 εισέβαλε σε ένα συνέδριο που έγινε στη Φιλαδέλφεια και τελικά συνελήφθη για διατάραξη της κοινής ησυχίας.»
Οι πυρετώδεις προσπάθειες της Jarvis
συνεχίστηκαν τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 1940
Το 1948 πέθανε σε ηλικία 84 ετών σε ένα σανατόριο της Φιλαδέλφεια. «Αυτή η γυναίκα, που πέθανε απένταρη σε ένα σανατόριο σε κατάσταση άνοιας, ήταν μια γυναίκα που θα μπορούσε να είχε ωφεληθεί από την Ημέρα της Γυναίκας, αν το ήθελε», είπε η Antolini. «Αλλά εναντιώθηκε σε όσους το έκαναν, και αυτό της κόστισε τα πάντα, οικονομικά και σωματικά.» Σήμερα, φυσικά, η Ημέρα της Μητέρας συνεχίζει να είναι μια ημέρα καταναλωτισμού. Σύμφωνα με την Εθνική Ομοσπονδία Λιανικού Εμπορίου οι Αμερικάνοι θα ξοδέψουν κατά μέσο όρο 168,94 δολάρια. Οι συνολικές δαπάνες αναμένεται να φτάσουν τα 19.9 δισεκατομμύρια δολάρια.
Μαμά, έχω πυρετό…
Με δύναμη του λόγου πάλευε τη νύχτα
να μην σβήσει το κερί του Θεού.
Προσευχή έκανε στην Παναγιά
για την δημιουργία ενός νέου μύθου.
Η μάχη της ανάστασης
εναντίον της σταύρωσης.
Ο μύθος με την δύναμή του λόγου
διασχίζει τον χρόνο.
Μαμά, έχω πυρετό… μην φύγεις…
λάλησαν οι άνθρωποι…
η σκέψη της αδικίας με πνίγει.
Έχω έναν κόμπο στο λαιμό
που δεν λέει να φύγει… πνίγομαι!
Θα’ναι ο άνεμος της ερήμου που παλεύει
με τις λέξεις στο βάθος του χρόνου.