Παπαδόπουλος Θεόφιλος
Η πρωτοχριστιανική ενορία, πρότυπο κοινότητας και αυθεντικής χριστιανικής ζωής.
Κέντρο της Ορθόδοξης Ανατολής ήταν το χωριό, η κωμόπολη, το νησί ενώ στη Δύση η αστική κοινωνία, η βιομηχανοποιημένη πολιτεία.
Κυριαρχούσε ανάμεσά τους η αγάπη, η φιλανθρωπία, η φιλοθεΐα, η αλληλεγγύη και η φιλοξενία.
Το κίνητρο της εργασίας ήταν η αγάπη προς τον πλησίον.
Δεν πετούσαν, δεν σκορπούσαν, δεν σπαταλούσαν. Τα περισσεύματα στους φτωχούς.
Από το κοινό ταμείο συντηρούσαν γιατρούς, δασκάλους, ιερείς, ορφανά, νοσοκομεία, γηροκομεία, ελευθέρωναν φυλακισμένους κ.α.
Το κοινοτικό πνεύμα που τους διέκρινε, προϋπέθετε ανθρώπους θεραπευμένους πνευματικά.
Οι Κοινότητες εξέφραζαν τη δημοκρατική παράδοση της αρχαίας Εκκλησίας του Δήμου και του Συνοδικού Συστήματος που τηρεί η Ορθόδοξη Εκκλησία.
Μεταξύ τους υπήρχε πλήρης ισότητα, ομοφροσύνη, ενότητα.
Για πρακτικούς λόγους κάποιοι ήταν επικεφαλείς, οι οποίοι όμως ελέγχονταν συνεχώς στις συνελεύσεις.
Δεν κυνηγούσαν τις τιμές.
Οι Κοινότητες ετοίμασαν την Ανάσταση του Γένους.
Ο Κοινοτισμός με τις διάφορες μορφές του, πολιτική, θρησκευτική, οικονομική, στρατιωτική πραγματοποίησε το ακατόρθωτο: την Απελευθέρωση!
Όλο αυτό καταστράφηκε από το πνεύμα του Διαφωτισμού και της ιδιοτέλειας!