Όπου είναι συγκεντρωμένοι δυό η τρεις στο όνομά μου, εκεί ανάμεσά τους είμαι και εγώ», λέει ο Χριστός.

Τι λοιπόν, δεν υπάρχουν δυό η τρεις συγκεντρωμένοι στο όνομά του; Υπάρχουν βέβαια, αλλά πολύ σπάνια.

Φυσικά δεν εννοεί απλώς μια συγκέντρωση ανθρώπων, ούτε πάλι αυτό μόνο επιζητεί, αλλά όπως ανέφερα και νωρίτερα, μαζί με την τυπική σύναξη θέλει πολύ περισσότερο και την αρετή της αγάπης.

Έπειτα και αυτή η ίδια η συγκέντρωση, απαιτεί να γίνεται με κάθε προσοχή.

Γιατί αυτό που λέει, σημαίνει το εξής. Αν κάποιος θέτει εμένα σαν προϋπόθεση της φιλίας του προς τον πλησίον του, θα βρίσκομαι μαζί του, αν και αυτός είναι ενάρετος και προς τις υπόλοιπες υποχρεώσεις που έχει.

Σήμερα όμως βλέπουμε, ότι οι περισσότεροι έχουν άλλες αιτίες, όταν γίνονται φίλοι.

Ο ένας άνθρωπος αγαπά τον άλλο, γιατί γνωρίζει ότι τον αγαπά και εκείνος• ο άλλος, γιατί κάποτε τιμήθηκε, απόκτησε τιμή• ο άλλος, γιατί κάποιος δικός του μεσολάβησε και τον εξυπηρέτησε σε μια κοσμική υπόθεση• ο άλλος, πάλι για κάποια παρόμοια αιτία.

Αλλά, για να βρούμε κάποιον να αγαπά έναν άλλο άνθρωπο αληθινά και για χάρη του Χριστού, όπως πρέπει, αυτό είναι πολύ δύσκολο.

Είναι πολύ δύσκολο, γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι πιάνουν φιλίες με τους άλλους ανθρώπους, σχεδόν πάντοτε από κοσμικές αφορμές και αιτίες.

Ο Παύλος όμως δεν αγαπούσε κοσμικά, αλλά θεϊκά, γιατί αγαπούσε πρώτα το Χριστό• γι’ αυτό, ενώ δεν τον αγαπούσαν οι άλλοι όπως και αυτός, δεν διέλυσε την αγάπη του, γιατί η αγάπη του είχε πολύ βαθύτερη ρίζα, θεϊκή αιτία.

Σήμερα όμως δεν συμβαίνει το ίδιο πράγμα• αν εξετάσουμε τα πράγματα, θα διαπιστώσουμε ότι τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι συνδέονται μεταξύ τους με αφορμή την κοσμική φιλία και όχι με την αληθινή αγάπη του Χριστού.

Αν τώρα κάποιος με βοηθούσε να κάνω αυτό το πείραμα, να ερευνήσω σε ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων η σε ανθρώπινες φιλίες, θα μπορούσα να αποδείξω με βεβαιότητα το εξής• σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους με αφορμή κάποια κοσμική υπόθεση, γιατί ωφελήθηκαν.

Αυτό πάλι αποδεικνύεται από τις αιτίες που δημιουργούν την εχθρότητα, και την ψυχρότητα των σχέσεων. Επειδή είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους από ασήμαντες άφορμές, γι’ αυτό η σύνδεσή τους αυτή δεν είναι ούτε θερμή, ούτε και συνεχής.

Μόλις λοιπόν παρουσιαστεί κάποια προσβολή, χρηματική ζημία, φθόνος, ματαιόδοξος έρωτας και κάθετί παρόμοιο, διακόπτουν αμέσως την αγάπη, γιατί δεν έχουν μέσα τους πνευματική ρίζα.

Αν βέβαια στ’ αλήθεια υπήρχε αυτή η πνευματική αγάπη για χάρη του Χριστού, τότε κανένα από τα κοσμικά πράγματα, δεν θα είχε τη δύναμη να διαλύσει τα πνευματικά.

Η αγάπη που έχει τη ρίζα της στο Χριστό, είναι αληθινή, σταθερή, αδιάσπαστη και ανίκητη• τίποτε στον κόσμο δεν μπορεί να την καταλύσει, ούτε συκοφαντίες, ούτε κίνδυνοι, ούτε θάνατος. Όποιος αγαπά με τέτοιο τρόπο και αν ακόμη πάθει αμέτρητα κακά, δεν θα διαλύσει αυτή την σύνδεση, αφού στηρίζεται σ’ αυτή τη βασική προϋπόθεση της αγάπης του Χριστού.

Εκείνος που αγαπά μόνο, επειδή αγαπιέται με κοσμικό συμφέρον, και αν ακόμη του συμβεί κάτι δυσάρεστο, διαλύει την αγάπη• εκείνος όμως που είναι συνδεδεμένος εξαιτίας της αγάπης του Χριστού, ποτέ δεν θα διακόψει την σύνδεσή του. Γι’ αυτό και ο Παύλος έλεγε• «Η αγάπη ποτέ δεν χάνει την αξία της, αλλά περνά και στην αιωνιότητα».

Εκείνα τα γεγονότα, που γίνονται αιτία να διαλυθεί η αγάπη για τους άλλους ανθρώπους, αυτά τα ίδια γίνονται αιτία για τους χριστιανούς, να στερεωθεί η αγάπη περισσότερο.

Πραγματικά ο Χριστός έτσι αγάπησε τους εχθρούς του, τους αγνώμονες, τους βλάσφημους, αυτούς που τον μισούσαν, αυτούς που δεν ήθελαν ούτε να τον δουν, αυτούς που αντί γι’ αυτόν προτιμούσαν τα ξύλα και τους λίθους.

Όλους αυτούς τους αγάπησε και μάλιστα με τον υψηλότερο τρόπο της αγάπης, ώστε να μην είναι δυνατόν να βρεθεί ποτέ άλλη αγάπη ανώτερη από αυτήν. Γιατί λέει• «Κανένας δεν έχει μεγαλύτερη αγάπη από αυτήν, που προσφέρω εγώ, ώστε να θυσιάσει την ψυχή του για τους φίλους του».

Και αυτούς ακόμη που τον σταύρωσαν και διέπραξαν τόσα παράλογα εις βάρος του, πρόσεχε πως εξακολουθεί να δείχνει τη φροντίδα του.

Όταν επάνω στο σταυρό συνομιλούσε με τον Πατέρα του για όλους αυτούς, έλεγε• «Συγχώρεσέ τους, γιατί δεν γνωρίζουν τι κάνουν».

Αυτή την αγάπη ας επιδιώξουμε και εμείς και προς αυτήν ας στρέψουμε τα βλέμματά μας. Ας γίνουμε μιμητές του Χριστού, για να απολαύσουμε και τα επίγεια και τα ουράνια αγαθά. Ελπίζουμε όλοι να τα χαρούμε με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα και η δύναμη στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος