Κίνδυνος νέας μεγάλης χρηματοπιστωτικής μόλυνσης 15 χρόνια μετά τη Lehman – Δεν άλλαξε τίποτε
Ο ιστότοπος της Silicon Valley Bank είναι γεμάτος από πομπώδεις φράσεις: Η τράπεζα γράφει ότι οι υπάλληλοί της έχουν ενσυναίσθηση.
Το Ίδρυμα υπόσχεται επίσης «ακεραιότητα».
Ως εταιρικό στόχο δηλώνεται η επιθυμία για καινοτομία: «για έναν καλύτερο κόσμο».
Αυτές τις ώρες είναι πιο αμφίβολο από ποτέ εάν η τράπεζα ανταποκρίνεται σε αυτόν τον ισχυρισμό – ή αν θα οδηγήσει σε μια νέα, παγκόσμια τραπεζική κρίση.
Από την Πέμπτη 9 Μαρτίου, η SVB, που στην Ελλάδα ήταν σχεδόν άγνωστη, βρίσκεται στο επίκεντρο μιας νέας κρίσης εμπιστοσύνης στον τραπεζικό κλάδο.
Οι μετοχές της SVB υποχώρησαν κατά 70%, με αποτέλεσμα να υποχωρούν τα αξιόχαρτα και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων τόσο στις ΗΠΑ όσο και την Ευρώπη…
Τι είδους τράπεζα είναι η Silicon Valley Bank; Γιατί είναι τόσο επικίνδυνη η κατάσταση; Υπάρχει κίνδυνο για την Ελλάδα; Το Bankingnews απαντά στα παραπάνω ερωτήματα…
Ποια είναι η Silicon Valley Bank
Η τράπεζα, που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1980, ειδικεύεται και χρηματοδοτεί εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και νεοφυείς επιχειρήσεις.
Eδρεύει στη Σάντα Κλάρα της Καλιφόρνια.
Η πόλη είναι το κέντρο της Silicon Valley, η οποία θεωρείται η Μέκκα της startup σκηνής των ΗΠΑ.
Μαζί με την άνοδο πολλών νέων τεχνολογικών εταιρειών, η Silicon Valley Bank έγινε πολύ σημαντική.
Μάλιστα, είναι ένα από τα 20 μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η τράπεζα επίσης επεκτείνεται σε πολλές χώρες.
Το 2018, για παράδειγμα, άνοιξε ένα υποκατάστημα στη Φρανκφούρτη.
Ως εκ τούτου, ορισμένες ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις θα μπορούσαν να είναι μεταξύ των πελατών.
Στα τέλη του 2022 η τράπεζα είχε περιουσιακά στοιχεία αξίας 209 δισεκ. δολαρίων και καταθέσεις ύψους 175,4 δισεκ. δολαρίων.
Δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή στο ευρύ κοινό, ωστόσο πρόκειται για την 16η αμερικανική τράπεζα όσον αφορά το μέγεθος του ενεργητικού της.
Γιατί υπάρχει πρόβλημα και γιατί είναι τόσο επικίνδυνη η κατάσταση;
Ο χρηματοπιστωτικός οίκος χρειάζεται χρήματα από τους επενδυτές του για να ενισχύσει τα αποθεματικά του.
Το βήμα αυτό είναι απαραίτητο για να αντισταθμιστούν οι απώλειες σχεδόν δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ που υπέστη μετά την πώληση ομολόγων.
Προφανώς η τράπεζα αναγκάστηκε να πουλήσει τα ομόλογα.
Οι χρηματοπιστωτικές εποπτικές αρχές φοβούνται ακριβώς μια τέτοια κατάσταση εδώ και χρόνια, επειδή οι πωλήσεις με discount υπό το κράτος πανικού αναστατώνουν τους επενδυτές, τρομάζουν τους πελάτες και μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε λουκέτο, όπως συνέβη στην περίπτωση της Silicon Valley Bank.
Μια τέτοια κατάσταση μπορεί να αποτελέσει γρήγορα απειλή για ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα, επειδή οι επενδυτές και οι πελάτες ξαφνικά αμφιβάλλουν για το πόσο σταθερές είναι οι άλλες τράπεζες.
Και οι επενδυτές έχουν αυτή την ανησυχία τώρα, διαφορετικά δεν θα πουλούσαν τις μετοχές άλλων τραπεζών.
Για παράδειγμα, έχουν πουλήσει μετοχές των JP Morgan και Bank of America, καθώς και ευρωπαϊκών οίκων όπως η Credit Suisse.
Γιατί η τράπεζα έπρεπε να πουλήσει ομόλογα;
Δεν είναι ακόμη σαφές γιατί η Silicon Valley Bank έπρεπε να πουλήσει τα ομόλογα.
Αλλά η πιθανή απάντηση σε αυτό το βασικό ερώτημα είναι: Οι πελάτες ανάγκασαν τα στελέχη της τράπεζας να κάνουν πωλήσεις.
Η οικονομική κρίση είναι προφανώς σύμπτωμα των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις.
Προφανώς οι startups και οι εταιρείες υψηλής τεχνολογίας χρειάζονται πολλά χρήματα αυτή τη στιγμή.
Σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, αυτό είναι πλέον δύσκολο να επιτευχθεί.
Λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και της αβέβαιης κατάστασης παγκοσμίως, δεν υπάρχουν σχεδόν IPO που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν οι νεοφυείς επιχειρήσεις για να συγκεντρώσουν κεφάλαια.
Επιπλέον, οι επενδυτές είναι λιγότερο πιθανό να τους δώσουν χρήματα, επειδή οι κεντρικές τράπεζες όπως η Federal Reserve των ΗΠΑ έχουν αυξήσει τα επιτόκια.
Η πιθανή συνέπεια της έλλειψης χρημάτων;
Οι νέες εταιρείες θα μπορούσαν να εξαντλήσουν τις καταθέσεις τους που στάθμευαν στη τράπεζα Silicon Valley, με συνέπεια η τράπεζα να αναγκαστεί να πουλήσει ομόλογα.
Διότι χρηματοοικονομικοί οίκοι όπως η Silicon Valley Bank επενδύουν μέρος των καταθέσεων των πελατών σε ομόλογα για να βγάλουν χρήματα.
Το πρόβλημα: Προς το παρόν, τέτοιες πωλήσεις έκτακτης ανάγκης είναι δυνατές μόνο με ζημία. Επειδή οι αυξήσεις επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και άλλες κεντρικές τράπεζες οδήγησαν σε πτώση τις τιμές των ομολόγων.
Άλλωστε, οι επενδυτές μπορούν να απολαύσουν μόνο χαμηλά επιτόκια σε αυτά τα χαρτιά που ήταν συνηθισμένα έως ότου οι κεντρικές τράπεζες άρχισαν να αυξάνουν τα επιτόκια.
Θα μπορούσε να χειροτερέψει η κρίση της Silicon Valley Bank;
Ναι… Επίκειται bank run…
Οι πελάτες θα αποσύρουν ακόμη περισσότερες καταθέσεις, οι πρώτες νεοφυείς επιχειρήσεις λέγεται ότι έχουν ήδη ενημερωθεί να το κάνουν.
«Στη χειρότερη περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος αφερεγγυότητας», προειδοποιεί ο Volker Brühl, καθηγητής οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου Χρηματοοικονομικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Goethe της Φρανκφούρτης.
Ταυτόχρονα, ένα άλλο πρόβλημα θα μπορούσε να επιδεινώσει την κρίση: η Silicon Valley Bank θα δυσκολευτεί να συγκεντρώσει χρήματα από τους επενδυτές για να καλύψει για να αντισταθμίσει τις απώλειες. Ποιος θέλει να δώσει κεφάλαιο σε μια προβληματική τράπεζα;
Και κανείς δεν έδωσε… Για αυτό και μπήκε λουκέτο.
Βέβαια δεν αντιμετωπίζουν παρόμοιες δυσκολίες πολλές άλλες τράπεζες.
Κατ’ αρχάς, τα προβλήματα της Silicon Valley Bank είναι μοναδικά, καθώς σχετίζονται με τον ιδιαίτερο ρόλο της ως χρηματοδότη startup.
«Ο κίνδυνος ενός τέτοιου επιχειρηματικού μοντέλου είναι πολύ υψηλός», λέει ο ειδικός Brühl.
Επειδή πολλές από τις νέες εταιρείες δεν κερδίζουν ακόμη χρήματα και, ως εκ τούτου, είναι πιο πιθανό από τις καθιερωμένες εταιρείες να αντιμετωπίσουν προβλήματα όταν οι πηγές χρημάτων στερεύουν.
«Γι’ αυτό οι περισσότερες άλλες τράπεζες δεν χρηματοδοτούν νεοφυείς επιχειρήσεις».
Από την άλλη, τα προβλήματα της Silicon Valley Bank υπενθυμίζουν ότι η απότομη αύξηση των επιτοκίων δεν είναι αποκλειστικά θετική για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Προφανώς, αυτό το ασήμαντο εύρημα εξέπληξε αρκετούς επενδυτές: τους τελευταίους μήνες, αγόρασαν μεγάλο αριθμό τραπεζικών μετοχών επειδή η αύξηση των επιτοκίων θα φέρει υψηλότερα έσοδα στις τράπεζες μεσοπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Ωστόσο, δεν έδωσαν προσοχή στα βραχυπρόθεσμα προβλήματα που αφορούν τις δαπάνες των δανειοληπτών και των επενδυτών που τώρα θέλουν να αποχωριστούν τις τραπεζικές μετοχές ακόμη πιο γρήγορα.
Επιπλέον, τα προβλήματα στη Silicon Valley Bank θα μπορούσαν να είναι δείκτης επιδείνωσης της οικονομίας των ΗΠΑ που θα επηρέαζε όλες τις τράπεζες.
Οι δυσκολίες στον τομέα των νεοφυών επιχειρήσεων θα μπορούσαν να επιβαρύνουν την αμερικανική οικονομία, γεγονός που θα να οδηγήσει σε περισσότερες χρεοκοπίες και σε άλλους τομείς.
Χαρακτηριστικό είναι ωστόσο, ότι δεδομένης της μεγάλης εξάρτησης που έχουν από τα δάνεια της SVB τα Venture Capital Funds (οι αρχικοί χρηματοδότες νεοφυών επιχειρήσεων) ο επενδυτής Bill Ackman έκανε λόγο ακόμα και για ενδεχόμενο bailout της τράπεζας από το αμερικανικό κράτος.
«Η κατάρρευση της SVB θα μπορούσε να καταστρέψει μία σημαντική κινητήρια δύναμη της οικονομίας, καθώς εταιρείες που υποστηρίζονται από Venture Capitals βασίζονται στην SVB για δάνεια και λειτουργικές ταμειακές ροές.
Εάν τα ιδιωτικά κεφάλαια δεν μπορούν να δώσουν μία λύση, θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο ενός πακέτου διάσωσης με μεγάλο dilution από την κυβέρνηση», έγραψε σε ανάρτησή του στο twitter.
Ποιες τράπεζες στις ΗΠΑ κινδυνεύουν;
Ο ιστότοπος Μarketwatch εξέτασε 108 τράπεζες στις ΗΠΑ και κατέληξε πως μπορεί να υπάρξουν δυσμενείς εξελίξεις για τις ακόλουθες:
Η κρίση της Silicon Valley Bank έχει συνέπειες σε Ευρώπη και Ελλάδα;
Ίσως όχι, αλλά σίγουρα κάποια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πληγούν από την ανατροπή των επιτοκίων και την πτώση στις τιμές των ομολόγων.
Άλλα έχουν επενδύσει μέρος των καταθέσεών τους σε ομόλογα και ως εκ τούτου τώρα πρέπει να γράψουν απώλειες δισεκ. ευρώ.
Ωστόσο, πολλά ιδρύματα μπόρεσαν να αντισταθμίσουν τις απομειώσεις επειδή διέθεταν άφθονα αποθέματα.
Σε κάθε περίπτωση, μεγαλύτερη αύξηση των επιτοκίων αναμένεται να αυξήσεις τις προβλέψεις επί επισφαλειών.
Νέα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα θα βάλουν δύσκολα στις τράπεζες.
www.bankingnews.gr