Ἡ ἁγία Ἐκκλησία μᾶς ὑποδεικνύει ὅτι στὸν Μεγάλο Κανόνα τῆς Μετανοίας, τὸ κεντρικό του σημεῖο εἶναι τὸ Κοντάκιο, τὸ ὁποῖον ἀρχίζει μὲ τοὺς λόγους: «Ψυχή μου, ψυχή μου, ἀνάστα, τί καθεύδεις; Τὸ τέλος ἐγγίζει καὶ μέλλεις θορυβεῖσθαι…».
Ἁγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου τῆς Ρωσικῆς Διασπορᾶς (+1985)
[sc name=”agioreitiko-thymiama” ][/sc]
Ποιός λέγει τοῦτο; Ὁ συγγραφέας τοῦ Κανόνος ὁμιλεῖ στὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό. Καὶ αὐτὸς ἦταν ἕνας μεγάλος Ἱεράρχης, ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγαλυτέρους Ἁγίους τοῦ Θεοῦ, ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης, γνωστὸς γιὰ τὴν σοφία του καὶ τὴν εὐλαβῆ ἀσκητική του ζωή.
Εἶναι ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἡ Ἐκκλησία καλεῖ «ἐπίγειο ἄγγελο καὶ οὐράνιο ἄνθρωπο». Αὐτὸς εἶναι ποὺ λέγει στὸν ἑαυτό του: «Ψυχή μου, ψυχή μου, ἀνάστα, τί καθεύδεις;».
Πράγματι, ἡ ψυχή μας κοιμᾶται… Ἀκόμη καὶ τώρα, στὰ χρόνια μας, εἰδικὰ ὅταν ὁ κόσμος ταρακουνιέται ἀπὸ κάθε εἴδους θλίψεις, φοβερὲς ἐφιαλτικὲς καταστάσεις, κι ὅμως ἡ ἀνθρωπότητα πνευματικὰ κοιμᾶται!
Βέβαια, ὑπάρχει μεγάλη συζήτηση σχετικὰ μὲ ὅλες αὐτὲς τὶς καταστάσεις, γιὰ τὶς στρατιωτικὲς ἐπεμβάσεις, γιὰ τὶς ἐπαναστατικὲς ἐνέργειες, γιὰ ὅλα τὰ εἴδη τῶν πραγμάτων αὐτῶν.
Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς μᾶς ἔχει προειδοποιήσει γι’ αὐτὰ λέγοντας: «μελλήσετε δὲ ἀκούειν πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων· ὁρᾶτε μὴ θροεῖσθε (νὰ μὴν φοβηθεῖτε)· δεῖ γὰρ πάντα γενέσθαι, ἀλλ’ οὔπω ἐστὶ τὸ τέλος» (Ματθ. 24:6).
Ὅταν ἀκοῦτε τοὺς λόγους τοῦ Κανόνος αὐτοῦ Μετανοίας τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, πρῶτα ἀπ’ ὅλα πρέπει νὰ ἀναρωτιέσθε: τί χρειάζεται νὰ κάνουμε; Ἄν ἕνας ἄνθρωπος πρόκειται νὰ ὑπακούσει στὸν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἡ ζωή του χρειάζεται νὰ εἶναι ἐντελῶς γεμάτη ἀπὸ ἕνα διαφορετικὸ περιεχόμενο.
Γι’ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία μᾶς προσφέρει αὐτὲς τὶς βαθιές, συγκινητικὲς Σαρακοστιανὲς προσευχές, ὥστε νὰ κοιτάξουμε βαθύτερα μέσα στὶς ψυχές μας καὶ νὰ δοῦμε τί ὑπάρχει ἐκεῖ. Ὅμως, οἱ ψυχὲς κοιμοῦνται!… Σὲ τοῦτο ἔγκειται ἡ θλίψη μας καὶ ἡ κακοδαιμονία μας!
Θυμηθεῖτε τί λέγουμε στὴν θαυμάσια προσευχὴ τοῦ Ἁγίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου: «Κύριε καὶ Δέσποτα… δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα»! Διότι δὲν τὰ βλέπω, ἡ ψυχή μου κοιμᾶται, εἶναι σὲ λήθαργο καὶ ἔτσι ἀδυνατῶ νὰ δῶ τὰ πταίσματά μου, ὅπως θὰ ἔπρεπε. Πῶς θὰ μετανοήσω γι’ αὐτά;!
Γι’ αὐτὸ εἶναι λοιπόν, ἐπαναλαμβάνω, ποὺ πρέπει νὰ συγκεντρωθοῦμε περισσότερο τὶς ἡμέρες αὐτές, ἀξιολογῶντας τὴν ζωή μας καὶ τὸ περιεχόμενό της μὲ τὸ αὐστηρὸ εὐαγγελικὸ μέτρο, καὶ ὄχι μὲ κάτι ἄλλο.
Ἄν ὁ Χριστιανὸς προσεγγίσει τὸν ἀγῶνα του καὶ τὸ ἔργο τῆς μετανοίας καὶ προσευχῆς μὲ τὸν τρόπο αὐτό, τότε, μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, θὰ μπορέσει νὰ κατορθώσει κάποια πνευματικὴ σπορὰ στὴν καρδιὰ καὶ τὴν ψυχή του,
καὶ τότε ὁ χρόνος τῆς μετανοίας του δὲν θὰ εἶναι ἄχρηστος καὶ χαμένος γι’ αὐτόν, ἀλλὰ θὰ ἀποδώσει σίγουρα καρποὺς ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ὁ Κύριος ἀναμένει ἀπὸ αὐτὸν καὶ ποὺ ἡ Ἐκκλησία τὸν προτρέπει. Ἀμήν.
Ἁγίου Φιλαρέτου (Βοζνεσένσκι), Κηρύγματα