Τι κερδίζει ο άνθρωπος που ελπίζει στον Θεό

Οι ωφέλειες, τα πνευματικά κέρδη που έχει ο άνθρωπος που πιστεύει στον Θεό και στηρίζει σ’ Εκείνον τις ελπίδες του είναι πολλά και μεγάλα. Αληθινά θεία δώρα που ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη δυνατότητα και προσδοκία.

α) Η ελπίδα δίνει δύναμη

Όσο δύσκολος, όσο επικίνδυνος και αν είναι ο δρόμος που πρόκειται να βαδίσεις, γίνεται ευκολότερος, όταν έχεις κάποιον να σε βοηθήσει, να σου δώσει θάρρος, να σε συνοδεύσει για να τον περάσετε μαζί.

Και όταν στον δρόμο της ζωής σου ξέρεις ότι θα έχεις όχι απλώς ένα βοηθό και συμπαραστάτη, αλλά τον ίδιο τον Θεό είναι φυσικό να παίρνεις θάρρος και δύναμη. Μπορείς να αντιμετωπίσεις δυσκολίες, κινδύνους, αρρώστιες, αδικίες, δικαστήρια, συκοφαντίες, οικογενειακά προβλήματα, αποτυχίες, οικονομικές δυσχέρειες, διωγμούς, πολέμους, όμως όλα αυτά τα αντιμετωπίζεις ευκολότερα με τη δύναμη και το θάρρος που σου δίνει η ελπίδα, ότι ο Θεός δεν θα σε αφήσει να χαθείς, ότι είναι μαζί σου και σε προστατεύει και τελικά θα σε αναδείξει νικητή.

«Ἔλπισον ἐπὶ Κύριον», είναι η φωνή που ακούγεται απ’ άκρου εις άκρον της Αγίας Γραφής, κατά χίλιους δύο τρόπους και εκφράσεις. Αυτή η φωνή και στον ετοιμοθάνατο, ακόμη, υπόσχεται υγεία και ζωή. Και αυτό το «ἔλπισον έπὶ τὸν Κύριον» συμπληρώνεται με την δήλωση και υπόσχεση του Θεού που σου λέγει «οὐ μὴ σε ἐγκαταλίπω» (Γεν. κη΄ 15), δηλαδή δεν θα σε αφήσω να χαθείς, δεν πρόκειται να σε εγκαταλείψω.

Σου υπενθυμίζει επίσης ο Θεός ότι και τους Αγγέλους του θέτει στην διάθεσή σου για να σε προστατεύουν από κάθε κίνδυνο, όπως γράφει ο Δαυΐδ «τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ τοῦ διαφυλάξαι σε ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς σου, ἐπὶ χειρῶν ἀροῦσί σε, μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου. Ἐπὶ ἀσπίδα καὶ βασιλίσκον ἐπιβήσῃ καὶ καταπατήσεις λέοντα καὶ δράκοντα» (Ψαλμ. 90). Με άλλα λόγια στους Αγγέλους έδωσε ο Θεός εντολή να σε φυλάγουν, να σε προστατεύουν στο δρόμο της ζωής σου, ώστε να μη σκοντάψεις και πέσεις. Και αν ακόμα πατήσεις σε φίδια φαρμακερά, δηλαδή αν αντιμετωπίσεις κινδύνους μεγάλους, και αν ακόμα παλέψεις με θηρία, θα σε προστατεύσει και θα σε σώσει.

Και θα έχει ο άνθρωπος αυτή την μεγάλη και αποτελεσματική βοήθεια και προστασία του Θεού διότι, λέγει ο ίδιος, ο Θεός «ὅτι ἐπ᾿ ἐμὲ ἤλπισε καὶ ρύσομαι αὐτόν, σκεπάσω αὐτόν, ὅτι ἔγνω τὸ ὄνομά μου». Και συνεχίζει «Κεκράξεται πρός με καὶ ἐπακούσομαι αὐτοῦ, μετ᾿ αὐτοῦ εἰμι ἐν θλίψει. Ἐξελοῦμαι αὐτόν καὶ δοξάσω αὐτόν. Μακρότητα ἡμερῶν ἐμπλήσω αὐτὸν καὶ δείξω αὐτῷ τὸ σωτήριόν μου» (Ψαλμ. 90). Θα έχει, λέγει, την προστασία μου ο άνθρωπος που στηρίζει τις ελπίδες του σε μένα και εγώ θα τον σώσω από τους κινδύνους, θα τον αποσκεπάσω με την προστασία μου, διότι ζήτησε την δική μου προστασία, θα ακούσω τις προσευχές του και θα είμαι μαζί του στις θλίψεις που περνά και από τις οποίες θα τον απαλλάξω και θα τον δοξάσω. Πολλά χρόνια θα του δώσω και θα ξέρει ποιος είναι ο σωτήρας του. Και πραγματικά ο Δαυΐδ είχε προσωπική πείρα της δυνάμεως που του έδινε η ελπίδα του στον Θεό, όπως βεβαιώνει ο ίδιος λέγοντας «Ἐπ᾿ αὐτῷ ἤλπισεν ἡ καρδία μου καὶ ἐβοηθήθην» (Ψαλμ. 27). Και καταλήγει με θαυμασμό στην μεγάλη διαπίστωση και αλήθεια «Κύριε ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων, μακάριος ἄνθρωπος ὁ ἐλπίζων ἐπὶ σέ» (Ψαλμ. 83).

Είναι φυσικό, ελπίζοντας έτσι βαθειά και ολόψυχα ο άνθρωπος στον Θεό και απολαμβάνοντας την προστασία Του, να αισθάνεται όλο και περισσότερη σιγουριά. Έχοντας στην ψυχή του ριζωμένη την ελπίδα στο Θεό ο Χριστιανός αντιμετωπίζει και τους μεγαλύτερους κινδύνους και λέγει όπως ο Δαυΐδ «Ἐὰν γὰρ καὶ πορευθῶ ἐν μέσῳ σκιᾶς θανάτου οὐ φοβηθήσομαι κακά, ὅτι σὺ μετ᾿ ἐμοῦ εἶ», δηλαδή και αν αντιμετωπίσω τις μεγαλύτερες δυσκολίες και αν ακόμα βρεθώ μπροστά στον θάνατο, δεν πρόκειται να φοβηθώ, γιατί συ Κύριε είσαι μαζί μου (Ψαλμ. 22). Και συνιστά σ’ όλους τους πιστούς «Ἀνδρίζεσθε καὶ κραταιούσθω ἡ καρδία ὑμῶν πάντες οἱ ἐλπίζοντες ἐπὶ Κύριον» (Ψαλμ. 30).

Και πραγματικά υπάρχουν μέχρι και παραδείγματα ανθρώπων που αντιμετώπισαν το εκτελεστικό απόσπασμα και όμως σώθηκαν την τελευταία στιγμή, γιατί είχαν στηρίξει τις ελπίδες τους στον Παντοδύναμο Θεό.

β) Η ελπίδα δίνει χαρά

Η ελπίδα είναι το έδαφος πάνω στο οποίο φυτρώνει η χαρά. Κάποιος λέγει ότι η ελπίδα είναι η χαρά πριν από την χαρά, σαν να λέμε το γλυκοχάραμα της χαράς. Ελπίζεις να απολαύσεις κάτι και τότε, όταν το απολαύσεις, είναι βέβαια φυσικό να χαίρεσαι. Αλλά και πριν το απολαύσεις, όταν ελπίζεις με όλη την ψυχή σου, και θεωρείς σίγουρο ότι θα γίνει αυτό που θέλεις, χαίρεσαι προκαταβολικά γι’ αυτό. Τόσο στην Παλαιά όσο και στην Καινή Διαθήκη υπάρχουν μαρτυρίες για την μεγάλη αυτή αλήθεια.

Στην Παλαιά Διαθήκη, και συγκεκριμένα στον 5ο Ψαλμό, γράφει ο Προφήτης και βασιλεύς Δαυΐδ «εὐφρανθείησαν πάντες οἱ ἐλπίζοντες ἐπὶ σέ». Ο Δαυΐδ στήριξε πάντα τις ελπίδες του στον Θεό, αλλά αντί να πει: Κύριε είθε να χαρώ εγώ που ελπίζω σε σένα, γενικεύει το αίτημα και γράφει τόσο ωραία, είθε Κύριε να ευφρανθούν, να χαρούν όλοι όσοι στηρίζουν τις ελπίδες τους σε σένα.

Επίσης στον 30ο Ψαλμό, που αρχίζει με τις λέξεις «Ἐπὶ σοὶ Κύριε ἤλπισα…» εκφράζει την βεβαιότητα ότι θα του δώσει ο Θεός την χαρά, την αγαλλίαση με την εκπλήρωση των ελπίδων του. Γράφει «ἀγαλλιάσομαι καὶ εὐφρανθήσομαι ἐπὶ τῷ ἐλέει σου…». Στον ίδιο Ψαλμό επαναλαμβάνει την δήλωσή του, λέγοντας «ἐγὼ δὲ ἐπὶ σοὶ ἤλπισα Κύριε» και καταλήγει με την πρόταση που απευθύνεται σε όλους «ἀνδρίζεσθε καὶ κραταιούσθω ἡ καρδία ὑμῶν, πάντες οἱ ἐλπίζοντες ἐπὶ Κύριον». Στον 33ο επίσης Ψαλμό, εκφράζει με θριαμβευτικά λόγια την χαρά του, δοξάζοντας τον Θεό, διότι λέγει «ἐξεζήτησα τὸν Κύριον καὶ ἐπήκουσέ μου καὶ ἐκ πασῶν τῶν θλίψεών μου ἐρρύσατό με», αλλά και στους Ψαλμούς 62 και 120 εκφράζει την χαρά του για την προστασία του Θεού που δικαιώνει έτσι τις ελπίδες των πιστών παιδιών του.

Την χαρά που φέρνει η ελπίδα βλέπουμε και στα προφητικά κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης, όπου με λυρισμό, με ενθουσιασμό οι Προφήτες εκφράζουν τις ελπίδες τους στον Θεό και περιγράφουν τα ελπιζόμενα αγαθά με ζωντάνια και χαρά σαν να τα βλέπουν πραγματοποιούμενα.

Ένα θαυμάσιο προφητικό κείμενο είναι το 35ο κεφάλαιο του Ησαΐα, όπως και το 25ο, στα οποία περιγράφει ο Προφήτης, όχι μόνο τις ελπίδες του, αλλά και την χαρά που τις συνοδεύει «Ἰδού, λέγει, ὁ Θεὸς ἡμῶν ἐφ᾿ ᾧ ἠλπίζομεν καὶ σώσει ἡμᾶς καὶ ἠγαλλιώμεθα καὶ ἐφρανθησόμεθα ἐπὶ τῇ σωτηρίᾳ ἡμῶν».

Στην Καινή Διαθήκη ο απόστολος Παύλος συνδέει επίσης την ελπίδα με την χαρά. Γράφει στους Χριστιανούς της Ρώμης «Τῇ ἐλπίδι χαίροντες» (Ρωμ. ιβ΄ 12), στην ελπίδα θα βρίσκετε χαρά ακόμα και στις δύσκολες περιπτώσεις της ζωής. Και έχει σημασία τούτο, αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι ο απόστολος Παύλος αντιμετώπιζε φοβερές δυσκολίες, μεγάλους κινδύνους, πολλούς διωγμούς, αλλεπάλληλες δοκιμασίες στο αποστολικό του έργο, και όμως όλα αυτά τα περνούσε με την ελπίδα ότι ο Θεός είναι μαζί του, ότι ο Θεός θα φέρει εις πέρας το δύσκολο έργο που του ανέθεσε και ήταν βέβαιος για την νίκη που θα σημείωνε, έστω και αν υπέφερε και έλεγε «χαίρω ἐν τοῖς παθήμασί μου» (Κολ. α΄ 24), ελπίζοντας με απόλυτη βεβαιότητα ότι ο Θεός κινεί τα βήματά του, ότι Εκείνος του δίνει δύναμη, ώστε και τις θλίψεις να τις αντιμετωπίζει με χαρά. Από την δική του πείρα γράφει στους Ρωμαίους «τῇ ἐλπίδι χαίροντες» συνδέοντας έτσι την ελπίδα με την χαρά.

Αν στην κάθε ελπίδα του ανθρώπου αντιστοιχεί και η χαρά της απόλαυσης για εκείνο το οποίο ελπίζει να απολαύσει, στην ελπίδα του Χριστιανού για την μέλλουσα ζωή και απόλαυση των αιωνίων αγαθών, αντιστοιχεί η μεγαλύτερη, η αιώνια και απροσμέτρητη, με τα μέτρα που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος, χαρά.

Η ελπίδα του Χριστιανού, ότι θα απολαύσει τα αιώνια αγαθά, που όπως μας λέγει ο Απόστολος Παύλος, μάτι ανθρώπου δεν είδε και αυτί δεν άκουσε και ούτε μπόρεσε ποτέ να φαντασθεί ο άνθρωπος (Α’ Κορινθ. β΄ 19), είναι φυσικό να του δίνει τη μεγαλύτερη χαρά του κόσμου. Αν χαίρεται κάποιος που πρόκειται να κληρονομήσει κάποιον υπέρπλουτο συγγενή του που αμφίβολο είναι αν θα μπορέσει και πόσο να απολαύσει αυτά που θα κληρονομήσει, μπορούμε να συγκρίνουμε πόσο πρέπει να χαίρεται ο Χριστιανός που ελπίζει στην κληρονομία των αιωνίων αγαθών.

Για τη χαρά αυτή ομιλεί ο ίδιος ο Κύριος λέγοντας «Χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. ε΄ 12).

γ) Η ελπίδα διώχνει το άγχος

Το άγχος είναι ένα γενικό φαινόμενο, ιδιαίτερα διαδεδομένο στην εποχή μας. Η μέριμνα για την επιβίωση, ο αγώνας για την επικράτηση, η κοινωνική και πολιτική ακαταστασία, το αίσθημα της ανασφάλειας δημιουργούν το άγχος. Και σαν να μην είναι το άγχος αρκετό για τα σημερινά προβλήματα, το επαυξάνουμε και με τα κατά φαντασίαν προβλήματα του μέλλοντος. Και προσπαθεί ο άνθρωπος με διάφορους τρόπους να απαλλαγεί απ’ αυτόν τον εφιάλτη που ο ίδιος δημιουργεί τις περισσότερες φορές. Πού όμως ζητεί την απαλλαγή και ανακούφιση;

Ένα μεγάλο μέρος των φαρμακείων καταλαμβάνουν τα ηρεμιστικά ή αγχολυτικά φάρμακα. Οι ψυχίατροι κάνουν χρυσές δουλειές με τους πελάτες τους που βασανίζονται από ψυχολογικά προβλήματα, που Όλα σαν γενικό σύμπτωμα έχουν το άγχος. Και όμως τα αποτελέσματα είναι αμφίβολα, αν όχι απογοητευτικά.

Το φάρμακο για όλα αυτά το δίνει ο Χριστός. Σαν φάρμακο προτείνει την ελπίδα. Ποιος, λέγει, με την δική του μέριμνα και αγωνία μπορεί να λύσει τα προβλήματά του; «Μὴ μεριμνᾶτε, λέγει, τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε καὶ τί πίητε, μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε… ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν, οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας, καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά· οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν;… καὶ περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε; καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνει, οὐ κοπιᾷ οὐδὲ νήθει· λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων» (Ματθ. στ΄ 25-29). Προσέξτε, λέει ο Κύριος, πώς τρέφονται τα πουλάκια χωρίς να σπέρνουν και να θερίζουν, αλλά και τα αγριολούλουδα πώς ντύνονται τόσο όμορφα, χωρίς να γνέθουν, να υφαίνουν, και όμως τα ντύνει ο Ουράνιος Πατέρας έτσι που ούτε ο ξακουσμένος για τα πλούτη του βασιλεύς Σολομών δεν ντυνόταν τόσο μεγαλόπρεπα. Και καταλήγει ο Κύριος κάνοντας μία σύγκριση. Αν, λέγει, ο Θεός αυτά τα τόσο προσωρινά αγριολούλουδα φροντίζει να ντύνει τόσο όμορφα, δεν θα φροντίσει πολύ περισσότερο για σας, τα παιδιά Του; και καταλήγει στο συμπέρασμα «Μὴ οὖν μεριμνήσητε λέγοντες, τί φάγωμεν ἢ τί πίωμεν ἢ τί περιβαλώμεθα… οἶδε γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων» (Ματθ. στ΄ 31).

Ο λόγος του Κυρίου «Μὴ μεριμνᾶτε», δεν έχει την έννοια ότι ο άνθρωπος πρέπει να μείνει αδρανής, χωρίς να εργάζεται, χωρίς να φροντίζει για την συντήρησή του, για την πρόοδό του. Θα εργάζεται και θα φροντίζει, αλλά δεν θα στηρίζεται μόνο στις δικές του δυνάμεις, δεν θα έχει την αγωνία, το άγχος με την ιδέα ότι από αυτόν και μόνον εξαρτώνται τα πάντα. Θα εργάζεται, θα προσπαθεί, όσο γίνεται, διώχνοντας το άγχος και βάζοντας στη θέση του την ελπίδα. Πρέπει να γνωρίζει ο καθένας μας ότι με την αγωνία και το άγχος δεν κατορθώνει τίποτα, αντίθετα καταστρέφει την σωματική και ψυχική του υγεία. Όμως αναθέτοντας τις ελπίδες του στον παντοδύναμο Πατέρα, ξεκουράζεται ψυχικά, παίρνει δύναμη και θάρρος και, το κυριότερο, ελπίζοντας στον Θεό εξασφαλίζει την βοήθειά του.

Όχι μόνο με λόγια, αλλά και με παραδείγματα μας δίδαξε ο Κύριος ότι Εκείνος φροντίζει για μας και κάνει τα αδύνατα δυνατά για την εξυπηρέτησή μας. Στην έρημο της πέραν του Ιορδάνου χώρας, χωρίς να του ζητήσουν, έδωσε τροφή στο πλήθος που τον ακολουθούσε, κάπου πέντε χιλιάδες άνδρες εκτός από τις γυναίκες και τα παιδιά (Ματθ. ιδ΄ 15). Ευλόγησε το νερό και το έκανε κρασί στον γάμο της Κανά της Γαλιλαίας. Κατέπαυσε την τρικυμία και έσωσε τους Αποστόλους που ταξίδευαν. Χωρίς να του το ζητήσουν, θεράπευσε πολλούς από αρρώστιες, ανέστησε νεκρούς. Σε κάθε ανάγκη παραστάθηκε στον άνθρωπο.

Όσο και να αγωνίζεται, όσο και να αγχώνεται ο άνθρωπος, όσες ικανότητες και αν έχει, χωρίς την ευλογία του Θεού θα πλέει στο πέλαγος της αγωνίας του. «Χωρὶς αὐτοῦ δυνάμεθα ποιεῖν οὐδέν» και «πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθεν ἐστί καταβαῖνον ἐκ τοῦ πατρὸς τῶν φώτων» μας υπενθυμίζει τακτικά η Εκκλησία. Η πίστη και η κόρη της πίστης η ελπίδα είναι αυτές, που διώχνουν το άγχος και φέρνουν την ευλογία του Θεού στον άνθρωπο.

δ) Η ελπίδα δεν απογοητεύει, δεν ντροπιάζει

«Ἡ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει» (Ρωμ. ε΄ 5), η ελπίδα δεν ντροπιάζει αυτόν που ελπίζει στον Θεό, γράφει ο απόστολος Παύλος. Αλλά και ο Δαυΐδ, βεβαιώνει την μεγάλη αυτή αλήθεια, «Ἐπὶ σοι ἤλπισαν, γράφει, οἱ πατέρες ἡμῶν καὶ ἐρρύσω αὐτούς. Πρὸς σὲ ἐκέκραξαν καὶ ἐσώθησαν, ἐπὶ σοὶ ἤλπισαν καὶ οὐ κατῃσχύνθησαν» (Ψαλμ. κα΄). Οι Πατέρες, λέγει, δηλαδή οι άγιοι που αναφέρονται στην Παλαιά Διαθήκη, σε σένα στήριξαν τις ελπίδες τους και δεν ντροπιάστηκαν ζητώντας την βοήθειά σου. Και λέγοντας αυτό ο Δαυΐδ, έχει υπ’ όψιν του τις αμέτρητες περιπτώσεις που ο Θεός έδωσε τη βοήθειά του στο λαό του ή σε άτομα που είχαν στηρίξει σε Εκείνον τις ελπίδες τους αντιμετωπίζοντας φοβερούς κινδύνους. Επίσης σε άλλον ψαλμό, πάλι ο Δαυΐδ, παρακαλεί το Θεό και λέγει «Ἐπὶ σοι Κύριε ἤλπισα, μὴ καταισχυνθείην εἰς τὸν αἰῶνα» (Ψαλμ. ο΄).

Αλλά για ποιό λόγο συνδέει την ελπίδα με την καταισχύνη, δηλαδή με την ντροπή; Διότι οι άπιστοι ειρωνεύονται τον πιστό που ελπίζει στον Θεό, και περιμένουν να τον ειρωνευθούν ακόμη περισσότερο, όταν δεν γίνει αυτό που ήλπιζε. Θέλουν και επιζητούν την ευκαιρία να χαρούν αυτοί βλέποντας τον πιστό, όπως νομίζουν, να ντροπιάζεται επειδή αποδεικνύεται μάταιη και άκαρπη η ελπίδα του στον Θεό. Και όμως ο απόστολος Παύλος γράφει, όπως είδαμε ότι «ἡ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει».

Το ίδιο λέγει ο Δαυΐδ, το ίδιο και όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας. Και πραγματικά δεν ντροπιάζεται ο Χριστιανός για την ελπίδα του. Εάν μεν εκπληρωθεί αυτό που ήλπιζε και περίμενε από τον Θεό, χαίρεται, ευχαριστεί και δοξάζει τον Θεό. Αν δεν εκπληρωθεί η ελπίδα του, δεν απογοητεύεται, δεν απελπίζεται, δεν ντροπιάζεται, διότι πιστεύει ότι ο Θεός γνωρίζει καλύτερα απ’ αυτόν ποιό είναι το πραγματικό συμφέρον του. Για τούτο και δεν σκανδαλίζεται, δεν δυσανασχετεί, δεν αγανακτεί, δεν παραπονείται, δεν υπολογίζει τι θα πουν οι άπιστοι, αλλά σε κάθε περίπτωση λέγει «Κύριε γεννηθήτω τὸ θέλημά σου».

Βέβαια υπάρχουν εκφράσεις, κυρίως στους Ψαλμούς του Δαυΐδ, με τις οποίες εκφράζει ο ποιητής την επιθυμία να εκπληρωθεί η ελπίδα του ή να εισακουσθεί η προσευχή του «ἵνα μήποτε ἐπιχαίρωσι οἱ ἐχθροί», να μη χαρούν και θριαμβολογήσουν με την διαπίστωση ότι ο Θεός δεν άκουσε την προσευχή του, δεν τον βοήθησε και ότι μάταια ήλπισε.

Υπάρχουν παρόμοιες εκφράσεις αλλά αυτές εκφράζουν αντικειμενικά το τι αισθάνεται ο κόσμος που δεν πιστεύει στον Θεό, που επιζητεί ευκαιρίες να κλονίσει την ελπίδα των πιστών, και όχι αυτό που αισθάνεται υποκειμενικά ο πιστός άνθρωπος που, και αν δεν εκπληρωθεί η ελπίδα του, ούτε ντροπιάζεται, ούτε απελπίζεται. Για τους απίστους, που δεν ελπίζουν, γράφει «Κύριε, ἀκουστόν ποίησόν μοι τὸ πρωῒ τὸ ἔλεός σου ὅτι ἐπὶ σοὶ ἤλπισα» (Ψαλμός 142), δηλαδή κάνε, Κύριε, να ακουσθεί, να μαθευτεί ότι έγινε αυτό που ήλπισα, «τὸ ἔλεός σου», να το μάθουν και να διδαχθούν και να πιστέψουν στην μεγάλη δύναμη που έχει η ελπίδα μας σε Σένα τον παντοδύναμο Θεό.

ε) Η ελπίδα δίνει ζωή

Η ελπίδα δίνει ζωή, ενώ η απελπισία, όπως πολύ σωστά λέει ο λαός, «μαραζώνει» και νεκρώνει τον άνθρωπο. Ιατροί και ψυχολόγοι γράφουν ότι ο ψυχικός παράγοντας παίζει μεγάλο ρόλο στην υγεία του ανθρώπου.

Φέρτε την σκέψη σας σε δύο αρρώστους που πάσχουν από την ίδια σοβαρή ασθένεια. Ο ένας ελπίζει ότι θα θεραπευθεί. Στηρίζει τις ελπίδες του στον Θεό, προσεύχεται, κάνει και ο ίδιος ό,τι πρέπει για την θεραπεία του. Έτσι διατηρεί την ψυχραιμία του, την ηρεμία του, που τον βοηθεί ψυχολογικά και σημαντικά να αντιμετωπίσει την αρρώστια του.

Ο άλλος, που δεν ελπίζει, νοιώθει τον εαυτό του εγκαταλελειμμένο από τον Θεό και τους ανθρώπους, αφού δεν μπορούν να τον βοηθήσουν. Τα βάζει με τον Θεό, τα βάζει με την τύχη του, και με την πικρία αυτή δηλητηριάζει τον εαυτό του. Η στεναχώρια που αισθάνεται, χωρίς να έχει το στήριγμα της ελπίδας επηρεάζει οπωσδήποτε, το νευρικό του σύστημα, δεν κάνει ό,τι πρέπει να κάνει για την θεραπεία του, με αποτέλεσμα να βαδίζει στο χειρότερο.

Ο πρώτος με την ελπίδα, έστω και αν είναι σε χειρότερη κατάσταση, μπορεί να βρει την υγεία του ευκολότερα. Ο δεύτερος, που μπορεί να ήταν και σε καλύτερη κατάσταση από τον πρώτο, όμως με την απελπισία, με την απογοήτευση και με το άγχος, χειροτερεύει την υγεία του και, καθόλου απίθανο, μπορεί να καταλήξει και στην αυτοκτονία.

Αλλά και στην περίπτωση που και οι δύο θα καταλήξουν στον θάνατο, ο πρώτος με την ελπίδα θα περάσει την δοκιμασία ευκολότερα και η δοκιμασία του αυτή ίσως να τον φέρει πλησιέστερα στον Θεό με την πίστη, με την ελπίδα, με την σκέψη της άλλης ζωής οπότε θα φύγει από την ζωή νικητής και όχι νικημένος, νικητής και άξιος κληρονόμος των αιωνίων αγαθών. Ο δεύτερος, χωρίς την ελπίδα, θα αντιμετωπίσει με οδύνη την δοκιμασία της αρρώστιας του, θα χάσει την ζωή αυτή, θα χάσει και την άλλη, την αιώνια ζωή.

ς΄) Η ελπίδα οδηγεί στην σωτηρία

Ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, κάνει μία αξιόλογη και αξιοπρόσεκτη παρατήρηση. Γράφει «Πᾶς ὁ ἔχων τὴν ἐλπίδα ταύτην ἐπ᾿ αὐτῷ ἁγνίζει ἑαυτόν, καθὼς ἐκεῖνος (ο Θεός) ἁγνός ἐστίν» (Α΄ Ιωάν. γ΄ 3). Έτσι η ελπίδα στον Θεό γίνεται κίνητρο για μια προσπάθεια του χριστιανού για ψυχική καλλιέργεια και αγιότητα, ώστε να γίνει άξιος της βασιλείας των Ουρανών. Η ελπίδα παρακινεί τον άνθρωπο που πιστεύει και ελπίζει στην άλλη ζωή, να καταβάλει κάθε προσπάθεια που να τον ανεβάζει ηθικά, έστω και σιγά-σιγά λόγω της ανθρώπινης αδυναμίας. «Ἡ ἐλπὶς ἀνυψοῖ τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν πρὸς τὸν Θεὸν καὶ φέρει εἰς τὴν μετὰ τοῦ Θεοῦ κοινωνία», γράφει ο Άγιος Νεκτάριος.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο η ελπίδα μετατρέπεται σε ενέργεια, δίνει νόημα στη ζωή του Χριστιανού, τον συνδέει περισσότερο με τον Θεό διότι επιθυμεί να απολαύσει όσα του υπόσχεται ο Θεός και εργάζεται για τον σκοπό αυτό «ἁγνίζει ἑαυτόν» όπως γράφει ο άγιος Ιωάννης.

Έτσι η ελπίδα στον Θεό και σε όσα λέγει ο Θεός, γίνεται το ευεργετικό κίνητρο για ανώτερη πνευματική ζωή, που οι συνέπειές της είναι ευεργετικές και για την ζωή αυτή, αλλά και για την μέλλουσα σύμφωνα με τον λόγο του αποστόλου Παύλου, «ἡ εὐσέβεια πρὸς πάντα ὠφέλιμος ἐστιν ἐπαγγελία ἔχουσα ζωής τῆς νῦν καὶ τῆς μελλόυσης» (Α΄ Τιμοθ. δ΄ 8).

Έτσι η ελπίδα στον Θεό, και ειδικότερα η ελπίδα του Χριστιανού στα αιώνια αγαθά που υπόσχεται ο Θεός, και η προσπάθεια του ανθρώπου για συνεχή βελτίωση, τον οδηγεί στην σωτηρία.

Γεώργιος Σωτηρίου, Η Ελπίδα, εκδ. β΄, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2009