Τι είναι οι «δοκιμές πρόκλησης», που σκέφτονται πολύ σοβαρά οι επιστήμονες για να θέσουν υπό έλεγχο τον ιό που “κλείδωσε” πολλούς μήνες τον πλανήτη στα σπίτια;
Σύμφωνα με ανάλυση του Politico, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα αναζητά εθελοντές που θα προσφερθούν να κολλήσουν.
Αυτή είναι η σκέψη πίσω από τις αποκαλούμενες «δοκιμές πρόκλησης»-μια αμφιλεγόμενη αλλά μακροχρόνια τεχνική για ιατρική έρευνα που έχει αποκτήσει πρωτοφανή δυναμική κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού.
Αυτές οι “δοκιμασίες πρόκλησης” είναι ηθικά αμφιλεγόμενες επειδή περιλαμβάνουν τη σκόπιμη μόλυνση των ανθρώπων με έναν παθογόνο παράγοντα ως τρόπο επιτάχυνσης της έρευνας.
Επιτρέπουν όμως στους ερευνητές να συλλέγουν γρήγορα πολύτιμες πληροφορίες από μια χούφτα συμμετεχόντων.
Αυτό συμβαίνει επειδή εκτελούνται σε αυστηρά ελεγχόμενο περιβάλλον, με κάθε συμμετέχοντα να λαμβάνει την ίδια δόση και να παρακολουθείται σχολαστικά.
Υπάρχει ενδιαφέρον
Παρά τους προφανείς κινδύνους, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν εγγραφεί για να προσφερθούν εθελοντικά μέσω ενός παγκόσμιου ιστότοπου στις λεγόμενες μελέτες ανθρώπινης πρόκλησης για τον κορωνοϊό.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη μόνη χώρα που έχει εγκρίνει αυτές τις πρακτικές για την τρέχουσα πανδημία, περίπου 50 εθελοντές έχουν ήδη κάνει το βήμα.
Επέτρεψαν μια μικροσκοπική δόση κατασκευασμένου κορωνοϊού να περάσει από τη μύτη τους για να επιτρέψουν στους επιστήμονες να παρακολουθούν την ανταπόκριση του σώματός τους.
Ο πρώτος στόχος
Ένας στόχος των δοκιμών ήταν να μάθουν πόσο λίγο από τον ιό χρειάζεται για να μολύνει τους περισσότερους ανθρώπους.
Το πρώτο εύρημα: Το ποσό είναι μικροσκοπικό.
Σε σύγκριση με τη γρίπη, η μολυσματική δόση για τον COVID-19 μπορεί να είναι έως και ένα εκατομμύριο φορές μικρότερη, σύμφωνα με τον Andrew Catchpole, επικεφαλής επιστημονικό διευθυντή της hVIVO, μιας βρετανικής εταιρείας που διεξάγει μία από τις δύο βρετανικές μελέτες.
Με τους πρώτους 10 εθελοντές, μια μικρή δόση ήταν αρκετή για να μολυνθούν, είπε – κάτι που «δεν ήταν αναμενόμενο».
Τελικά, κάθε συμμετέχων έλαβε περίπου 4.500 στερλίνες σε αποζημίωση.
Αλλά τα χρήματα δεν ήταν το ζητούμενο, ανέφεραν οι εμπλεκόμενοι επιστήμονες, τονίζοντας ότι αυτό που πραγματικά έχουν παρατηρήσει είναι ο αλτρουισμός” πίσω από το κίνητρο για συμμετοχή.
Ο δεύτερος στόχος
Ο επόμενος στόχος που έχουν θέσει οι επιστήμονες είναι η δοκιμή πιθανών θεραπειών και εμβολίων.
Ο στόχος είναι να επιταχυνθεί η ανάπτυξη της επόμενης γενιάς εμβολίων και φαρμάκων για να βρίσκεται ένα βήμα μπροστά από τις εξελισσόμενες παραλλαγές.
Υπάρχει «πραγματικό δυναμικό» ότι οι δοκιμές πρόκλησης μπορούν να συμβάλουν σε σημαντικές θεραπείες για τον COVID-19, δήλωσε ο Chris Chiu, επικεφαλής ερευνητής του προγράμματος του Imperial College London.
“Το πιο άμεσο όφελος” είναι πιθανό να είναι αποτελεσματικά αντιιικά που μπορούν να ληφθούν στο σπίτι, πρόσθεσε.
Παλιά μέθοδος… στα ύψη η αβεβαιότητα
Οι δοκιμές προκλήσεων είναι τόσο παλιές όσο και η ίδια η έρευνα εμβολίων.
Τον 18ο αιώνα, ο γιατρός Edward Jenner εισήγαγε το πύον της ανεμοβλογιάς σε ένα κόψιμο στο χέρι του οκτάχρονου γιου του κηπουρού του για να δει αν θα τον προστατεύσει από την ευλογιά έξι εβδομάδες αργότερα.
Το έκανε.
Σχεδόν δύο αιώνες μετά, όλες οι αντιδεοντολογικές δοκιμές ανθρώπινης πρόκλησης διεξήχθησαν παγκοσμίως, από τη μόλυνση ατόμων με κίτρινο πυρετό χρησιμοποιώντας κουνούπια (για να ελέγξουν εάν ήταν η πηγή μόλυνσης), έως τη μόλυνση των παιδιών με ηπατίτιδα (για να κατανοήσουν τους τύπους της ιογενούς ηπατίτιδας).
Πολλοί άνθρωποι πέθαναν στο όνομα της επιστήμης-άλλοι επειδή τους προσφέρθηκε οικονομικό όφελος, άλλοι επειδή ήταν ευάλωτοι ή κακοπληροφορημένοι.
Στη δεκαετία του 1980, οι ερευνητές χρησιμοποιούσαν συχνά αυτές τις δοκιμές για να δοκιμάσουν εμβόλια και θεραπείες για το κοινό κρυολόγημα και τη γρίπη, σημειώνει ο Chiu, του Imperial.
Τότε, οι κανονιστικές απαιτήσεις ήταν λιγότερο αυστηρές και τα εργαστήρια δεν είχαν την τεχνολογία σύνθεσης ιών όπως τώρα.
Έτσι, οι εθελοντές μολύνθηκαν με τον ιό χρησιμοποιώντας δείγματα από μολυσμένα άτομα.
Τις τελευταίες δεκαετίες, ωστόσο, οι κανόνες έχουν αυστηροποιηθεί καθώς έχουν αυξηθεί οι φραγμοί τόσο για τα ηθικά όσο και για τα κλινικά πρότυπα.
Ταυτόχρονα, η επιστήμη έχει προχωρήσει και οι ιοί μπορούν πλέον να κατασκευαστούν έτσι ώστε να επιτρέπουν τη συνέχιση των δοκιμών πρόκλησης, κυρίως για αναπνευστικούς ιούς όπως ο ρινοϊός και το κοινό κρυολόγημα, εξήγησε ο Chiu.
Οι σημερινές μελέτες πρόκλησης για τον κορωνοϊό ανεβάζουν αυτόν τον τύπο έρευνας σε νέο επίπεδο.
Ο νέος ιός “έχει περισσότερες πιθανότητες για σοβαρές ασθένειες από οποιονδήποτε άλλο μολυσματικό παράγοντα που χρησιμοποιήθηκε σε δοκιμές πρόκλησης πριν”, είπε.
Ένα ηθικό δίλημμα
Ο δρόμος για την έγκριση των δύο δοκιμών του Ηνωμένου Βασιλείου δεν ήταν σαφής.
Στις αρχές της πανδημίας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συγκέντρωσε εμπειρογνώμονες για να αξιολογήσουν την ηθική, την πρακτικότητα, τη σκοπιμότητα και την ασφάλεια των δοκιμών πρόκλησης.
Αλλά μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο ανέλαβε το καθήκον, υποστηριζόμενο από κρατικά κονδύλια και αξιοποιώντας τη μακρά ιστορία του με την τεχνική.
Αλλά ακόμη και τότε το έργο σχεδόν δεν προχώρησε.
Μια κυβερνητική επιτροπή δεοντολογίας 18 ατόμων αποτελούμενη από ειδικούς και απλούς εκπροσώπους διάβασε εκατοντάδες σελίδες εγγράφων από τους ερευνητές.
Ακολούθησε μια μέρα συζήτησης.
Η Stephanie Ellis, πρόεδρος της επιτροπής και ένας από τους απλούς εκπροσώπους, θυμάται τους έντονους διχασμούς που σχεδόν οδήγησαν στην άρση της ιδέας.
Ακόμη και μεταξύ των υποστηρικτών της πρότασης, οι οποίοι είδαν “κάποιο λόγο για να το κάνουν αυτό”, χρειάστηκε περισσότερη εξήγηση, είπε.
“Είναι μια πολύ, πολύ περίπλοκη ισορροπία” μεταξύ των πιθανών επιστημονικών κερδών έναντι των πιθανών βλαβών, εξήγησε ο Hugh Davies, συνταξιούχος παιδίατρος και εξειδικευμένο μέλος της επιτροπής.
Η ουσία της ηθικής σκέψης τους: Τα οφέλη υπερτερούν των βλαβών;
Τα οφέλη υπερτερούν των βλαβών;
Η επιτροπή ασχολήθηκε κυρίως με δύο βασικά ζητήματα: Ποιες πληροφορίες πρέπει να δώσουν οι επιστήμονες στους συμμετέχοντες και ποιες θεραπείες πρέπει να προσφέρουν σε περίπτωση ασθένειας.
Η Ολλανδία έχει επίσης δείξει ενδιαφέρον για τις δοκιμές πρόκλησης του κορωνοϊού, αλλά δεν έχει ακόμη λάβει μέτρα.
Τον Δεκέμβριο του 2020, το υπουργείο Υγείας ζήτησε συμβουλές σχετικά με τις πρακτικές και ηθικές πτυχές από μια συμβουλευτική ομάδα εμπειρογνωμόνων.
«Εξακολουθούν να εργάζονται πάνω σε αυτές τις συμβουλές», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου.
“Αφού λάβουμε τις συμβουλές, θα καθορίσουμε τα επόμενα βήματά μας.”