Οι απρόβλεπτοι πάντα κερδίζουν
Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΑΣ γιά τήν τουρκική εξωτερική πολιτική έχει καταντήσει κλισέ. Παρατηρώντας τήν άνεση μέ τήν οποία επικοινωνεί ο Πρόεδρος Ερντογάν τόσο μέ τόν Αμερικανό Πρόεδρο Μπάιντεν όσο καί μέ τόν Ρώσσο Πρόεδρο Πούτιν, συνήθως λέμε ειρωνικά ότι έτσι πάντοτε λειτουργούσε η γειτονική χώρα στούς πολέμους: ως επιτήδειος ουδέτερος. Καί ως αλατοπίπερο στήν ανάλυσή μας προσθέτουμε καί τό όνομα τού συγγραφέα Βέμπερ πού έγραψε τό ομότιτλο βιβλίο γιά τή συμπεριφορά τής Τουρκίας στούς πολέμους άλλων αιώνων. Εύκολη λύση. Πολύ εύκολη θά λέγαμε. Απλοϊκή, απλουστευτική, ρηχή.
[sc name=”glyka-toy-koytalioy” ][/sc]
Δέν μάς προβληματίζει καθόλου τό γεγονός ότι ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν από τή μία αγοράζει ρωσσικά όπλα από τήν ρωσσική ομοσπονδία, από τήν άλλη πουλά τουρκικά drones στήν Ουκρανία καί, στό τέλος, καταφέρνει καί τού σηκώνει τό τηλέφωνο ο Αμερικανός Πρόεδρος. Δέ μάς προξενεί εντύπωση ότι μέσα σέ λίγες μέρες επισκέφτηκε τήν γειτονική χώρα ο Ισραηλινός Πρόεδρος, ο Αρμένιος υπουργός Εξωτερικών παρακαλώ καθώς οι δύο χώρες μετά από όσα συνέβησαν στό Αζερμπαϊτζάν έχουν έρθει πολύ κοντά, ώστε νά αναγνωριστούν τά νέα σύνορα στό Ναγκόρνο-Καραμπάχ! τήν επισκέφτηκε επίσης ο Ρώσσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ καί ο Ουκρανός ομόλογός του κύριος Κουλέμπα, ενώ εκκρεμεί καί η επίσκεψη τού Γερμανού Καγκελλαρίου κυρίου Σόλτς στήν Άγκυρα.
[…] Τό βασικό ερώτημα πού προκύπτει λοιπόν είναι γιατί τά καταφέρνουν οι Τούρκοι εκεί πού δέν τά καταφέρνουμε εμείς. Καί τί διαφορετικό θά μπορούσαμε νά κάνουμε εμείς πέρα από τό νά διακηρύσσουμε ότι είμαστε προβλέψιμοι σύμμαχοι, ότι δέν θά αγοράσουμε ποτέ ρωσσικά όπλα ξανά, ότι οι Ρώσσοι επιχειρηματίες δέν είναι καλοδεχούμενοι στήν Ελλάδα καί ότι στέλνουμε όπλα στόν υπάλληλο τής Δύσεως Ζελένσκυ, από τόν φόβο μήν τυχόν καί δέν μάς δείξουν αλληλεγγύη οι σύμμαχοί μας άν βρεθούμε στήν ίδια κατάσταση. Νομίζω ότι οι απαντήσεις είναι εύκολες, η εφαρμογή τους ίσως είναι ενδεχομένως δύσκολη από μιά ελληνική ελίτ, η οποία σπούδασε στή Δύση καί νοιώθει άνετα μόνο μαζί της. Οι Τούρκοι τά καταφέρνουν γιατί δέν θεωρούνται δεδομένοι. Γιατί ο Πρόεδρος Ερντογάν είναι απρόβλεπτος. Γιατί στίς διεθνείς διαπραγματεύσεις ζητά ανταλλάγματα γιά τή χώρα του καί όχι προσωπικά γιά τόν εαυτό του. Ή τουλάχιστον όχι μόνο γιά τόν εαυτό του. Μέ συνέπεια νά θεωρείται αξιόπιστος συνομιλητής τού οποίου οι κόκκινες γραμμές είναι γνωστές εκ τών προτέρων. Δέν είναι όλα μαύρο άσπρο στόν νέο κόσμο πού αναδύεται. Υπάρχουν επιλογές. Αρκεί κανείς νά έχει τήν τόλμη νά τίς υιοθετήσει καί νά τίς υπηρετήσει.
Τό παλαιό δόγμα τού Ψυχρού Πολέμου, η επαναφορά τού οποίου επιδιώκεται καί σήμερα, ήταν τό περίφημο «όποιος δέν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας.» Ο Ερντογάν δέν διάλεξε ξεκάθαρα στρατόπεδο όπως δέν διάλεξαν κι άλλες χώρες, όπως η Αυστρία, γιά παράδειγμα. Προέταξε τό εθνικό του συμφέρον αντί ενός ασαφούς ιδεολογικού συμφέροντος σέ έναν κόσμο τού οποίου οι διαχωριστικές γραμμές καταρρέουν. Όπως προκύπτει άλλως τε από τήν διπλωματική ιστορία κάθε 60, 70 χρόνια, οι συσχετισμοί αλλάζουν, καί αυτό αποτυπώνεται στήν αίγλη τών διεθνών οργανισμών. Κάποτε έλαμπαν η Κοινωνία τών Εθνών, η Δυτικο-ευρωπαϊκή Ένωση, τό Σύμφωνο τής Βαρσοβίας, η αντίστοιχη ΕΟΚ τών ανατολικών πού ονομαζόταν Κομεκόν.
Όταν άρχισε η φθορά, οι οργανισμοί αυτοί αντικαταστάθηκαν από άλλους όπως ο ΟΗΕ. Σήμερα η Τουρκία μαζί μέ τήν Κίνα, τήν Ρωσσία, τό Πακιστάν καί τήν Ινδία πρωταγωνιστούν στήν ίδρυση νέων διεθνών οργανισμών, όπως γιά παράδειγμα η συνεργασία τής Σαγκάης. Καθώς ο κόσμος στρέφεται πλέον ανατολικά. Επίσης η γειτονική χώρα δραστηριοποιείται πολύ έντονα στήν Αφρική καί στήν Μέση Ανατολή όπου μόλις τώρα εμείς αρχίσαμε νά αποκτούμε ισχυρά ερείσματα. Ακόμη καί τό Κατάρ καί τά Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μέ τά οποία φλερτάραμε μόλις κατέρρευσε τό Αφγανιστάν, έσπευσαν νά αποκαταστήσουν τίς σχέσεις τους μέ τό καθεστώς Ερντογάν. Όπως καί τό κράτος τού Ισραήλ εναντίον τών ηγετών τού οποίου ο Ερντογάν έχει πεί στό παρελθόν ασύλληπτες ύβρεις.
Τί αποδεικνύει αυτό; Ότι πράγματι στήν εξωτερική πολιτική δέν υπάρχουν μόνιμοι φίλοι αλλά μόνιμα συμφέροντα. Τί διαφορετικό θά μπορούσαμε νά είχαμε κάνει εμείς στήν ουκρανική κρίση; Μά νά μήν είμαστε βασιλικότεροι τού βασιλέως. Αμερικανικότεροι τών Αμερικανών. Μόλις τόν Δεκέμβριο τού 2021 ο Πρωθυπουργός συναντήθηκε μέ τόν Πρόεδρο Πούτιν στό Σότσι τής Ρωσσίας καί ο υπουργός ενέργειας Κώστας Σκρέκας μέ τόν πρόεδρο τής Γκάζπρομ Αλεξέυ Μίλλερ στήν Αγία Πετρούπολη. Ζητώντας τί; Καλύτερες τιμές φυσικού αερίου γιά τήν Ελλάδα εν μέσω ενεργειακής κρίσης πού δέν πυροδοτήθηκε από τόν πόλεμο στήν Ουκρανία, αλλά είχε ήδη ξεσπάσει μετά τό διαφαινόμενο τέλος τής πανδημίας καί τίς ανισορροπίες τού διεθνούς συστήματος.
Προφανώς καί η Ελλάδα έπρεπε νά καταδικάσει μέ δριμύτητα τήν εισβολή στήν Ουκρανία, όχι γιά λόγους ιδεολογικούς αλλά γιά λόγους εθνικούς. Καί γιατί τό Κυπριακό ζήτημα κατοχής καί εισβολής είναι ανοιχτό αλλά καί γιατί τό δικαίωμα τής αυτοδιάθεσης μειονοτήτων πού επικαλέστηκε ο Πούτιν γιά νά εισβάλει στίς λαϊκές δημοκρατίες τού Ντονμπάς υπέρ τών ρωσσοφώνων, θά μπορούσε, άν είχαμε σιωπήσει, νά τό επικαλεστεί στό μέλλον γιά νά πραγματοποιήσει επέμβαση στήν Θράκη υπέρ τών εκεί τουρκόφωνων ο Ερντογάν. Ήταν μονόδρομος λοιπόν η απερίφραστη καταδίκη τής ρωσσικής εισβολής. Τά υπόλοιπα όμως ήταν αχρείαστα!
Ο πόλεμος θά λήξει μέ τόν ένα ή μέ τόν άλλο τρόπο. Η Ρωσσία είτε κερδίσει είτε χάσει θά παραμείνει ισχυρή περιφερειακή δύναμη καί μάλιστα ισχυρή δύναμη στήν Μεσόγειο. Κέρδισε τόν πόλεμο στήν Συρία, είναι παρούσα στήν Λιβύη, ενώ άν θά ήθελε νά κάνει ζημιά στήν νοτιανατολική πτέρυγα τού ΝΑΤΟ θά μπορούσε νά βοηθήσει σέ όποια κατάσταση κι άν ήταν τόν Πρόεδρο Ερντογάν στρατιωτικά. Νά προκαλέσει τό θερμό επεισόδιο πού ονειρεύονται όλοι στήν γειτονική χώρα.
Στό πλαίσιο τού αναθεωρητισμού. Μόνο νά χάσουμε έχουμε, εθνικά, από τήν ρήξη τών σχέσεών μας μέ τήν Μόσχα. Σημειωτέον ότι μετά τήν τεράστια ήττα πού υπέστη ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης μέ τήν αναγνώριση τού Αυτοκέφαλου τής ουκρανικής εκκλησίας πού τώρα θά διαλυθεί εις τά εξ ών συνετέθη, η Μόσχα μπορεί νά προχωρήσει στήν υλοποίηση τής απειλής της καί νά ιδρύσει εξαρχίες τού ρωσσικού Πατριαρχείου τόσο στή βόρεια Ελλάδα όπου ζούν χιλιάδες ρωσσόφωνοι Πόντιοι από τίς τέως σοβιετικές δημοκρατίες όσο καί στήν Μέση Ανατολή, αμφισβητώντας εμπράκτως τά πρωτεία τόν πρεσβυγενών Πατριαρχείων μας.
Δέν χρειάζεται βέβαια νά πώ αυτό είναι αμιγώς εσωτερικό πολιτικό θέμα ότι η Νέα Δημοκρατία έχει χάσει οριστικά τούς Πόντιους ψηφοφόρους τής Βορείου Ελλάδος μέ τό νά συμπεριφέρεται ως ο Ηρακλής τού στέμματος. Κι άν τουλάχιστον είχαμε κάποια διαβεβαίωση, ότι η υπερδύναμη θά έγερνε τήν ζυγαριά πρός τό πλευρό μας, πράγματι θά είχε νόημα αυτή η επιλογή. Η σωστή στάση. Αλλά τό μόνο πού ενδιαφέρει τίς ΗΠΑ είναι νά μή γίνει ελληνοτουρκικός πόλεμος, γι αυτό καί βολτάρει τό Χάρρυ Τρούμαν στό Αιγαίο. Σέ όλα τά θέματα πού μάς χωρίζουν μέ τήν Τουρκία όμως, όχι μόνο η θέση της είναι αμφιλεγόμενη αλλά σέ ορισμένα, όπως οι γκρίζες ζώνες, είναι φιλική πρός τήν Άγκυρα. Άν λοιπόν γνωρίζεις ότι μάς τό λένε ανοιχτά στίς πρεσβείες δέν έχεις νά κερδίσεις τίποτα από τόν έναν καί αντιμετωπίζεις τόν κίνδυνο νά σού κάνει ζημιά ο άλλος, μπορεί νά θεωρηθεί σώφρων στάση η επιλογή πού έχουμε κάνει μέχρι τώρα ώς χώρα στόν πόλεμο; Οι χώρες παίρνουν εθνικά ανταλλάγματα σέ αυτές τίς περιπτώσεις, όχι προσωπικά ανταλλάγματα καί μάλιστα αμφιβόλου αξίας όπως γιά παράδειγμα μιά συνάντηση στόν Λευκό Οίκο μέσα σέ οιονεί προεκλογική περίοδο.
Αυτές είναι επιδιώξεις θεμιτές πολιτικά μέν, αλλά άχρηστες εθνικά δέ. Άς μήν ντρεπόμαστε λοιπόν νά τό λέμε: οι Τούρκοι είναι αντίπαλοί μας, αλλά είναι σοβαροί παίκτες. Γι αυτό κατάφεραν καί μετέφεραν ένα τμήμα τής σκακιέρας στήν επικράτειά τους. Καί τό ωραίο είναι, ότι υλοποιώντας τό 40 τοίς 100 από αυτά πού τού ζητούν οι Αμερικανοί, καί στό παιχνίδι θά είναι χωρίς νά τά «σπάνε» μέ τήν Μόσχα καί η Ουάσινγκτων θά είναι ευτυχισμένη! Οι απρόβλεπτοι παίκτες πάντοτε κερδίζουν. Κι εμείς θά πίνουμε τόν καφέ τής παρηγοριάς: Πρίν ο επόμενος Ισραηλινός ή ο επόμενος Εμίρης τής Αραβίας σπεύσει στήν Κωσταντινούπολη, θά κάνει προηγουμένως καί μιά στάση στήν Αθήνα γιά νά μάς πεί τό κλασσικό: Δέν είναι αυτό πού νομίζετε! Έξοχα.
Υ.Γ: Επί τού πιεστηρίου: Σύμφωνα μέ δημοσίευμα τής τουρκικής εφημερίδας Τζούμ Χουρριέτ, οι ΗΠΑ απεφάσισαν νά στείλουν 5.000 εταιρείες πού φεύγουν από τήν Ρωσσία στήν Τουρκία!
Δέν μάς προβληματίζει καθόλου τό γεγονός ότι ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν από τή μία αγοράζει ρωσσικά όπλα από τήν ρωσσική ομοσπονδία, από τήν άλλη πουλά τουρκικά drones στήν Ουκρανία καί, στό τέλος, καταφέρνει καί τού σηκώνει τό τηλέφωνο ο Αμερικανός Πρόεδρος. Δέ μάς προξενεί εντύπωση ότι μέσα σέ λίγες μέρες επισκέφτηκε τήν γειτονική χώρα ο Ισραηλινός Πρόεδρος, ο Αρμένιος υπουργός Εξωτερικών παρακαλώ καθώς οι δύο χώρες μετά από όσα συνέβησαν στό Αζερμπαϊτζάν έχουν έρθει πολύ κοντά, ώστε νά αναγνωριστούν τά νέα σύνορα στό Ναγκόρνο-Καραμπάχ! τήν επισκέφτηκε επίσης ο Ρώσσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ καί ο Ουκρανός ομόλογός του κύριος Κουλέμπα, ενώ εκκρεμεί καί η επίσκεψη τού Γερμανού Καγκελλαρίου κυρίου Σόλτς στήν Άγκυρα.
[…] Τό βασικό ερώτημα πού προκύπτει λοιπόν είναι γιατί τά καταφέρνουν οι Τούρκοι εκεί πού δέν τά καταφέρνουμε εμείς. Καί τί διαφορετικό θά μπορούσαμε νά κάνουμε εμείς πέρα από τό νά διακηρύσσουμε ότι είμαστε προβλέψιμοι σύμμαχοι, ότι δέν θά αγοράσουμε ποτέ ρωσσικά όπλα ξανά, ότι οι Ρώσσοι επιχειρηματίες δέν είναι καλοδεχούμενοι στήν Ελλάδα καί ότι στέλνουμε όπλα στόν υπάλληλο τής Δύσεως Ζελένσκυ, από τόν φόβο μήν τυχόν καί δέν μάς δείξουν αλληλεγγύη οι σύμμαχοί μας άν βρεθούμε στήν ίδια κατάσταση. Νομίζω ότι οι απαντήσεις είναι εύκολες, η εφαρμογή τους ίσως είναι ενδεχομένως δύσκολη από μιά ελληνική ελίτ, η οποία σπούδασε στή Δύση καί νοιώθει άνετα μόνο μαζί της. Οι Τούρκοι τά καταφέρνουν γιατί δέν θεωρούνται δεδομένοι. Γιατί ο Πρόεδρος Ερντογάν είναι απρόβλεπτος. Γιατί στίς διεθνείς διαπραγματεύσεις ζητά ανταλλάγματα γιά τή χώρα του καί όχι προσωπικά γιά τόν εαυτό του. Ή τουλάχιστον όχι μόνο γιά τόν εαυτό του. Μέ συνέπεια νά θεωρείται αξιόπιστος συνομιλητής τού οποίου οι κόκκινες γραμμές είναι γνωστές εκ τών προτέρων. Δέν είναι όλα μαύρο άσπρο στόν νέο κόσμο πού αναδύεται. Υπάρχουν επιλογές. Αρκεί κανείς νά έχει τήν τόλμη νά τίς υιοθετήσει καί νά τίς υπηρετήσει.
Τό παλαιό δόγμα τού Ψυχρού Πολέμου, η επαναφορά τού οποίου επιδιώκεται καί σήμερα, ήταν τό περίφημο «όποιος δέν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας.» Ο Ερντογάν δέν διάλεξε ξεκάθαρα στρατόπεδο όπως δέν διάλεξαν κι άλλες χώρες, όπως η Αυστρία, γιά παράδειγμα. Προέταξε τό εθνικό του συμφέρον αντί ενός ασαφούς ιδεολογικού συμφέροντος σέ έναν κόσμο τού οποίου οι διαχωριστικές γραμμές καταρρέουν. Όπως προκύπτει άλλως τε από τήν διπλωματική ιστορία κάθε 60, 70 χρόνια, οι συσχετισμοί αλλάζουν, καί αυτό αποτυπώνεται στήν αίγλη τών διεθνών οργανισμών. Κάποτε έλαμπαν η Κοινωνία τών Εθνών, η Δυτικο-ευρωπαϊκή Ένωση, τό Σύμφωνο τής Βαρσοβίας, η αντίστοιχη ΕΟΚ τών ανατολικών πού ονομαζόταν Κομεκόν.
Όταν άρχισε η φθορά, οι οργανισμοί αυτοί αντικαταστάθηκαν από άλλους όπως ο ΟΗΕ. Σήμερα η Τουρκία μαζί μέ τήν Κίνα, τήν Ρωσσία, τό Πακιστάν καί τήν Ινδία πρωταγωνιστούν στήν ίδρυση νέων διεθνών οργανισμών, όπως γιά παράδειγμα η συνεργασία τής Σαγκάης. Καθώς ο κόσμος στρέφεται πλέον ανατολικά. Επίσης η γειτονική χώρα δραστηριοποιείται πολύ έντονα στήν Αφρική καί στήν Μέση Ανατολή όπου μόλις τώρα εμείς αρχίσαμε νά αποκτούμε ισχυρά ερείσματα. Ακόμη καί τό Κατάρ καί τά Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μέ τά οποία φλερτάραμε μόλις κατέρρευσε τό Αφγανιστάν, έσπευσαν νά αποκαταστήσουν τίς σχέσεις τους μέ τό καθεστώς Ερντογάν. Όπως καί τό κράτος τού Ισραήλ εναντίον τών ηγετών τού οποίου ο Ερντογάν έχει πεί στό παρελθόν ασύλληπτες ύβρεις.
Τί αποδεικνύει αυτό; Ότι πράγματι στήν εξωτερική πολιτική δέν υπάρχουν μόνιμοι φίλοι αλλά μόνιμα συμφέροντα. Τί διαφορετικό θά μπορούσαμε νά είχαμε κάνει εμείς στήν ουκρανική κρίση; Μά νά μήν είμαστε βασιλικότεροι τού βασιλέως. Αμερικανικότεροι τών Αμερικανών. Μόλις τόν Δεκέμβριο τού 2021 ο Πρωθυπουργός συναντήθηκε μέ τόν Πρόεδρο Πούτιν στό Σότσι τής Ρωσσίας καί ο υπουργός ενέργειας Κώστας Σκρέκας μέ τόν πρόεδρο τής Γκάζπρομ Αλεξέυ Μίλλερ στήν Αγία Πετρούπολη. Ζητώντας τί; Καλύτερες τιμές φυσικού αερίου γιά τήν Ελλάδα εν μέσω ενεργειακής κρίσης πού δέν πυροδοτήθηκε από τόν πόλεμο στήν Ουκρανία, αλλά είχε ήδη ξεσπάσει μετά τό διαφαινόμενο τέλος τής πανδημίας καί τίς ανισορροπίες τού διεθνούς συστήματος.
Προφανώς καί η Ελλάδα έπρεπε νά καταδικάσει μέ δριμύτητα τήν εισβολή στήν Ουκρανία, όχι γιά λόγους ιδεολογικούς αλλά γιά λόγους εθνικούς. Καί γιατί τό Κυπριακό ζήτημα κατοχής καί εισβολής είναι ανοιχτό αλλά καί γιατί τό δικαίωμα τής αυτοδιάθεσης μειονοτήτων πού επικαλέστηκε ο Πούτιν γιά νά εισβάλει στίς λαϊκές δημοκρατίες τού Ντονμπάς υπέρ τών ρωσσοφώνων, θά μπορούσε, άν είχαμε σιωπήσει, νά τό επικαλεστεί στό μέλλον γιά νά πραγματοποιήσει επέμβαση στήν Θράκη υπέρ τών εκεί τουρκόφωνων ο Ερντογάν. Ήταν μονόδρομος λοιπόν η απερίφραστη καταδίκη τής ρωσσικής εισβολής. Τά υπόλοιπα όμως ήταν αχρείαστα!
Ο πόλεμος θά λήξει μέ τόν ένα ή μέ τόν άλλο τρόπο. Η Ρωσσία είτε κερδίσει είτε χάσει θά παραμείνει ισχυρή περιφερειακή δύναμη καί μάλιστα ισχυρή δύναμη στήν Μεσόγειο. Κέρδισε τόν πόλεμο στήν Συρία, είναι παρούσα στήν Λιβύη, ενώ άν θά ήθελε νά κάνει ζημιά στήν νοτιανατολική πτέρυγα τού ΝΑΤΟ θά μπορούσε νά βοηθήσει σέ όποια κατάσταση κι άν ήταν τόν Πρόεδρο Ερντογάν στρατιωτικά. Νά προκαλέσει τό θερμό επεισόδιο πού ονειρεύονται όλοι στήν γειτονική χώρα.
Στό πλαίσιο τού αναθεωρητισμού. Μόνο νά χάσουμε έχουμε, εθνικά, από τήν ρήξη τών σχέσεών μας μέ τήν Μόσχα. Σημειωτέον ότι μετά τήν τεράστια ήττα πού υπέστη ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης μέ τήν αναγνώριση τού Αυτοκέφαλου τής ουκρανικής εκκλησίας πού τώρα θά διαλυθεί εις τά εξ ών συνετέθη, η Μόσχα μπορεί νά προχωρήσει στήν υλοποίηση τής απειλής της καί νά ιδρύσει εξαρχίες τού ρωσσικού Πατριαρχείου τόσο στή βόρεια Ελλάδα όπου ζούν χιλιάδες ρωσσόφωνοι Πόντιοι από τίς τέως σοβιετικές δημοκρατίες όσο καί στήν Μέση Ανατολή, αμφισβητώντας εμπράκτως τά πρωτεία τόν πρεσβυγενών Πατριαρχείων μας.
Δέν χρειάζεται βέβαια νά πώ αυτό είναι αμιγώς εσωτερικό πολιτικό θέμα ότι η Νέα Δημοκρατία έχει χάσει οριστικά τούς Πόντιους ψηφοφόρους τής Βορείου Ελλάδος μέ τό νά συμπεριφέρεται ως ο Ηρακλής τού στέμματος. Κι άν τουλάχιστον είχαμε κάποια διαβεβαίωση, ότι η υπερδύναμη θά έγερνε τήν ζυγαριά πρός τό πλευρό μας, πράγματι θά είχε νόημα αυτή η επιλογή. Η σωστή στάση. Αλλά τό μόνο πού ενδιαφέρει τίς ΗΠΑ είναι νά μή γίνει ελληνοτουρκικός πόλεμος, γι αυτό καί βολτάρει τό Χάρρυ Τρούμαν στό Αιγαίο. Σέ όλα τά θέματα πού μάς χωρίζουν μέ τήν Τουρκία όμως, όχι μόνο η θέση της είναι αμφιλεγόμενη αλλά σέ ορισμένα, όπως οι γκρίζες ζώνες, είναι φιλική πρός τήν Άγκυρα. Άν λοιπόν γνωρίζεις ότι μάς τό λένε ανοιχτά στίς πρεσβείες δέν έχεις νά κερδίσεις τίποτα από τόν έναν καί αντιμετωπίζεις τόν κίνδυνο νά σού κάνει ζημιά ο άλλος, μπορεί νά θεωρηθεί σώφρων στάση η επιλογή πού έχουμε κάνει μέχρι τώρα ώς χώρα στόν πόλεμο; Οι χώρες παίρνουν εθνικά ανταλλάγματα σέ αυτές τίς περιπτώσεις, όχι προσωπικά ανταλλάγματα καί μάλιστα αμφιβόλου αξίας όπως γιά παράδειγμα μιά συνάντηση στόν Λευκό Οίκο μέσα σέ οιονεί προεκλογική περίοδο.
Αυτές είναι επιδιώξεις θεμιτές πολιτικά μέν, αλλά άχρηστες εθνικά δέ. Άς μήν ντρεπόμαστε λοιπόν νά τό λέμε: οι Τούρκοι είναι αντίπαλοί μας, αλλά είναι σοβαροί παίκτες. Γι αυτό κατάφεραν καί μετέφεραν ένα τμήμα τής σκακιέρας στήν επικράτειά τους. Καί τό ωραίο είναι, ότι υλοποιώντας τό 40 τοίς 100 από αυτά πού τού ζητούν οι Αμερικανοί, καί στό παιχνίδι θά είναι χωρίς νά τά «σπάνε» μέ τήν Μόσχα καί η Ουάσινγκτων θά είναι ευτυχισμένη! Οι απρόβλεπτοι παίκτες πάντοτε κερδίζουν. Κι εμείς θά πίνουμε τόν καφέ τής παρηγοριάς: Πρίν ο επόμενος Ισραηλινός ή ο επόμενος Εμίρης τής Αραβίας σπεύσει στήν Κωσταντινούπολη, θά κάνει προηγουμένως καί μιά στάση στήν Αθήνα γιά νά μάς πεί τό κλασσικό: Δέν είναι αυτό πού νομίζετε! Έξοχα.
Υ.Γ: Επί τού πιεστηρίου: Σύμφωνα μέ δημοσίευμα τής τουρκικής εφημερίδας Τζούμ Χουρριέτ, οι ΗΠΑ απεφάσισαν νά στείλουν 5.000 εταιρείες πού φεύγουν από τήν Ρωσσία στήν Τουρκία!