Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο «Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος»
τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Νεκταρίου Ζιόμπολα
Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος Μητροπολίτης Πενταπόλεως οὔτε σκέφτηκε, πολλῷ μᾶλλον δέν ζήτησε νά γίνει Ἐπίσκοπος. Ἦταν πολύ εὐχαριστημένος καί εὐγνώμων στόν Θεό καί στόν Πατριάρχη Σωφρόνιο ὅτι ἔγινε κληρικός καί μάλιστα ὀφφικιοῦχος. Τοῦ ἀνοίχτηκε πεδίο δράσεως νά ἐργαστεῖ στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων. Αὐτή ἦταν ἡ μεγάλη φροντίδα καί λαχτάρα, δέν ζητοῦσε τίποτε ἄλλο.
Καί ἐνῶ ἦταν δοσμένος στό ποιμαντικό ἔργο τοῦ ἱερέως, ἀπό τήν προϊσταμένη του Ἐκκλησιαστική Ἀρχή κρίθηκε ἄξιος, σέ σύντομο σχετικά χρόνο νά γίνει καί Ἐπίσκοπος. Εἶναι ὄντως ἀπό τίς λίγες μᾶλλον περιπτώσεις πού προκρίθηκε ὁ ἁρμόδιος. Θά λέγαμε λειτούργησε ἡ ἀξιοκρατία καί αὐτό ἔχει τήν μεγάλη… σημασία γιά τόν Πενταπόλεως Νεκτάριο.
Ἡ ἐκλογή του δέν ἔχει σχέση μέ τήν ἐκλογή ἀρχιερέων τοῦ καιροῦ μας πού ἐπιδιώκουν μανιωδῶς, ἐκλιπαροῦν καί φαίνεται σάν νά τό θέτουν βασικό στόχο τῆς ζωῆς τους νά γίνουν ἀρχιερεῖς. Πέραν τῶν ἄλλων θά ἔλεγε κανείς ὅτι ἐκκλησιαστικά, ἀλλά καί ἀνθρώπινα μέ αὐτόν τόν ἐπίμονο καί σέ διάρκεια χρόνου τρόπο ἐπιδιώξεως νά γίνουν Ἐπίσκοποι, χάνουν καί τήν ἀξιοπρέπειά τους. Ὠρισμένοι ἤ ἀρκετοί τό πετυχαίνουν, ἀλλά φαίνεται στό βάθος -παρά τούς πανηγυρισμούς- δέν ἔχει χάρη τό γεγονός.
Ἀνθρώπινες ἀδυναμίες θά μοῦ πεῖτε, σύμφωνοι, δέν θά ἔπρεπε ὅμως αὐτός ὁ τρόπος νά σχετίζεται μέ τόν ὕψιστο αὐτόν ἱερατικό βαθμό; Καί τό ζητούμενο στό θέμα εἶναι ἄν ὁ Θεός συμφωνεῖ μέ αὐτόν τόν τρόπο προαγωγῆς, ἀλλ΄ αὐτό δέν λαμβάνεται ὑπόψη. Βέβαια, ὅποιος γίνει γιά τήν Ἐκκλησία καί τό ποίμνιο ἔγινε καί εἶναι ἰσόβιος καί πρέπει κατά πάντα νά εἶναι σεβαστός καί τιμημένος. Σ΄ αὐτό σημειώνει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, «οὐ πάντας χειροτονεῖ ὁ Θεός, ἀλλά διά πάντων ἐνεργεῖ» ἡ Χάρις Του, ἐφόσον ἔγιναν. Στόν Θεό μετροῦν τά ἐλατήρια.
Μέ αὐτό δέν ἰσχυριζόμεθα ὅτι στήν ἐποχή μας δέν γίνονται ἄξιοι Ἐπίσκοποι, ὄχι. Ἡ διαφορά εἶναι, ὅτι καί αὐτοί τό «παλεύουν», τό ἀναμένουν, δέν ἔρχεται δηλαδή ἡ εἴδηση ὅτι ὁ τάδε Ἀρχιμανδρίτης καί ἀφωσιωμένος στό ποιμαντικό του ἔργο μαθαίνει ὅτι ψηφίστηκε Μητροπολίτης. Ἐξαιρέσεις πρέπει νά ὑπάρχουν. Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος πού παντοῦ ἔχει τήν «πρωτιά» καί στό θέμα αὐτό παρουσιάζει ἐπαινετή ἐξαίρεση.
Στήν πρώτη φωτογραφία ὡς Ἀρχιερέως μετά τήν χειροτονία του στόν Ἅγιο Νικόλαο Καΐρου, τόν βλέπουμε ὡς πρός τήν ματιά καί τό ὕφος του -ἐπειδή γνωρίζουμε συμβάντα- νά εἶναι πολύ σκεπτικός. Διαβλέπουμε, ἐπειδή ἦταν ἐνήμερος ὅτι κάποιοι -ἄν ὄχι ὅλοι- κληρικοί τοῦ Πατριαρχείου δυσαρεστήθηκαν μέ τήν προαγωγή του. Συνοδεύτηκε μέ ἄλλα λόγια ἡ χειροτονία του ἀπό ἕνα κλίμα ἐμμέσων μᾶλλον ἀντιδράσεων. Πρέπει ὡς εὐφυής νά τά εἶχε διαγνώσει, πλήν πειθάρχησε στό κέλευσμα τοῦ Πατριάρχου καί ἡ χειροτονία ἔγινε. Αὐτή ἡ δυσδιάκριτη ἐδῶ ψυχική του πικρία γιά τό φέρσιμο τῶν συλλειτουργῶν του -καί ὄχι μόνο στήν Αἴγυπτο- θά τόν συνοδεύει στήν ζωή του. Δυστυχῶς, «ἡ ἀρετή, ἡ εὐσέβεια, ἡ πίστις, τό ὡραῖον καί ἡ ἐν γένει ἀληθινή Χριστιανική ζωή πάντα διώκεται», δυστυχῶς καί ἀπό κληρικούς.
Μείωσαν τά πρόσωπα αὐτά τήν ψυχική του χαρά πού τόσο τοῦ ἀνῆκε. Πάνω στά πράγματα ἐδῶ νά ποῦμε ὅτι, ἀπό τά δυσκολοτέρα ὅσον ἀφορᾶ στήν σχέση μας μέ τούς συνανθρώπους μας εἶναι τό «χαίρειν μετά χαιρόντων».
Εἴπαμε, ὅτι ἡ ζηλοφθονία ἐναντίον του ἔπεσε πάνω του καί πρίν τήν χειροτονία του, ὅταν ὁ Πατριάρχης μεταξύ τῶν τριῶν ὑποψηφίων ἐξέλεξε τόν Ἀρχιμανδρίτη Νεκτάριο Μητροπολίτη Πενταπόλεως. Τό ἄν ζύγισε τά πράγματα ὡς πρός τά πρόσωπα – κληρικούς πού εἶχε πλησίον του καί πού θά εἶχαν ἀσφαλῶς περισσότερο χρόνο στήν ἐκεῖ διακονία, εἶναι ἕνα καίριο ἐρώτημα. Μέ τήν πράξη του αὐτή τῆς προτιμήσεως τοῦ νέου Ἀρχιμανδρίτου Νεκταρίου πού τούς παραγκώνιζε κατά τήν ἄποψή τους, θά ἔπρεπε νά εἶχε λάβει ὑπόψη του τίς ἀντιδράσεις τους. Φαίνεται, ὅτι ἐδῶ ἑστιάζεται τό θέμα τά στάσεως πού πῆραν ἐναντίον του, ἄν καί γενικά δέν τόν ἤθελαν, ἕνας λόγος οἱ ἀρετές του, τά πολλά προσόντα του, γιατί θά ἒνιωθαν μειονεκτικά.
Γιά τό ὅτι ὁ Πατριάρχης προτίμησε τόν πολύ ἐνάρετο πού εἶχε μόρφωση καί εἶχε προσφέρει θετικό ἔργο καί ἦταν καί χαρισματοῦχος, λέγομε καλῶς ἔπραξε. Ἀπό τό ἄλλο μέρος ὅμως, ἔπρεπε καί νά τόν ὑποστηρίξει «πάση θυσία» ἀφοῦ τόσο τόν εἶχε ἐκτιμήσει, καί ἐν ἀνάγκη νά ἀπομακρύνει πρόσωπα. Ἀντί αὐτῶν ἔφθασε στό ἀπαράδεκτο ἄλλο σημεῖο καί παρασυρόμενος «συνευδόκησε τῇ ἀναιρέσει αὐτοῦ». Μία βασική αἰτία τῆς ἄπρεπης συμπεριφορᾶς τοῦ Πατριάρχου ἦταν, ὅτι ὄντως ὑπέργηρος δέν μπόρεσε νά τηρήσει τήν πρέπουσα τάξη, ὁπότε εὔκολα τοῦ ξέφυγε ἡ κατάσταση.
Νά γιατί δέν πρέπει οἱ τόσο ἡλικιωμένοι, τόσο στήν Ἐκκλησία, ὅσο καί στήν Πολιτεία νά κατέχουν ὑψηλές θέσεις, ὅσο σωστοί καί ὑπεύθυνοι κι ἄν εἶναι. Ναί μέν μπορεῖ καί συμβαίνει καί σέ μεγάλες ἡλικίες νά προσφέρουν πολύ – πολύ θετικό ἔργο, ὄχι ὅμως σέ τέτοιες ὑψηλές θέσεις, ἐφόσον λίγο ἤ πολύ ἀρχίζουν νά ὑπολειτουργοῦν διανοητικά, ὁπότε γίνονται ὑποχείριοι τοῦ ἄμεσου περιβάλλοντός τους, τῆς «αὐλῆς», τόσον σέ μεσαῖο ἐπίπεδο ἐξουσίας ὅσον καί σέ ὕπατο. Θλιβερά παραδείγματα δυστυχῶς ἀρκετά… Ἡ «αὐλή» τοῦ Πατριάρχου Σωφρονίου, ἐπουδενί λόγῳ δέν ἄφησαν τόν Ἅγιο νά πλησιάσει τόν Πατριάρχη, γιά νά μή ξεσκεπάσει τή σκευωρία τους. Οἱ πατριαρχικοί συκοφάντες δέν ὑπελόγισαν, ὄχι τόν Θεό, Αὐτόν τόν εἶχαν ξεχάσει. Τόν πιστό Ἑλληνισμό τοῦ Καΐρου πού εἶχε ἐκτιμήσει καί ἀγκαλιάσει τόν Ἐπίσκοπο Νεκτάριο. Ὠρισμένοι πιστοί ξεσηκώθηκαν αὐθόρμητα ὑπέρ τοῦ Ἁγίου, τοῦ ἀπηύθυναν γράμμα συμπαθείας, συμπόνοιας καί συμμετοχῆς στό δράμα του, τό ὑπέγραψαν σέ ἔνδειξη ἀγάπης καί συμπαραστάσεως περισσότεροι ἀπό 900 πιστοί καί τοῦ τό ἔδωσαν.