Οι Αρχαίοι Έλληνες έλεγαν Αἰθίοπες όσους είχαν δέρμα καμένο από τον ήλιο. Έτσι πήρε το όνομά της η Αιθιοπία
Η λέξη «Αιθίοπας» γεννήθηκε από το «αἴθω» και το «ὤψ» – και περιέγραφε όσους είχαν μαύρο δέρμα. Από εκεί πήρε το όνομά της και η σημερινή Αιθιοπία.
Γρηγόρης Κεντητός
Οι Αιθίοπες για τους αρχαίους Έλληνες δεν ήταν ένας συγκεκριμένος λαός με εθνική ταυτότητα, αλλά μια γενική κατηγορία ανθρώπων με πολύ σκούρο δέρμα, που ζούσαν νότια της Αιγύπτου, εκεί που για τον Όμηρο αρχίζει ο κόσμος των θεών και των μακρινών φυλών. Ο ίδιος ο όρος «Αἰθίοψ» προέρχεται από τα αρχαιοελληνικά: αἴθω, που σημαίνει «καίω», και ὤψ, που σημαίνει «πρόσωπο». Δηλαδή, «αυτός που έχει καμένο πρόσωπο» – ή, πιο απλά, «ο μαυριδερός».
Η λέξη δεν περιέχει την περιφρόνηση που απέκτησαν αργότερα οι ρατσιστικοί όροι της αποικιοκρατικής εποχής. Αντιθέτως, πολλοί αρχαίοι συγγραφείς έδειχναν σεβασμό για τους Αιθίοπες, με τον Όμηρο να τους περιγράφει ως «ευσεβείς» και «αγαπημένους των θεών». Ο Ποσειδώνας και ο Δίας μάλιστα ταξίδευαν στον κόσμο τους για να δειπνήσουν μαζί τους. Η Αιθιοπία λοιπόν για την αρχαία ελληνική φαντασία δεν ήταν απλώς ένα μέρος στο χάρτη· ήταν ένας μακρινός, πλούσιος και εξωτικός κόσμος, όπου οι άνθρωποι είχαν μαύρο δέρμα όχι από καταγωγή, αλλά –όπως πίστευαν– επειδή ζούσαν τόσο κοντά στον ήλιο.
Αργότερα, η λέξη «Αιθίοπες» χρησιμοποιήθηκε από Έλληνες και Ρωμαίους για να περιγράψει διάφορους λαούς της υποσαχάριας Αφρικής. Δεν είχε σαφή γεωγραφική οριοθέτηση, αλλά υποδήλωνε κυρίως το φαινοτυπικό χαρακτηριστικό του σκούρου δέρματος. Οι Κολοχίδες, οι Κύπριοι ή ακόμη και ο Οδυσσέας αποκαλούνταν από τον Ηρόδοτο «μελάγχροες» – δηλαδή «σκούρου χρώματος» – αλλά όχι Αιθίοπες. Η διαφορά ήταν σαφής: οι «μελάγχροες» ήταν μεσογειακοί τύποι, οι «Αιθίοπες» ήταν οι πραγματικοί μαύροι.
Η σύγχρονη χώρα Αιθιοπία, γνωστή στην αρχαιότητα ως Άξουμ ή Χαμπασάτ, πήρε επίσημα το όνομα «Αιθιοπία» κατά τον 20ό αιώνα. Ήταν μια πολιτική επιλογή, γεμάτη ιστορικό βάρος και εθνική περηφάνια. Το όνομα αυτό, αν και ξένο για τις παλιές φυλές της περιοχής, παρέπεμπε σε ένα βαθύτατο παρελθόν, συνδέοντας τη χώρα με την κλασική παιδεία και τον σεβασμό που της έτρεφαν οι αρχαίοι Έλληνες.
Έτσι, μια λέξη που γεννήθηκε για να περιγράψει το χρώμα του προσώπου, έγινε το όνομα μιας ολόκληρης χώρας. Όχι από τυχαία σύμπτωση, αλλά γιατί η ίδια η εικόνα των Αιθιόπων είχε περάσει στην παγκόσμια φαντασία μέσα από τα ελληνικά κείμενα. Όταν οι Ευρωπαίοι εξερευνητές του 19ου αιώνα άρχισαν να εξερευνούν τη Μαύρη Ήπειρο, δεν είχαν καλύτερη λέξη για να περιγράψουν αυτές τις περιοχές από τη λέξη των αρχαίων. Και αυτή έμεινε.