Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
Ερώτηση: Πάτερ, η φιλαργυρία, όπως και τα άλλα πάθη είναι δαίμονες που είναι μέσα μας, δηλαδή αν έχουμε κάποιο πάθος είμαστε δαιμονισμένοι και θέλουμε εξορκισμό, ή είναι αμαρτωλές πράξεις;
Απάντηση: Υπάρχει ο λεγόμενος υποστατικός δαιμονισμός που σημαίνει ότι ο διάβολος ως υπόσταση, ως πρόσωπο, κατοικεί μέσα μας, έχει δηλαδή καταλάβει ένα μέρος του σώματός μας και εκεί κάθεται, σαν να είναι κατοικία του, σαν το σπίτι του. Αυτή είναι οι κατεξοχήν, ας πούμε, δαιμονισμένοι, με την στενή έννοια του όρου.
Οι υπόλοιποι που έχουμε τα διάφορα πάθη, έχουμε την δαιμονική επιρροή, δαιμονική ενέργεια, αλλά όχι υποστατικό δαιμονισμό, δηλαδή να κατέχει ο διάβολος ένα μέρος του σώματός μας, κάπου να μένει εκεί και να μας επηρεάζει όντας μέσα μας. Αλλά έχουμε δαιμονική επιρροή, όσοι εμμένουμε στα πάθη, τα καλλιεργούμε, υποτασσόμαστε σε αυτά και τα ακολουθούμε και τα εκπληρώνουμε, έχουμε δαιμονική επήρεια.
Αν τώρα ο άνθρωπος δεν μετανοεί, μπορεί αυτή η δαιμονική επήρεια να γίνει και υποστατικός δαιμονισμός, να κατοικήσει δηλαδή ο διάβολος μέσα στο σώμα του ανθρώπου και να χρησιμοποιεί το σώμα του ανθρώπου. Μπορεί δηλαδή να χρησιμοποιεί τις φωνητικές του χορδές, ας πούμε, και να μιλάει ο διάβολος χρησιμοποιώντας την φωνή του ανθρώπου. Και έχουμε τέτοιες περιπτώσεις δαιμονισμένων που μιλάει ο διάβολος μέσα από αυτούς, όχι πάντα, όταν θέλει, και κατά παραχώρηση Θεού, χρησιμοποιεί τον άνθρωπο για να φανερωθεί. Ή μπορεί να κάνει κινήσεις άτακτες, να σκίζει τα ρούχα του, να φωνάζει, να επιτίθεται, όπως περιγράφονται περιπτώσεις δαιμονισμένων στο Ιερό Ευαγγέλιο. Αυτοί έχουν τον υποστατικό δαιμονισμό.
Οι άλλοι, όπως είπα, που κυριαρχούν τα πάθη σε αυτούς και δεν μετανοούν και δεν θέλουν να μετανοήσουν και καλλιεργούν τα πάθη, αυτοί έχουν την δαιμονική επήρεια, την δαιμονική ενέργεια. Και εξορκισμό κατεξοχήν χρειάζονται αυτοί που έχουν υποστατικό δαιμονισμό, σε αυτούς πρέπει να διαβάζονται οι εξορκισμοί, όπως έλεγε και ο Άγιος Παΐσιος, για να φύγει ο διάβολος από το σώμα τους, για να εκδιωχθεί με την ιερατική εξουσία που έχουν οι ιερείς από τον Χριστό να διώχνουν δαιμόνια.
Στους υπόλοιπους χρειάζεται εξομολόγηση, χρειάζεται μετάνοια και όλα αυτά τα θεραπευτικά μέσα που μας προτείνουν οι Άγιοι Πατέρες για το κάθε πάθος, θα πρέπει να τα αξιοποιήσουν, να τα χρησιμοποιήσουν για να απαλλαχτούν από την δαιμονική επήρεια και να μην επιτρέπουν στον διάβολο να τους επηρεάζει.
Απομαγνητοφώνηση 4λεπτου αποσπάσματος ομιλίας: 1.05΄- 1.09΄
Πάτερ, για αυτές τις αμαρτίες, που είναι από δαιμονική επήρεια, θα κριθούμε;
Ερώτηση: Πάτερ, για αυτές τις αμαρτίες, που είναι από δαιμονική επήρεια, θα κριθούμε;
Απάντηση: Βεβαιότατα θα κριθούμε, γιατί τίποτα δεν γίνεται από εμάς χωρίς εμάς. Έχουμε και εμείς μερίδιο ευθύνης γιατί συγκατατιθέμεθα. Μπορεί ο διάβολος να μας επηρεάζει, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μας καθορίζει, δεν μας εγκλωβίζει απόλυτα, δεν μας αναγκάζει να κάνουμε αυτό που κάνουμε. Πάντα το κάνουμε με την ελεύθερη συγκατάθεσή μας, με την συνεργασία μας.
Τώρα, ένας ο οποίος βεβαίως έχει κυριαρχηθεί από το πονηρό πνεύμα, εκείνος βέβαια δεν έχει ευθύνη, την ώρα που κυριαρχείται απόλυτα από το δαιμονικό πνεύμα, αλλά έχει ευθύνη, διότι κάποιες αμαρτίες ενδεχομένως έκανε και κατά παραχώρηση Θεού, μπήκε μέσα του το πονηρό πνεύμα.
Ο άνθρωπος όμως ο οποίος έχει δαιμονική επήρεια δεν σημαίνει ότι είναι ελεύθερος από την ενοχή, γιατί ακριβώς εάν συνεργαστεί με τις υποβολές του διαβόλου και αμαρτάνει επηρεαζόμενος από τον διάβολο, συνεργάζεται και αυτός και έχει ευθύνη.
Επομένως δεν μπορεί να πει κανείς ότι: «Τι να κάνω αφού με επηρεάζει ο διάβολος, δεν μπορώ να κάνω αλλιώς». Μπορείς να κάνεις, μπορείς να αντισταθείς. «ἀντίστητε τῷ διαβόλῳ, καὶ φεύξεται ἀφ᾿ ὑμῶν·» (Ιακ. 4,7). Όσο δεν αντιστεκόμαστε και συγκατατιθέμεθα, τόσο είμαστε ένοχοι, αμαρτάνουμε δηλαδή.
Το πρώτο στάδιο που λέγεται προσβολή, τα είχαμε πει κάποια άλλη φορά αυτά, είναι ανένοχο. Όταν δηλαδή ο διάβολος έρχεται και μας ψιθυρίζει στο αυτί: ¨Κάνε αυτό», μας βάζει έναν λογισμό, μας προσβάλλει, μας κάνει την επίθεσή του και μας βάζει μια σκέψη, έναν λογισμό: Κάνε αυτό». Αυτό δεν έχει αμαρτία, μέχρι εκείνη την στιγμή. Από την στιγμή που ο άνθρωπος θα στήσει αυτί και θα αρχίσει να συζητάει με τον διάβολο, θα αρχίσει να βλέπει εντός εισαγωγικών την πρόταση του διαβόλου, να την σκέπτεται, να την εξετάζει και να κάνει μια συζήτηση μαζί του, από εκείνη την στιγμή αρχίζει και να μπαίνει στην περιοχή της ενοχής και της αμαρτίας. Και όταν πλέον θα συγκατατεθεί με την πρόταση του διαβόλου, τότε βέβαια έχει ήδη κάνει την αμαρτία μέσα του, στην καρδιά του.