Πόσο θα τραβήξει το σχοινί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την επίσκεψή του στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου; Αν και σαφής απάντηση δεν υπάρχει ακόμα, ο τούρκος πρόεδρος βρίσκεται εκ των πραγμάτων ενώπιον ενός διλήμματος.
Μια θεαματική κίνηση, όπως λ.χ. η ανακοίνωση για άνοιγμα ολόκληρης της περίκλειστης Αμμοχώστου και το κάλεσμα στους ελληνοκύπριους πρόσφυγες να αποταθούν στην – αναγνωρισμένη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως ένδικο μέσο της Τουρκίας – Επιτροπή Αποζημιώσεων των Τουρκοκυπρίων για να διεκδικήσουν επιστροφή στις περιουσίες τους, θα ισχυροποιούσε διεθνώς την εικόνα του Ερντογάν ως του πανίσχυρου ηγέτη ο οποίος αψηφά προειδοποιήσεις και περιορισμούς και κάνει αυτό που κρίνει ο ίδιος σκόπιμο για την ισχυρή Τουρκία όπως την οραματίζεται. Αυτό δηλαδή που συνήθως κάνει.
Ομως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Μια τέτοια κίνηση θα δυσαρεστούσε πρωτίστως τις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Αμφότερες πιέζουν παρασκηνιακά την Αγκυρα να μην προβεί σε μια τέτοια ενέργεια, η οποία θα δυναμιτίσει το δίχως άλλο το κλίμα ενόψει της προσπάθειας για επανέναρξη του διαλόγου στο Κυπριακό τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, στη Νέα Υόρκη, αφού εάν το ζήτημα της Αμμοχώστου βγει εκτός διαπραγμάτευσης δεν θα υπάρχει το όποιο περιθώριο για διάλογο πια και για πάρε – δώσε στο Κυπριακό γενικότερα. Μια τέτοια κίνηση, όσο παράξενο και εάν ακούγεται, δεν φαίνεται να βρίσκει σύμφωνο ούτε ένα μέρος των σκληροπυρηνικών στην τουρκοκυπριακή πλευρά αφού το ΕΒΚΑΦ, το ίδρυμα που διαχειρίζεται τα βακούφια (τις δωρεές κτημάτων από πιστούς στον Αλλάχ, το αντίστοιχο της δωρισμένης εκκλησιαστικής περιουσίας), διεκδικεί τη γη στην οποία βρίσκεται η περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου. Αν και τα επιχειρήματα αυτά στερούνται νομικής βάσης διεθνώς, η Τουρκία τα επαναφέρει σποραδικά προβάλλοντας διεκδικήσεις εκ μέρους των Τουρκοκυπρίων στην κλειστή Αμμόχωστο, γνωστή και ως Βαρώσια ή Βαρώσι, το ωραιότερο ομολογουμένως «φιλέτο» γης σε ολόκληρο το νησί.
Ενώνουν περιοχές
Πώς θα μπορούσε να κινηθεί εναλλακτικά ο Ερντογάν; Πληροφορίες των «ΝΕΩΝ» αναφέρουν πως ενδέχεται να ανακοινώσει απόφαση του «υπουργικού συμβουλίου» της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» για να καταργήσει το καθεστώς στρατιωτικής περιοχής, το οποίο ισχύει στην Αμμόχωστο, καλώντας τους ελληνοκύπριους κατοίκους του να επιστρέψουν. Αυτό όμως δεν θα αφορά όλη την πόλη αλλά μόνο ένα σχετικά μικρό τμήμα της, το οποίο βρίσκεται στην πολύ μεγαλύτερη συνοικία του Αγίου Λουκά, έτσι που να ενωθεί το κατοικημένο και ως επί το πλείστον εποικισμένο από Τούρκους κομμάτι με το άκρο της περιοχής ή καλύτερα ενός από τους δρόμους που διανοίχτηκαν πέρυσι στην κλειστή πόλη της Αμμοχώστου, του άλλοτε εμπορικότερου της πόλης, της Λεωφόρου Δημοκρατίας. Στο σημείο εκείνο ακριβώς υπάρχει και το κτίριο στο οποίο θα καταλήξει ο Ερντογάν με τη συνοδεία του μετά το τσάι στον Δημοτικό Κήπο, που η τουρκική πλευρά παρουσιάζει ως τζαμί. Αυτό, παρότι ουδείς, Ελληνοκύπριος ή Τουρκοκύπριος, θυμάται να υπήρχε εκεί τζαμί, το οποίο δεν διαθέτει ούτε μιναρέ, παρά μόνο ένα μινπάρ (το αντίστοιχο του άμβωνα στα τεμένη), για το οποίο, όταν «ΤΑ ΝΕΑ» είχαν επισκεφθεί το σημείο, διαπίστωσαν ότι είναι ολοφάνερα μεταγενέστερο.
Win-Win
Οπως εξήγησε στα «ΝΕΑ» διπλωματική πηγή, με αυτή την κίνηση η οποία ούτως ή άλλως θα συνοδευτεί από το δεδομένο άνοιγμα παραλιών της Αμμοχώστου που καθαρίστηκαν και ετοιμάστηκαν, η Τουρκία θα καταλήξει σε ένα ενδιάμεσο σενάριο το οποίο ναι μεν θα προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς η όποια αλλαγή του καθεστώτος στην Αμμόχωστο παραβιάζει τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, αλλά ενδέχεται να παρουσιαστεί ως «πιλοτικό» για την επιστροφή των προσφύγων της πόλης. Θα προβληθεί ως ενδεικτικό του ενδιαφέροντος των νόμιμων κατοίκων της πόλης για επιστροφή, ως μέτρο πίεσης προς αυτή την κατεύθυνση αλλά και ως μια κίνηση η οποία δεν θα εξαγριώσει το ΕΒΚΑΦ και όσους υποστηρίζουν τη γραμμή του, δεδομένου ότι οι περιουσίες που διεκδικεί σε αυτή τη συνοικία είναι λιγότερες.
Με αυτή την κίνηση η Τουρκία θα καταγράψει και τις αντιδράσεις του διεθνούς παράγοντα, προβάλλοντας πάντα τη δικαιολογία ότι προσπαθεί να βρει τρόπους για να επανέλθουν και οι ελληνοκύπριοι πρόσφυγες, θα κρατήσει ανοιχτό τον διάλογο στο Κυπριακό και θα ισχυροποιήσει εκβιαστικά το χαρτί της Αμμοχώστου και του εποικισμού της κομμάτι κομμάτι στις συνομιλίες για την επίλυση του προβλήματος.