Ἡ κοινωνική διδασκαλια τοῦ Ἁγίου εἶναι ἐπίσης σημαντική. Καυτηριάζει ὄχι μόνο τήν κακή χρῆσι τοῦ πλούτου ἀλλά καί τήν πλουτομανία καί ἐπιθυμία τοῦ πλοῦτου:
«Οὐκοῦν ὁ πρός τόν πλοῦτον ἔρως ἐστί κακόν, ὅν εἰ μή προσέχει καί ὁ πτωχός μάτην καί ὁ πλούσιος πάσχει»13.
Ὁ νηστεύων καί ἑκουσίως πεινῶν ὀφείλει νά χορτάσῃ τόν ἐκουσίως λιμώντα, ὅπως «ὁ Κύριος πτωχεύσας ἡμᾶς ἐπλούτισεν», καί ὄχι νά φυλάττῃ διά τήν αὔριον ὅσα ἐνήστευσε.
Πρός ἐκεῖνον πού δέν θέλει νά δίδῃ ἐλεημοσύνη ἐκ τῶν ἰδικῶν τοῦ ὑπαρχόντων συμβουλεύει:
«Εἰ δέ μή τά οἰκεῖα διδόναι βούλῃ, κἄν τῶν ἀλλοτρίων ἀπέχου καί μή κάτεχε παρά σεαυτῷ τά μή σά, καθαρπάζων καί πλουτῶν ἔστιν ὅτε καί παρά τῶν πενεστέρων ἀδίκως»14.
Τόν οἰκειοποιούμενον αὐτά πού ἀνήκουν σέ ὅλους, ἔστω καί ἐάν δέν σφετερίζεται φανερά τά ξένα, χαρακτηρίζει ὡς πλεονέκτη15. Διδασκαλία πολύ προχωρημένη ὄχι μόνο γιά τήν ἐποχή του ἀλλά καί γιά τήν ἐποχή μας. Ὅπου ὑπῆρχε ὁ κατά τούς Πατέρες ψυχρός λόγος «τό ἐμόν καί τόν σόν», ἀπουσιάζει ὁ δεσμός τῆς ἀγάπης, ἐδιώκετο ὁ Χριστός. Τό πάθος πού ἐπικρατοῦσε προξενοῦσε φιλαυτία, φιλαργυρία, μισαδελφία καί κάθε εἴδους κακία16.
Αὐτός ὁ ὁποῖος κατά τήν περίοδο τῶν νηστειῶν θά συνάψῃ στήν νηστεία τόν ἔλεον (εὐσπλαχνία), «πᾶν ἁμάρτημα ἀπαλείψει καί μετά παρρησίας τά σωτήρια προσκυνήσει πάθη καί τῇ ἀναστάσει τοῦ Χριστοῦ συνευφρανθήσεται καί τῆς αἰωνίας ἀπολυτρώσεως τεύξεται»17.
Σέ ἄλλη ὁμιλία του στηλιτεύει τούς ἀδικοῦντας, ἄρχοντας καί στρατιωτικούς:
«….καί ἄν γιά λίγο ὑποκριθοῦμε φαινομενικά πρός ἀλληλους εἰρήνη, οἱ δυνάστες αὐξάνομε περισσότερο τήν βία ἐναντίον τῶν πτωχῶν, ἐπιβάλλοντας βαρύτερη φορολογία στούς χειρωνακτικά ἐργαζομένους. Ποιός στρατιωτικός ἀρκεῖται τώρα στό μισθό του; Ποιός ἄρχοντας δέν καμαρώνει γιά τίς ἁρπαγές; Οἱ δέ σκυλοτρόφοι καί οἱ χοιροβοσκοί, σάν ἄγριοι χοῖροι κι’ αἱμοβόροι σκύλοι,
διασπαράσουν τήν περιουσία τῶν ἀπροστατεύτων.
Γι’ αὐτό κραυγάζουν ἐναντίον ὅλων σας οἱ πτωχοί, ἐναντίον τῶν ἡγετῶν, τῶν ἔπειτα ἀπ’ αὐτούς, τῶν στρατιωτικῶν, τῶν ὑπηρετῶν τους, μή ὑποφέροντας τήν ἀνηλεῆ καί μισάνθρωπη συμπεριφορά τῶν φορολόγων καί τήν συνεχῇ βία καί ἀδικία ἀπό ὅσους εἶσθε δυνατώτεροι ἐπάνω στή γῆ· τώρα δέ πλέον ἔφθασε καί ἕως τούς μοναχούς τό ρεῦμα τῆς ἀδικίας πού χύνεται»18.
________________________________________________________________
13. Ἔνθ’ ἀνωτ. τομ 11, ὁμιλ.ΞΒ΄, σελ 580,§12.
14. Ἔνθ’ ἀνωτ. τομ.9, σελ. 362, §9.
15. Ἔνθ’ ἀνωτ. σελ. 364, §10.
16. Ἔνθ’ ἀνωτ. σελ. 368, §13.
17. Ἔνθ’ ἀνωτ. σελ. 370, §14.
18. Ἔνθ’ ἀνωτ. τομ 11, ὁμιλ.ΞΒ΄, σελ 603-605,,§11.
Ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου
Ἅγιον Ὄρος
2000
σελ. 73-75
Ἐπιμέλεια κειμένου και πηγή στο Διαδίκτυο Ἀναβάσεις