Ὁ ἱερός Ψαλμωδός στον ὑπέροχο εἰκοστό δεύτερο (κβ΄) Ψαλμό παρουσιάζει τον Κύριο ὡς Καλό Ποιμένα, που ποιμαίνει με ἀγάπη καὶ στοργὴ τὰ λογικὰ πρόβατά Του καὶ φροντίζει τίποτε νὰ μὴ μᾶς λείψει: «Κύριος ποιμαίνει με, καὶ οὐδέν με ὑστερήσει» (στίχ. 1).
Μία ἀπὸ τίς ὡραιότερες ἀπεικονίσεις που χρησιμοποιεῖ εἶναι αὐτή με την ὁποία παρουσιάζει τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ ὡς ἀκούραστο δρομέα ποὺ καταδιώκει τον ἄνθρωπο, γιὰ νὰ τον λυτρώσει καὶ νὰ τὸν σώσει: «Το ἔλεός σου καταδιώξει με πάσας τας ημέρας της ζωής μου» (στίχ. 6). Τὸ ἔλεός Σου, Κύριε, θὰ μὲ καταδιώκει ὅλες τὶς ἡμέρες τῆς ζωῆς μου, καὶ ἡ Χάρι Σου θὰ ἐπιμένει νὰ βρίσκει διάφορα μέσα, ὥστε καὶ ἂν ἀκόμη ἐγὼ φεύγω ἀπό κοντά Σου, νὰ μὲ συλλαμβάνει στὸ δίχτυ τῆς σωτηρίας.
Πόσο πολύ μᾶς συγκινεῖ ἡ εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ! «Ὁ Θεός ἡμῶν ἐλεεῖ» (Ψαλ. ριδ΄ [114] 5). Τὸ ἔλεός Του μᾶς πολιορκεῖ. Σαν ἄλλος ἀκούραστος δρομέας μᾶς καταδιώκει ὅλες τις ἡμέρες τῆς ζωῆς μας μέχρι την τελευταία μας ἀναπνοή.
Το ἔλεος τοῦ Θεοῦ σε ἔκταση σκεπάζει ὁλόκληρο το σύμπαν, ἐπεκτείνεται σε ὅλη τὴ δημιουργία. Ἀλλὰ και σε διάρκεια χρόνου παρέχεται συνεχῶς σε ὅλα τὰ δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ και θα παρέχεται ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. Πόσο θαυμαστὴ εἶναι ἡ σωτήρια καταδίωξη τοῦ Θεοῦ! Ὁ πολυεύσπλαχνος Κύριος, ἀπὸ τότε ποὺ εἴμαστε ἔμβρυα στὰ σπλάχνα τῆς μητέρας μας μέχρι τον τάφο μᾶς ἐλεεῖ διαρκῶς.
«Διηνεκῶς ἐλεεῖ… ἀεὶ ἐλεεῖ, καὶ οὐδέποτε ἵσταται τούς ἀνθρώπους εὐεργετῶν», σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος (PG 55, 399). Δεν παύει ποτέ νὰ μᾶς εὐεργετεῖ. Ἐμεῖς δὲν ἀντιλαμβανόμαστε ὅλες τὶς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἀφανεῖς εὐεργεσίες Του εἶναι ἀσυγκρίτως περισσότερες!
Κι ὅταν ἐμεῖς με την ἐλεύθερη θέλησή μας φεύγουμε μακριά Του, το ἔλεος τοῦ Θεοῦ δεν παραιτεῖται ἀπό τὴ σωτήρια καταδίωξη, χωρίς να παραβιάζει την ἐλευθερία κανενός. Ἐκείνους ποὺ ἀντιδροῦν, δεν τους ἀναγκάζει. Ἐνῶ ἐκείνους ποὺ ἔχουν καλὴ διάθεση, τοὺς ἑλκύει μὲ πολλὴ δύναμη κοντά Του: «Τους προαιρουμένους ἐπισπᾶται μετὰ πολλῆς τῆς σφοδρότητος» (PG 56, 162).
Κι ὅταν μετανοοῦμε, ὅπως ὁ ἄσωτος υἱός, καὶ ἀνταποκρινόμαστε θετικὰ στὴ σωτήρια καταδίωξή Του, μὲ πόση ἀγάπη μᾶς περιβάλλει! Δεν ὑψώνει τὴ φωνή Του, δεν χρησιμοποιεῖ την παιδαγωγικὴ ράβδο Του, ἀλλὰ διανοίγει την πατρική Του ἀγκαλιὰ καὶ μᾶς δέχεται πάλι κοντά Του! Φορτώνεται στους ὤμους Του τὸ χαμένο πρόβατο καὶ τὸ φέρνει πάλι στὸ κοπάδι: «Ἐπί τὰ ὄρη τὸ πλανηθέν ἀναζητήσας καὶ ἐπὶ τοῖς ὤμοις αὐτό ἀναλαβών (τουτέστιν ἐπὶ τοῦ ξύλου τοῦ σταυροῦ), τῷ Πατρὶ προσήγαγε»!
Νὰ ἀναφέρουμε μερικὰ παραδείγματα τῆς σωτήριας καταδιώξεως τοῦ θείου ἐλέους:
Ὅταν ἁμάρτησαν οἱ Πρωτόπλαστοι στον Παράδεισο, δεν ἐπετίμησε ὁ Θεός τον Ἀδάμ λέγοντάς του: «Εἰς οἷον πτῶμα κατελήλυθας ἀπὸ τηλικούτου ὕψους;»· πόσο χαμηλὰ ἔχεις πέσει ἀπὸ τόσο μεγάλο ὕψος!, ἀλλὰ τοῦ εἶπε: «Ἀδάμ, ποῦ εἶ;»· Ἀδάμ, ποῦ εἶσαι; (Γεν. γ΄ 9). Πίσω ἀπό την ἐρώτηση αὐτὴ διαφαίνεται ὅτι τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ δὲν ἐγκατέλειψε οὔτε στιγμὴ τον Ἀδάμ καὶ την Εὔα, ἀλλὰ τους κατεδίωκε γιὰ νὰ τους βοηθήσει νὰ μετανοήσουν.
Μὲ παρόμοιο τρόπο φέρθηκε ὁ Θεός και στον Κάϊν. Για να τον βοηθήσει – μετὰ την ἀπαράδεκτη θυσία ποὺ προσέφερε – νὰ μὴ σκοτώσει τὸν ἀδελφό του Ἄβελ, τοῦ μίλησε στοργικὰ καὶ τοῦ εἶπε: «Ἥμαρτες; ἡσύχασον» (Γεν. δ΄ 7). Κι ἐδῶ βλέπουμε ὅτι τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ κατεδίωκε τὸν Κάϊν. Ἤθελε νὰ τὸν συγκρατήσει, γιὰ νὰ μὴ γίνει ἀδελφοκτόνος.
Νὰ θυμηθοῦμε καὶ τις προσπάθειες που ἔκανε ὁ Κύριος, γιὰ νὰ βοηθήσει τον Ἰούδα νὰ μην Τον προδώσει. Ἀλλ᾿ «ὁ παράνομος Ἰούδας οὐκ ἠβουλήθη συνιέναι»· δεν θέλησε νὰ συνετισθεῖ. Ὅμως δὲν ἀνταποκρίνονται, δυστυχῶς, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ὅσοι ὅμως ἀνταποκρίνονται, σώζονται.
Χαρακτηριστικότερο εἶναι τὸ παράδειγμα τῆς καταδιώξεως τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Ὁ πριν Σαῦλος κυριεύθηκε ἀπὸ ἀχαλίνωτη μανία νὰ καταδιώξει τους Χριστιανούς. Ξεκίνησε ἔφιππος γιὰ τὴ Δαμασκὸ μὲ συνοδεία στρατιωτῶν, ἀλλὰ στὸ δρόμο συνειδητοποίησε ὅτι ὁ θεῖος Κυνηγός ἀκολουθοῦσε τὰ ἴχνη του. Ὁ Σαῦλος νόμιζε ὅτι καταδιώκει, ἐνῶ καταδιωκόταν. Δεν εἴμαστε ἐμεῖς οἱ κυνηγοὶ κι ὁ Κύριος τὸ θήραμα. Ὁ Κύριος εἶναι ὁ Κυνηγός κι ἐμεῖς τὰ θηράματα. Βγαίνει τις μέρες, βγαίνει τις νύχτες καὶ μᾶς κυνηγᾶ. Μέσα στὰ χρόνια, στους μῆνες, στις μέρες Αὐτός κινεῖται καὶ δρᾶ. Πληγωμένοι ἀπὸ τὸ βέλος τῆς θείας ἀγάπης Του, πόσες φορές ἔχουμε πέσει στὴ θεϊκὴ ἀγκάλη Του! Κι ὅταν σαν ἄτακτα παιδιά Του πᾶμε νὰ Τοῦ ξεφύγουμε, βάζει τὰ καλύτερα «λαγωνικά» Του, γιὰ νὰ μᾶς ἐπαναφέρει κοντά Του!
Το ἀκαταπόνητο κυνήγι τοῦ Θεοῦ για τις ψυχές που φεύγουν μακριά Του, εἶναι ἕνα μυστήριο! Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς ἔχυσε τὸ τίμιο Αἷμα Του γιὰ τὴ σωτηρία μας καὶ θέλει, ἂν εἶναι δυνατόν, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νὰ σωθοῦν. Γι᾿ αὐτὸ παρατείνει τὸ ἔλεός Του καὶ παρουσιάζει πάρα πολλές εὐκαιρίες στον καθένα μας, γιὰ νὰ μᾶς ἑλκύσει στὴ σωτηρία.
Νὰ μην ἀντιδροῦμε λοιπόν ποτὲ στὴ σωτήρια καταδίωξη τοῦ θείου ἐλέους, ἀλλὰ νὰ Τον παρακαλοῦμε λέγοντας:
«Μὴ ἀποστήσῃς τὸ ἔλεός σου ἀφ᾿ ἡμῶν» (Δανιήλ, προσευχὴ Ἀζαρίου 11). Χωρίς την προστασία τοῦ θείου ἐλέους Σου, Κύριε, δεν μποροῦμε νὰ ζήσουμε οὔτε στιγμή. Ὅταν μᾶς κυκλώνει τὸ ἔλεος Σου, δεν ἔχουμε νὰ φοβηθοῦμε τίποτε.