Ένας άνθρωπος έχει τρία επίπεδα ζωής: το πνευματικό, το διανοητικό και το σωματικό. Καθένα απ’ αυτά έχει ορισμένες φυσικές ανάγκες, από τις οποίες άλλες είναι ανώτερες και άλλες κατώτερες.
Η ισόρροπη ικανοποίηση των φυσικών αναγκών δίνει στον άνθρωπο ειρήνη. Κορυφαίες ανάγκες είναι οι πνευματικές. Όταν αυτές ικανοποιούνται, έστω κι αν όλες οι άλλες όχι, υπάρχει ειρήνη.
Όταν, όμως, οι πνευματικές ανάγκες δεν ικανοποιούνται, τότε δεν υπάρχει ειρήνη, έστω κι αν οι άλλες ικανοποιούνται απόλυτα. Γι’ αυτό ακριβώς οι πνευματικές ανάγκες αποτελούν εκείνο το ένα και μοναδικό που χρειάζεται (Λουκ. 10: 42).
Οι πνευματικές ανάγκες, όταν εκπληρώνονται, διδάσκουν τον άνθρωπο να εναρμονίζει μ’ αυτές την ικανοποίηση όλων των άλλων αναγκών, έτσι ώστε οι διανοητικές και οι σωματικές ανάγκες όχι μόνο να μην παρεμποδίζουν την πνευματική ζωή, αλλά και να την υποβοηθούν.
Μ’ αυτό τον τρόπο επικρατεί πλήρης αρμονία σ’ όλες τις κινήσεις της ψυχής και τις εκδηλώσεις της ζωής του ανθρώπου, αρμονία σκέψεων, συναισθημάτων, επιθυμιών, ενασχολήσεων, σχέσεων, απολαύσεων.
Να ο παράδεισος! Απεναντίας, όταν δεν ικανοποιείται το πνεύμα, όταν λησμονείται αυτό το ένα και μοναδικό που χρειάζεται, τότε η αρμονία ανατρέπεται. Κάθε διανοητική και σωματική ανάγκη, αυτονομημένη πια, απαιτεί πιεστικά την ικανοποίησή σου, στερώντας σου έτσι τους καρπούς αυτής ακριβώς της πίστεως.
Όπως τότε δεν ήταν γνωστό το πώς θα μπορούσε η απλή βρώση ενός καρπού να έχει τόσο φοβερές συνέπειες, τις οποίες, όπως απέδειξαν τα πράγματα , είχε, έτσι και τώρα δεν είναι γνωστό το γιατί ο Υιός του Θεού έπρεπε να σταυρωθεί, να πεθάνει, ν’ αναστηθεί και να μας στείλει το Πνεύμα, για να μας ανακαινίσει.
Η ανακαίνισή μας, ωστόσο, εξαρτάται από την ειλικρινή πίστη σ’ αυτή την οικονομία, όπως λέγεται. Όλοι όσοι την έχουν αποδεχθεί, και την αποδέχονται με πίστη, ανακαινίζονται.
Μη ζητάς εξηγήσεις, λοιπόν, για τη θεία οικονομία. Δεν θα σου πω τίποτα γι’ αυτήν, αν και κάτι λένε οι θεολόγοι, προσπαθώντας να την αιτιολογήσουν…
Από το βιβλίο: «ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ:
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ γράμματα σε μια ψυχή»