Ο απαράμιλλος δάσκαλος της δραματικής τέχνης Κάρολος Κούν

Δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηρίξει κάνεις, ότι αποτέλεσε τον στυλοβάτη και ανακαινιστή του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου. Φέροντας τα σπέρματα μιας κοσμοπολίτικης παιδείας από την ευλογημένη γη της Ιωνίας,  ένα απροσέγγιστο φυσικό δραματικό τάλαντο,  αλλά και την ακόρεστη δίψα και αγάπη για το θέατρο,  ρίχτηκε στα μονοπάτια της δραματικής τέχνης ο Κάρολος Κουν και διήνυσε μία λαμπρή πορεία,  που τον κατατάσσει στους  κορυφαίους και οικοδόμους του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου.  Ως πρωταγωνιστής ο ίδιος μας έδωσε θεατρικές ερμηνείες σπάνιου δραματικού ήθους και ύφους,  ως σκηνο-θέτης υπήρξε πρωτοπόρος και ανακαινιστής, εισάγοντας νέα αισθητικά μοτίβα,  που προβίβασαν το εθνικό θέατρο. Πάνω από όλα όμως ο αξεπέραστος Κάρολος Κουν,  υπήρξε ο έξοχος δάσκαλος της δραματικής τέχνης,  πού μέσα από τη μαθητεία του στη σχολή του,  ξεπήδησαν όλοι οι κορυφαίοι σκηνοθέτες και ηθοποιοί,  του σύγχρονου δραματολογίου μας.

Ο Κάρολος Κουν είδε το φως της ζωής στις 13 Σεπτεμβρίου του 1908 στην Προύσα της Μικράς Ασίας,  σε ένα περιβάλλον πολιτισμικής ευκρασίας και

πνευματικής ευμάρειας. Φοίτησε στη Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης και στην συνέχεια ακολούθησε σπουδές αισθητικής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης.  Το 1929 διορίστηκε ως καθηγητής αγγλικών στο Κολέγιο. Την πρώτη σκηνοθετική του εμφάνιση πραγματοποιεί με την παράσταση «Το τέλος του ταξιδιού» του Ρόμπερτ Σερίφ,  ενώ με μαθητές του από το Κολλέγιο Αθηνών, σήκωσε παραστάσεις με τις «Όρνι-θες» τους «Βατράχους» και τον «Πλούτο» του Αριστοφάνη και το «Όνειρο θερινής νυκτός» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Στα 1934 ίδρυσε τη «Λαϊκή σκηνή» και ανέπτυξε συνεργασία με διάφορα σχήματα όπως της Κατερίνας Ανδρεάδη και της Μαρίκας Κοτοπούλη. Το 1942 πραγματώνει το μεγάλο του όνειρο και δημιουργεί το περίφημο «Θέατρο Τέχνης»,  συντε-λώντας μία θεατρική κοσμογονία, στα τότε πολιτισμικά δρώμενα της  Ελλάδος. Πραγμά-τωσε παραστάσεις με έργα των: Ίψεν, Μπέρναντ Σώ, Λουίτζι Πιραντέλλο, ενώ με την απελευθέρωση πρωτοπορώντας, ανέβασε παραστάσεις στην Ελλάδα των Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα, Τενεσί Ουίλιαμς,  Άρθουρ Μίλερ, κ.α.  Παράλληλα το 1942 ανοίγει και τη Δραματική Σχολή του θεάτρου του, που αποτέλεσε τη σημαντικότερη κοιτίδα θεατρικής μαθητείας στην Ελλάδα. Ένεκα οικονομικών δυσχερειών το Θέατρο Τέχνης το 1949 κλείνει, για να ξανανοίξει το 1954 ,σε μορφή κυκλικού θεάτρου. Το διάστημα μάλιστα 1950-53,  ο Κάρολος Κουν συνεργάζεται με το Εθνικό Θέατρο σκηνοθετώντας Άντον Τσέχωφ «Ο θείος Βάνιας», «Οι τρεις αδερφές»,  Πιραντέλλο  «Ερρίκος ο Δ΄» κ.α.

Επαναλειτουργώντας στο 1954 ο Κάρολος Κουν το θέατρο Τέχνης με παλιούς μαθητές του,  καινοτομώντας, παρουσιάζει τα νέα αισθητικά ρεύματα του σύγχρονου θεάτρου.  Ανεβάζει έτσι παραστάσεις των Μπρεχτ, Ιονέσκο, Πίντερ, Μπέκετ, Ντάριο Φο, Αραμπάλ κ.α.  Συνάμα παρουσιάζει τα έργα σπουδαίων και ελπιδοφόρων τότε νέων Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων,  όπως των Καμπανέλλη, Κεχαΐδη, Σεβαστίκογλου,  Αναγνωστάκη, Σκούρτη Ευθυμιάδη κ.α.  επιχειρώντας ακόμα και στροφή σε έργα αρχαίων τραγικών, με έμφαση στον

Αριστοφάνη. Το 1957 έτσι ανεβάζει τον «Πλούτο» του Αριστοφάνη και το 1959 τις «Όρνιθες». Επίσης σε αυτή τη δεύτερη φάση λειτουργίας του θεάτρου Τέχνης,  ανεβάζει μεγάλες παραστάσεις του διεθνούς δραματολογίου, όπως των Ουάλιντερ, «Η μικρή μας πόλη», Σάρτρ  «Κεκλεισμένων των Θυρών»,  Πάτρικ «Αυγουστιάτικο φεγγάρι»,  Ουίλιαμς «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι», «Τριαντάφυλλο στο στήθος»,  «Καλοκαίρι και καταχνιά»,  Μπρεχτ « Ο κύκλος με την κιμωλία»,  «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν», Ιονέσκο «Ρινόκερος»,  Μίλερ,  Ευγένιου Ο Νιλ «Ο παγοπώλης έρχεται», Μπέκετ «Περιμένοντας τον Γκοντό»,  Πίντερ,  Άλμπι,  Αραμπάλ,  Ζενέ,  Βάις κ.α. Παραστάσεις που έκαναν την πρωτόλεια εμφάνισή τους στα ελληνικά θεατρικά δρώμενα  και που οφείλουμε για αυτό ηθικές χάριτες, στο εμπνευσμένο θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν.  Σημειώνουμε ακόμα την πολυσχιδή συμμετοχή του πρωτοπόρου θεάτρου Τέχνης,  σε πάρα πολλά ελληνικά φεστι-βάλ, όπως των Αθηνών, Επιδαύρου, Φιλίππων,  αλλά και σε ξένα όπως των Λονδίνου, Παρισιού, Μονάχου, Βιέννης κ.α. Ο απαράμιλλος θεατράνθρωπος μας Κάρολος Κουν,  για την πολυσχιδή συμμετοχή και προσφορά του στο θέατρο και τον πολιτι-σμό εν γένει,  τιμήθηκε με το παράσημο του Φοίνικα, το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών και το βραβείο του Θεάτρου των Εθνών.

Παράλληλα με την πολυεπίπεδη παρουσία του ως ηθοποιού, σκηνοθέτη και δασκάλου της δραματικής τέχνης,  ο μεγάλος Καρόλου Κουν συνέγραψε και τις μελέτες «Η αρχαία τραγωδία  – κωμωδία  και «Ο σκηνοθέτης και το αρχαίο δράμα».  Σε όλη αυτή τη μακρά και λαμπρή πορεία του απαράμιλλου δασκάλου Καρόλου Κουν,  πρωταρχικό του μέλημα,  υπήρξε το σύγχρονο νεοελληνικό θέατρο, το αρχαίο δράμα  και το κλασικό θέατρο στη σύγχρονη όμως αισθητικά εκδοχή του.  Πολύγλωσσος μιλούσε Αγγλικά, Γαλλικά και Γερμανικά.  Ως άνθρωπος υπήρξε ευγενής,  λιτός  και με ένα  σπάνιο δημόσιο ήθος,  που τον είχε καταξιώσει,  ως κορυφαίο διανοούμενο  της θεατρικής τέχνης.  Στις 14 Φεβρουα-ρίου το 1987,  ο μεγάλος δάσκαλος,  προσβεβλημένος από έμφραγμα του μυοκαρδίου,  εκδήμησε από τη ζωή,  σκορπώντας άφατη θλίψη σε ολάκερη την ελληνική κοινωνία, που τον λάτρεψε σαν είδωλο !

*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr