Του Μανωλη Κοττακη
Λησμονεί ότι οι εφημερίδες εκδίδονται για τους αναγνώστες και όχι για τις κυβερνήσεις. Το όραμά του είναι να επικρατήσει στην πατρίδα μας η σιωπή των αμνών.
H εφημερίδα «Εστία», που έχω την τιμή να διευθύνω, παράλληλα με την αρθρογραφία μου στη «δημοκρατία», δεσμεύεται από τις αρχές των ιδρυτών της. Από τη στάση ζωής εκείνων που όρισαν τη μοίρα της και την ιστορία της. Από τις αξίες της οικογένειας Κύρου, η οποία έβαζε πάντοτε την πατρίδα πάνω από κόμματα και πάνω από πρόσωπα. Στον ενάμιση αιώνα της κυκλοφορίας της η «Εστία» υπήρξε πάντοτε συντηρητική αλλά και συχνά «αυθάδης» προς τις πάσης φύσεως εξουσίες, όταν αυτό απαιτείτο.
Το μέτρο της αξιολόγησής της ήταν πάντοτε το έθνος. Η κριτική που άσκησε κατά καιρούς σε πρωθυπουργούς κάθε φορά που εκείνη θεωρούσε ότι εκτρέπονταν από την εθνική γραμμή και από τους παραδοσιακούς κώδικες της συντηρητικής παράταξης ήταν αιχμηρή. Συγκρούστηκε με τον παντοδύναμο Κωνσταντίνο Καραμανλή για τις Συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου, στον οποίο μάλιστα επιφύλαξε, καθ’ υπερβολήν ίσως, τον απαξιωτικό χαρακτηρισμό «ο χωρικός από το Κιούπκοϊ». Οι Κύρου δεν του συγχώρησαν ποτέ τη στάση του στο Κυπριακό.
Συγκρούστηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, τον οποίο αποκαλούσε «μούσκιο». Και, βεβαίως, συγκρούστηκε σφόδρα τη δεκαετία του 1980 με τον Ανδρέα Παπανδρέου και την «πασοκαρία» που αλλοίωσε τα ήθη της χώρας. Κανείς πρωθυπουργός, κανείς Πρόεδρος Δημοκρατίας, κανείς Αρχιεπίσκοπος δεν διανοήθηκε ποτέ να συμπεριφερθεί εχθρικά απέναντι στην ιστορική αυτή εφημερίδα.
Σεβάστηκε την παράδοση
Η «Εστία», και υπό την νέα της ιδιοκτησία, με εκδότη τον Ιωάννη Φιλιππάκη, σεβάστηκε πλήρως αυτή την παράδοση. Γι’ αυτό και η οικογένεια Κύρου απεφάσισε την πώλησή της στον εκδότη μας και όχι σε άλλους υποψήφιους μεγαλοεπιχειρηματίες στους οποίους φοβόταν ότι θα «κακοπέσει». Συγκρουστήκαμε ανελέητα με τον ΣΥΡΙΖΑ στο Σκοπιανό. Ο κυβερνητικός του εκπρόσωπος μας επετέθη στους διαδρόμους της ΕΡΤ με την κατηγορία του… εθνικισμού.
Συγκρουστήκαμε με τον πρόεδρο Ερντογάν, ο οποίος μήνυσε τον όμιλό μας και τον υπογράφοντα για την αρθρογραφία του. Συγκρουστήκαμε με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας για ορισμένες αστοχίες της, τις οποίες με ικανοποίηση παρατηρούμε ότι έχει περιορίσει εσχάτως.
Και, βεβαίως, ασκήσαμε και ασκούμε κριτική ως εθνική συμπολίτευση και όχι ως αντιπολίτευση (αντιπολίτευση κάνεις όταν σιωπάς στα λάθη, συμπολίτευση όταν τα επισημαίνεις για να διορθωθούν) και στην παρούσα κυβέρνηση της Ν.Δ. Ω του θαύματος, όμως! Η σημερινή ηγεσία της και νυν πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ο πρώτος που δεν αντέχει την κριτική. Είναι ο πρώτος που έχει κόμπλεξ με την κριτική. Με τα σκίτσα των γελοιογράφων, με τις σατιρικές εκπομπές που σχεδόν καταργήθηκαν από τις τηλεοράσεις γιατί δεν αντέχει τη σάτιρα, με όλα. Είναι ο πρώτος που, ενώ έχει καταφέρει με μια λογική «δούναι και λαβείν» να τον λιβανίζουν ως πολυχρονεμένο όλα τα κανάλια και όλα τα σάιτ, δεν αντέχει την κριτική ενός εντύπου. Τρελαίνεται που του ασκεί ενίοτε κριτική μία ιστορική εφημερίδα σαν τη δική μας και εκδοτικές επιχειρήσεις οι οποίες απασχολούν 350 και πλέον εργαζομένους. Λησμονεί ότι οι εφημερίδες εκδίδονται για τους αναγνώστες και όχι για τις κυβερνήσεις. Το όραμά του είναι να επικρατήσει στην πατρίδα μας η σιωπή των αμνών.
Κάπως έτσι η φιλελεύθερη Νέα Δημοκρατία επί ηγεσίας του φιλελευθέρου Κυριάκου Μητσοτάκη από το 2017 και μετά προέβη στα εξής έναντι ημών:
-Εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία κάλεσε τα μέλη του κόμματος της Ν.Δ. να μη διαβάζουν τις εφημερίδες μας. Λες και πρόκειται για «πρόβατα» και όχι για ελεύθερους πολίτες.
-Απαγόρευσε τις ερωτήσεις στους δημοσιογράφους μας στις συνεντεύξεις Τύπου της ΔΕΘ κάθε χρόνο. Επέτρεψε στην αρχή μόνο στην «Εστία» αλλά, όταν ο ίδιος διαπίστωσα ότι ήθελαν να μας υποτιμήσουν βαθιά δίδοντάς μας ερώτηση πίσω από λαθρόβια έντυπα στο τέλος μιας πολύωρης συνέντευξης όπως η ΔΕΘ, αποφάσισα να μην πάω ποτέ ξανά σε συνέντευξη πρωθυπουργού το επιτελείο του οποίου δεν σέβεται την ιστορικότερη εφημερίδα της χώρας. Η τελευταία ερώτηση που έκανα προς τον κύριο πρωθυπουργό αφορούσε τη δήλωσή του στις ΗΠΑ ότι «θα είμαστε πλέον προβλέψιμος σύμμαχος».
– Επιφύλαξε στην εφημερίδα μας μέσω της περίφημης λίστας Πέτσα ένα ποσό φιλοδώρημα της τάξεως των 19.000 ευρώ, την ώρα που οι συνεργάτες του επιδότησαν με 100.000 ευρώ και πάνω το σάιτ του προαγωγού της πιο διάσημης βίζιτας των Αθηνών.
-Εγινε από την κυβέρνηση παρέμβαση στο συνδικαλιστικό μας όργανο στην ΕΣΗΕΑ, η οποία ευτυχώς δεν εισακούστηκε, να εκδώσει κείμενο καταδίκης μας (!) μετά την εναντίον μας μήνυση από τον πρόεδρο Ερντογάν με την κατηγορία ότι «διαταράσσουμε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις» (πράγματι τις «διαταράξαμε», αλλά όχι όπως το εννοούσε η κυβέρνηση: Στο κείμενο της μήνυσης ο Ερντογάν μάς κατηγόρησε ότι εμποδίζουμε την πολιτική του στη «Θάλασσα των νησιών», (όπως ονομάζει το Αιγαίο). Και όχι μόνο αυτό. Το υπουργείο Δικαιοσύνης δέχθηκε και παρέλαβε απαραδέκτως αυτή τη μήνυση, ενώ θα μπορούσε να την επιστρέψει εντός του πλαισίου του νόμου. Την παρέλαβε για να μας αναγκάσουν να… απολογηθούμε στους Τούρκους (φυσικά αρνηθήκαμε).
– Χαρακτήρισε ο ίδιος ο πρωθυπουργός (την ώρα που υπήρχε εκκρεμοδικία και ίσχυε απολύτως το τεκμήριο της αθωότητας) «συμμορία» τον εκδότη της εφημερίδας μας Ιωάννη Φιλιππάκη, την παραπομπή του οποίου στο Ειδικό Δικαστήριο μεθόδευσε η Προανακριτική Επιτροπή της Βουλής με πρωτοστατούσα τη Ν.Δ. Γιατί; Γιατί, πιστός στις αρχές του, δεν διανοείτο ότι κορυφαία στελέχη της Ν.Δ. μετείχαν στο πάρτι της μίζας από τη Novartis και το κατήγγειλε. Ο εκδότης μας αθωώθηκε πανηγυρικά από το Ειδικό Δικαστήριο για τη σκευωρία που στήθηκε εις βάρος του, αλλά ο πρωθυπουργός, παρά την απόφαση, αντί να ζητήσει συγγνώμη, επανέλαβε από του βήματος της Βουλής την ίδια φράση περί «συμμορίας». Και μετά ταύτα, αφού απέτυχε να κλείσει φυλακή τον εκδότη μιας εφημερίδας επειδή του κάνει κριτική, έφθασε στο έσχατο σημείο να ανεμίσει τις εφημερίδες του ομίλου μας μέσα στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να αποδείξει ότι υπάρχει ελευθεροτυπία στην Ελλάδα! Κάτι που δεν συμμερίζεται με όσα είπε στον «Economist» ούτε ο νομπελίστας Στίγκλιτς.
– Το αποκορύφωμα ήρθε προχθές: Ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Ιωάννης Μπρατάκος, με την απόφαση για την οικονομική ενίσχυση του Τύπου, επιφύλαξε 43.500 ευρώ στην «Εστία», 160.000 ευρώ στον «Ριζοσπάστη», 140.000 ευρώ στην «Αυγή». Πιο συριζαϊκή κυβέρνηση από αυτήν έχετε δει; Προκλητικά χαμηλό ποσό δόθηκε και στη «δημοκρατία».
Θα αντιδράσουμε
Ας είμαστε ξεκάθαροι. Θα αντιδράσουμε θεσμικά σε όλα τα επίπεδα. Το πρόβλημά μας όμως δεν είναι τα χρήματα. Δεν μας περισσεύουν, αλλά δεν είμαστε και διακονιαραίοι της εξουσίας για να βγάζουμε δίσκο προς ενίσχυση. Σε όλη μας τη ζωή ήμασταν και θα εξακολουθήσουμε να είμαστε υπερήφανοι άνθρωποι. Και ας είναι μοναχικός ο δρόμος που βαδίζουμε υπερασπιζόμενοι αρχές και αξίες που για την κρατούσα σημερινή κατάσταση είναι ντεμοντέ. Που για εκείνη είναι της μόδας οι λέξεις «υποχωρήσεις», «διάλογος με την Τουρκία για εδαφικά ζητήματα», «μικρό ανθρωπιστικό κόστος». Το πρόβλημά μας δεν είναι τα χρήματα, λοιπόν.
Είναι η βαθύτατα αναχρονιστική αντίληψη προσώπων της εξουσίας για τον ρόλο του Τύπου. Μια αντίληψη που λέει πως «όταν δεν μου αρέσει αυτό που γράφεις, δίδω γραμμή στο εκλογικό σώμα να μη σε αγοράζει, σου απαγορεύω τις ερωτήσεις, σε αφήνω απροστάτευτο σε ζητήματα διανομής για να μη φθάνεις στο περίπτερο, σε καθυβρίζω ως συμμορία, σε αδικώ καταφανώς προς όφελος ανυπόληπτων προσώπων. Ευνοώ εν τέλει αυτούς που απειλούν έξω από τα γήπεδα ότι θα με ρίξουν». Πρακτικές ξένες για τον δικό μας αξιακό κώδικα. Η «Εστία» δεν είναι τυχαίο έντυπο. Θα ηγηθεί εσωτερικώς και διεθνώς θεσμικής εκστρατείας για την «τιμή» της η οποία δεν μεταφράζεται σε ευρώ αλλά σε αγώνες για την πατρίδα και για την ελευθερία του Τύπου. Οσο για εμάς!
Πώς εισπράττουμε ψυχικά όλη αυτή τη στάση; Με δύο τρόπους. Πρώτον, παίρνουμε μεγάλη δύναμη. Οσο διευρύνεται η αδικία εναντίον μας τόσο εμείς πιστεύουμε βαθιά μέσα μας ότι είμαστε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Δεύτερον, μας κυριεύει το αίσθημα της περιφρόνησης, όχι το αίσθημα της οργής. Οσο πιο άδικοι απέναντί μας τόσο μεγαλύτερη και η περιφρόνηση. Χωρίς αυτή να επηρεάζει το δημοσιογραφικό μας κριτήριο. Θα περιφρονούμε όσους μας αδικούν με ανωτερότητα. Θα τους «τιμωρούμε» με την αλήθεια. Θα συνεχίσουμε να χαιρετίζουμε τα σωστά που γίνονται για τον τόπο, γιατί δεν θα μπερδέψουμε τα αισθήματά μας για την άδικη Πολιτεία με το καθήκον της αντικειμενικής ενημέρωσης. Απλώς δεν είμαστε ίδιοι. Για τα λοιπά ας κοιτάξουν οι κρατούντες ψηλά στον ουρανό. Θα τα φροντίσει η νέμεσις.