Υπάρχει εκείνη η ιστορία με τον Άγιο Νικόλαο όπου βοηθώντας έναν φτωχό πατέρα να προικίσει τις τρεις του κόρες, πήγαινε κάποια βράδια έξω από το παράθυρό της οικογένειας πετάγοντας πουγκιά γεμάτα νομίσματα χρυσά. Αυτή ακριβώς η κρυφή προσφορά δώρων του Αγίου πέρασε στη λαϊκή συνείδηση της μεσαιωνικής Ευρώπης και διαμέσου της λογοτεχνίας αργότερα, στον 19ο αιώνα, έχουμε πια το όνομα του ελληνικής καταγωγής Αγίου Νικολάου οπού ετυμολογικά το όνομά του σημαίνει “Νίκη του Λαού”, από Nikolaus στα λατινικά να συντομεύεται σε Claus. Έναν αιώνα αργότερα το γνωστό αναψυκτικό ανέδειξε περισσότερο τη γνωστή φιγούρα του Santa Claus.
Στη Ελλάδα, κατά την ημέρα της Πρωτοχρονιάς, ήδη μνημονευόταν έντονα ο Μέγας Βασίλειος, αυτός ο πνευματικός ογκόλιθος, ο οποίος εκοιμήθη στις 31 Δεκεμβρίου του 378 και η κηδεία του έλαβε χώρα την 1η Ιανουαρίου. Έτσι λοιπόν αυτή η δυτική παράξενη και κόκκινη φιγούρα, ερχόμενη στην πατρίδα μας, αυθόρμητα πήρε τη θέση του Αγίου Βασιλείου.
Με αυτά τα επιγραμματικά ιστορικά στοιχεία κατά νου, πριν από λίγες ημέρες βρέθηκα καλεσμένος σε ένα σπίτι οικείο. Το έξι χρόνων παιδί, συναισθηματικά πολύ δεμένο μαζί μου, παρακολουθούσε μια αντίστοιχη παιδική ταινία με τον Santa Claus οποίος πλέον παρουσιαζόταν να έχει φτάσει στην κορυφή της life style έχω να σας πω… κάτοχος μίας πολυτελούς άμαξας, διέμενε σε βίλα, ειχε ωραία σύζυγο, δεκάδες ξωτικά να τον υπηρετούν, φήμη, τουπέ, ενδυματολογική φινέτσα… ωραίος και επιτυχημένος με δύο λόγια, συνοπτικά.
Τότε ήταν που αποφάσισα να φτιάξω μία ψηφιακή παιδική και αλλού τύπου χριστουγεννιάτικη εικόνα και να τη δείξω στο παιδί. Έπιασα αμέσως δουλειά επάνω σε ένα τάμπλετ. Αγιογραφικά, τον Μέγα Βασίλειο τον καμαρώνουμε με εκείνα τα όμορφα επισκοπικά του ρούχα, όμως εκείνη την ώρα θέλησα να τον απεικονίσω -σ’ αυτή την πολύ απλή μου ζωγραφιά- με τα εντελώς λιτά, τα μαύρα ράσα του ασκητή. Ας μην ξεχνάμε βέβαια ότι ο Έλληνας Καππαδόκης Άγιος είχε -ανάμεσα σε όλα τ’ άλλα- και έντονη εμπειρία από ασκητισμό.
Μαύρο αντί για κόκκινο λοιπόν και όλα μια αντίθεση μιας και ο Άγιος ήταν μελαχρινός και είχε ψιλόλιγνη μορφή. Χρησιμοποιήσα ευχάριστες γραμμές για τα μάτια ενός παιδιού, πρόσθεσα λίγο χιόνι για να το κάνω οικείο, ενώ άφησα να αχνοφαίνεται και μία αίσθηση αδιόρατη βυζαντινής εικόνας. Κανονικά τώρα ο Άγιος θα έπρεπε να κρατάει το Ευαγγέλιο, μα τελικά τον έβαλα να κρατάει μία εικόνα της Γέννησης του Χριστού, ίσα για να τονίσω την σύνδεση αυτή του Αγίου Βασιλείου με την περίοδο των Χριστουγέννων.
Μισή ώρα αργότερα φώναξα το παιδί.
-“Κοίταξε εδώ! Ξέρεις ποιός είναι αυτός; Ο πραγματικός Άγιος Βασίλης!”
Το παιδί είχε απορροφηθεί επάνω στη νέα εικόνα.
-“Αυτός είναι…; Με μαύρα…;”
-“Μα ναι, αυτός είναι! Φοράει μαύρα γιατί του αρέσει, είναι απλό ρούχο αλλά είναι και το μόνο που κράτησε. Τα υπόλοιπα του ρούχα τα χάρισε σε ανθρώπους φτωχούς που κρυώνανε. Δεν έχει κάτι άλλο να φορέσει πια…”
Το παιδί συνέχισε να επεξεργάζεται αυτή την πρωτοφανή νέα εικόνα, η οποία έφερνε στη σκέψη του μία ανατροπή.
-“Και έλκηθρο; Έχει έλκηθρο;”
Γέλασα προσποιητά.
-“Μα όχι βέβαια, δεν του χρειάζεται κάτι τέτοιο. Μπορεί πλέον από τους ουρανούς που βρίσκεται να είναι όπου θέλει, αρκεί απλά να το σκεφτεί.
Άλλωστε πώς θα μπορούσε διαφορετικά να προλάβει να επισκεφτεί τόσα πολλά παιδιά σε μία νύχτα μόνο…”
Το παιδί, όπου οπτικά είχε μία εξοικείωση από βυζαντινές εικόνες σε τοίχους του σπιτιού του, σε συνδυασμό με αυτήν την τελευταία πληροφορία, έκανε τη σύνδεση από μόνο του, ρωτώντας:
-“Είναι σαν τον Χριστό;”
-“Ναι! Πολύ σωστά! Είναι φίλος του Χριστού! Βοήθησε τόσους πολλούς ανθρώπους… παρακαλούσε τόσο πολύ τον Χριστό να ‘ρθει στην συντροφιά του, που τελικά Εκείνος τον έκανε φίλο Του καλό!”
Μετά, το παιδί κάθισε δίπλα μου, ξανάρχισε να βλέπει την παιδική ταινία μα έδειχνε τώρα σκεπτικό.
Μου φάνηκε παράδοξο, διότι κάποτε νομοτελειακά έρχεται εκείνη η ώρα που τα παιδιά πληροφορούνται ότι ο Άη Βασίλης δεν είναι υπαρκτός, όμως αυτή την ώρα κόντρα στο ρεύμα μάθαινε το ακριβώς αντίθετο, ότι ο Άγιος υφίσταται και ότι πάντοτε είναι παρών.
Καθόμασταν αμίλητοι και στο μυαλό μου έγινε ένα άλμα χρονικό, πέρασαν κάποιες δεκαετίες, μελλοντικά Χριστούγεννα και το παιδί αυτό στη μέση ηλικία πια, να ανακαλεί στην μνήμη του ετούτη τη στιγμή, εμένα, που δεν θα υπάρχω πια, οπού κράταγα ένα τάμπλετ και τελικά όλο αυτό ίσως μια παιδική χριστουγεννιάτικη εικόνα που χρωματίζει όμορφα την ψυχή.
Είναι Χριστούγεννα κι επίσης πνευματικώς είναι απαίσιοι οι καιροί. Φτιάξτε μια αλλου τύπου παιδική χριστουγεννιάτικη εικόνα στα παιδιά.
Αλλά και στους μεγάλους.
