“Μου τηλεφώνησε ο Elon Musk…
Ενδιαφέρεται πολύ για το λίθιο, όπως και η κυβέρνηση των ΗΠΑ και πολλές αμερικανικές εταιρείες.
Αλλά χρειάζονται ένα νομικό πλαίσιο για να εγγυηθεί ότι γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα ιδιοκτησίας”, είπε ο Milei σε τηλεοπτικό πρόγραμμα στο Canal 13 το Σάββατο 23/12.
Ο Javier Milei ορκίστηκε πρόεδρος της Αργεντινής στις 10 Δεκεμβρίου μετά τη νίκη του στον δεύτερο γύρο των εκλογών της 19ης Νοεμβρίου εναντίον του Αργεντινού υπουργού Οικονομίας Sergio Masha.
Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του εισήγαγε μια σειρά από ριζικές μεταρρυθμίσεις για την επίλυση των οικονομικών προβλημάτων της χώρας, που έχουν προκαλέσει τη δυσαρέσκεια μεγάλου μέρους του πληθυσμού.
Την Τετάρτη 20/12, ο Milei είπε ότι είχε υπογράψει ένα διάταγμα για περισσότερες από 300 μεταρρυθμίσεις για την απελευθέρωση της οικονομίας της χώρας, το οποίο έχει προγραμματιστεί να επανεξεταστεί από το κοινοβούλιο της Αργεντινής στις 26 Δεκεμβρίου.
Μεταξύ των μεταρρυθμίσεων είναι και η αλλαγή / προσαρμογή των όρων εξόρρυξης και εκμετάλλευσης των μεγάλων αποθεμάτων λιθίου της χώρας αφού, η Αργεντινή, μαζί με την Χιλή και τη Βολιβία αντιπροσωπεύουν το 56% των παγκόσμιων αποθεμάτων λιθίου, με την Αργεντινή και τη Χιλή να ευθύνονται για το 32% περίπου της παγκόσμιας παραγωγής της, σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ.
Λίθιο όπως πετρέλαιο
Το λίθιο, ως χημικό στοιχείο ανακαλύφθηκε το 1817, αλλά η μεγάλη αξία του αναγνωρίστηκε μετά από δύο αιώνες με την νέα εποχή της παροχής ενέργειας σε ηλεκτρονικές συσκευές και την τελευταία δεκαετία, της ανόδου της ηλεκτροκίνησης.
Χρησιμοποιείται κατά τουλάχιστον 65% για την κατασκευή μπαταριών για κινητά τηλέφωνα και υπολογιστές, όπως επίσης και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Μόνο το 2022, η παραγωγή λιθίου αυξήθηκε κατά 21%, για να καλύψει την εκθετικά αυξανόμενη ζήτηση.
Άρα, είναι ζωτικής σημασίας για κλάδους-κλειδιά της σύγχρονης οικονομίας, της σύγχρονης ζωής και των αναγκών για μια πιο «πράσινη εποχή» απαλλαγμένης από τους υδρογονάνθρακες.
Από αυτή την άποψη, οι χώρες που διαθέτουν σήμερα τα μεγαλύτερα αποθέματα λιθίου στον πλανήτη, έχουν στα χέρια τους ένα μεγάλο όπλο, που μπορούν να αξιοποιήσουν προς όφελός τους, το οποίο, τηρουμένων των αναλογιών, μπορεί να συγκριθεί με εκείνο που κατείχαν επί δεκαετίες (και, σε μεγάλο βαθμό, όπως αποδεικνύει και ο πόλεμος στην Ουκρανία, συνεχίζουν να κατέχουν) οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες και το καρτέλ του OPEC.
Το Τρίγωνο του Λιθίου
Με βάση όλα τα παραπάνω, οι εξελίξεις στο αποκαλούμενο «Τρίγωνο του Λιθίου», που σχηματίζουν τρεις χώρες της Λατινικής Αμερικής στην περιοχή της οροσειράς των Άνδεων – Αργεντινή, Βολιβία και Χιλή – έχουν τεράστια σημασία για ολόκληρο τον πλανήτη, τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις του, γιατί εκεί παράγεται σήμερα η μισή περίπου ποσότητα του λιθίου που καταναλώνεται διεθνώς, ενώ εκτιμάται πως στο υπέδαφός τους υπάρχουν σχεδόν τα δύο τρίτα των αποθεμάτων.
Ως αποτέλεσμα της μεταστροφής στην πράσινη ενέργεια, οι τιμές του λιθίου έχουν εκτοξευτεί στα ύψη, αφού αυξήθηκαν κατά περισσότερο από έντεκα φορές τα τελευταία δύο χρόνια: από 6.000 δολάρια ανά τόνο τον Μάρτιο του 2020 σε περισσότερα από 70.000 δολάρια στην κορύφωσή τους το 2022!
Μεγάλο μέρος του προβλήματος εντοπίζεται στη δυτική επεμβατικότητα στις αναπτυσσόμενες περιοχές της υφηλίου.
Οι πολυεθνικές εταιρείες συνήθως προσφέρουν τεχνογνωσία για την εξόρυξη του αποθέματος, με τα συμβόλαια πολλές φορές να αποτελούν λεόντειες συμφωνίες υπέρ τους.
Αυτό προσπαθούν να αποφύγουν οι χώρες της Λατινικής Αμερικής στην περίπτωση του λιθίου.
Με τη στροφή στην ηλεκτροκίνηση η ζήτηση του σπάνιου μετάλλου αυξήθηκε, οι παραγωγές χώρες προχωρούν σε επανεθνικοποίηση των στρατηγικών αποθεμάτων σπάνιων γαιών και μεταλλευμάτων, ενώ οι πολυεθνικές ξεσπαθώνουν υπέρ της ελεύθερης αγοράς, μεσούσης δε της οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε με τον πόλεμο στην Ουκρανία, μετά από μια πανδημία, που έχει αναγκάσει τις χώρες να αναζητούν λύσεις για αύξηση των δημόσιων εσόδων, μια σειρά από χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Στα δυτικά Μέσα η τάση αυτή έχει χαρακτηριστεί –κάπως νεοφιλελεύθερα– «εθνικισμός των φυσικών πόρων» (resource nationalism), αφού οι εθνικοποιήσεις αντιβαίνουν στη λογική της ελεύθερης αγοράς αλλά και επειδή τις περισσότερες φορές γίνονται σε βάρος κάποιας δυτικής πολυεθνικής.
Στον έλεγχο του κράτους
Χιλή, Αργεντινή, Βολιβία και Μεξικό έχουν πάνω από το 58% των παγκόσμιων αποθεμάτων του μετάλλου που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και στους συσσωρευτές ενέργειας σε άλλα ηλεκτρικά οχήματα.
Σύμφωνα με τη Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, οι παραπάνω χώρες μαζί με τη Βραζιλία και το Περού κατέχουν περίπου τους 56 από τους συνολικά 89 εκατ. τόνους λιθίου που εκτιμάται ότι υπάρχουν στο παγκόσμιο υπέδαφος. Αν θα πουλήσουν οι χώρες αυτές ξεχωριστά στον υψηλότερο αγοραστή ή θα κάνουν καρτέλ, όπως οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες με τον ΟΠΕΚ, είναι κάτι που μένει να ιδωθεί.
Η Βολιβία, που σύμφωνα με τη Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα λιθίου του κόσμου (21 εκατ. τόνοι), ήταν από τις πρώτες χώρες της περιοχής που εθνικοποίησαν τα αποθέματα λιθίου το 2008, ενώ αργότερα απαίτησε δημόσιο έλεγχο τόσο στην εξόρυξη όσο και στην επεξεργασία του κοιτάσματος.
Το Μεξικό εθνικοποίησε το κοίτασμα την περασμένη χρονιά και έχει ανακοινώσει ότι οποιαδήποτε εκμετάλλευσή του θα γίνεται μόνο μέσω επενδυτικών σχημάτων στα οποία την πλειοψηφία θα έχει το κράτος.
Τον περασμένο μήνα η Χιλή ανακοίνωσε πως από εδώ και στο εξής οποιαδήποτε εκμετάλλευση θα γίνεται μόνο εφόσον το κράτος έχει τον έλεγχο κατά τουλάχιστον 51%.
Η χώρα είναι η μεγαλύτερη παραγωγός λιθίου της ηπείρου, αφού εξόρυξε πάνω από 200.000 τόνους μεταλλεύματος το 2022.
Πολλοί πιστεύουν ότι οι χώρες υπερεκτιμούν τη συμβολή τους στην αναδυόμενη αγορά λιθίου, ενώ οι ελπίδες για πραγματική αλλαγή δεν λείπουν: ο πρόεδρος της Χιλής Gabriel Boritz είπε ότι ο κρατικός έλεγχος «είναι η καλύτερη πιθανότητα που έχουμε για να μεταβούμε σε μια βιώσιμη και ανεπτυγμένη οικονομία», την ώρα που η Κίνα πολιορκεί στενά ένα αποκλειστικό συμβόλαιο, με πολύ ευνοηκές ρήτρες, αρκεί να έχει την αποκλειστικότητα.
Στην Αργεντινή τα πράγματα είναι διαφορετικά αφού, παρά την ύπαρξη δημόσιας εταιρείας, η εκμετάλλευση του αποθέματος γίνεται κατά κύριο λόγο από ιδιώτες.
Εχοντας στόχο τη βραχυπρόθεσμη εισροή δολαρίων από την εξαγωγή λιθίου, έχει προσελκύσει εταιρείες τόσο από τον Καναδά όσο και από την Κίνα, και επενδύσεις ύψους 4 δισ. δολαρίων με παραχωρήσεις που συνοδεύονται με κρατικές εγγυήσεις, ενώ ζητά μόνο 3% για δικαιώματα χρήσης.
www.bankingnews.gr