Ενα μνημόνιο-έκτρωμα 10ετούς ισχύος έρχεται ησύχως σήμερα προς κύρωση στην ελληνική Βουλή, γυρίζοντας τη χώρα δεκαετίες, αν όχι αιώνες πίσω.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Είναι η πρώτη φορά που μια ελληνική κυβέρνηση σπάει προς το χειρότερο το φράγμα του «προτεκτοράτου», αφού δεν θα διαθέσει μόνο ως «μισθοφόρους» μέλη των Ενόπλων Δυνάμεών μας απευθείας στον στρατό των ΗΠΑ με διμερή συμφωνία, αλλά θα τους πληρώνει κιόλας με λεφτά των Ελλήνων φορολογουμένων! Ακόμα και η Αμερική δύσκολα θα έχει επιτύχει με άλλη χώρα τέτοια προνομιακή συμφωνία.
Είναι τόσο ελεεινό το συγκεκριμένο μνημόνιο, που θέλει κόπο για να γίνει πιστευτό. Ομως, κατατέθηκε την περασμένη Παρασκευή και σήμερα θα συζητηθεί για ψήφιση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου. Οπως ρητώς αναφέρεται στη διμερή συμφωνία, «με το παρόν Μνημόνιο Συνεργασίας καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις μέσω των οποίων το Ελληνικό Προσωπικό Αμυνας θα δύναται να τοποθετηθεί σε μονάδες του Στρατού των ΗΠΑ στην Ευρώπη για κάλυψη επιχειρησιακών αναγκών και συγχρόνως να παρέχεται στο Ελληνικό Προσωπικό Αμυνας που θα τοποθετηθεί η εργασιακή εμπειρία και οι ικανότητες και γνώσεις πολυεθνικής διαλειτουργικότητας».
Ξεκαθαρίζεται, επίσης, πως η παρούσα τοποθέτηση είναι μη αμοιβαία, δηλαδή μόνο η Ελλάδα έχει υποχρέωση να δίνει όσους ενστόλους ζητούν κάθε φορά οι ΗΠΑ για επιχειρησιακή υποστήριξή τους στην Ευρώπη, αλλά όχι και το αντίστροφο. Αν και το Ελληνικό Προσωπικό Αμυνας που θα «αποσπαστεί» θα δουλεύει προς όφελος των ΗΠΑ, παρά ταύτα θα πληρώνεται από την Ελλάδα!
Υπάρχει ακόμα και η ανατριχιαστική πρόβλεψη πως το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας της Ελλάδας είναι αυτό που θα αναλάβει «όλα τα έξοδα και δαπάνες που αφορούν την προετοιμασία και αποστολή της σορού και τα έξοδα κηδείας που σχετίζονται με τον θάνατο αποσπασμένου μέλους του Ελληνικού Προσωπικού Αμυνας».
Μέρος του μνημονίου, το οποίο παρουσιάζει αναλυτικά η «δημοκρατία», ήρθε στο φως από το militaire.gr, ενώ στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων εκφράστηκε η ένσταση ότι «έτσι ανοίγει η κερκόπορτα να στείλουμε στρατό στην Ουκρανία».
Από την πλευρά της κυβέρνησης υπήρξε καθησύχαση λόγω του άρθρου 3.6. Ομως, το συγκεκριμένο άρθρο αφήνει ορθάνοιχτη τη συμμετοχή των Ελλήνων αποσπασμένων σε εχθροπραξίες: «Το Συμβαλλόμενο Μέρος Υποδοχής (υπ. Αμυνας ΗΠΑ) δεν θα τοποθετεί ή θα συνεχίζει να διατηρεί το Ελληνικό Προσωπικό Αμυνας σε θέσεις όπου είναι δυνατόν να υπάρξουν άμεσες εχθροπραξίες ή που έχουν ήδη αρχίσει, ΕΚΤΟΣ ΕΑΝ εγκριθούν εγγράφως από αμφότερα τα μέρη, δηλαδή και από το Μητρικό Συμβαλλόμενο Μέρος (ελληνικό υπ. Εθν. Αμυνας) και από το Συμβαλλόμενο Μέρος Υποδοχής (υπ. Αμυνας ΗΠΑ)».
Εν ολίγοις, αν οι Αμερικανοί ζητήσουν συμμετοχή του Ελληνικού Προσωπικού Αμυνας σε εμπόλεμες επιχειρήσεις εντός Ευρώπης, θα χρειαστεί απλώς μια τυπική υπογραφή της ελληνικής πλευράς. Και, ως γνωστόν, η ελληνική πλευρά σπάνια λέει «όχι» στις ΗΠΑ. Ακριβώς, μάλιστα, επειδή η ελληνική κυβέρνηση δρα σταθερά εν κρυπτώ στο θέμα της αποστολής όπλων στην Ουκρανία και ουδέποτε, αν κι έχει πιαστεί επανειλημμένα στα πράσα, καταδέχτηκε να ενημερώσει τη Βουλή, θεωρείται απίθανο να το πράξει και για τους Ελληνες αποσπασμένους στον στρατό των ΗΠΑ.
Το μνημόνιο τύπου «μπανανίας» κατατέθηκε στη Βουλή στις 8 Μαρτίου 2024 με υπογραφές των Κ. Χατζηδάκη (ΥΠΟΙΚ), Γ. Γεραπετρίτη (ΥΠΕΞ), Ν. Δένδια (Εθνικής Αμυνας) και Γ. Φλωρίδη (Δικαιοσύνης).
Τι προβλέπει το επαίσχυντο αμυντικό σχέδιο – Ποιοι είναι οι βασικοί όροι
Οι βασικοί όροι του μνημονίου αναφορικά με την απόσπαση/τοποθέτηση του Ελληνικού Προσωπικού Αμυνας στον στρατό των ΗΠΑ, το οποίο υπογράφηκε από τον Ιούλιο του 2022, έχουν ως εξής:
- «Με το παρόν Μνημόνιο Συνεργασίας καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις μέσω των οποίων το Ελληνικό Προσωπικό Αμυνας θα δύναται να τοποθετηθεί σε μονάδες του Στρατού των ΗΠΑ στην Ευρώπη για κάλυψη επιχειρησιακών αναγκών και συγχρόνως να παρέχεται στο Ελληνικό Προσωπικό Αμυνας που θα τοποθετηθεί η εργασιακή εμπειρία και οι ικανότητες και γνώσεις πολυεθνικής διαλειτουργικότητας. Η παρούσα τοποθέτηση είναι ΜΗ ΑΜΟΙΒΑΙΑ».
- «Το Ελληνικό Προσωπικό Αμυνας που θα τοποθετηθεί σε θέσεις θα αποκομίσει επιχειρησιακή εμπειρογνωσία και τεχνικές γνώσεις, ενώ θα παρέχει επιχειρησιακή υποστήριξη στον Στρατό των ΗΠΑ».
- «Αν το Συμβαλλόμενο Μέρος Υποδοχής (υπουργείο Αμυνας ΗΠΑ) καθορίσει ότι η τοποθέτηση του Ελληνικού Προσωπικού Αμυνας δεν είναι πλέον αναγκαία και δεν είναι προς όφελος του Συμβαλλόμενου Μέρους Υποδοχής, τότε η τοποθέτηση τερματίζεται».
- «Το Συμβαλλόμενο Μέρος Υποδοχής (υπ. Αμυνας ΗΠΑ) δεν θα τοποθετεί ή θα συνεχίζει να διατηρεί το Ελληνικό Προσωπικό Αμυνας σε θέσεις όπου είναι δυνατόν να υπάρξουν άμεσες εχθροπραξίες ή που έχουν ήδη αρχίσει, ΕΚΤΟΣ ΕΑΝ εγκριθούν εγγράφως από αμφότερα τα μέρη, δηλαδή και από το Μητρικό Συμβαλλόμενο Μέρος (ελληνική κυβέρνηση) και από το Συμβαλλόμενο Μέρος Υποδοχής (υπ. Αμυνας ΗΠΑ)».
- «Οι στολές και ο εξοπλισμός θα επιστραφούν στο τέλος της διάρκειας τοποθέτησης του Ελληνικού Προσωπικού Αμυνας. Κάθε απώλεια ή φθορά εξαιρουμένης της φθοράς λόγω κανονικής χρήσης θα αποζημιωθεί από το Μητρικό Συμβαλλόμενο μέρος (υπ. Εθν. Αμυνας Ελλάδας)».
- «Το Μητρικό Συμβαλλόμενο Μέρος (υπ. Εθν. Αμυνας Ελλάδας) θα είναι υπεύθυνο για όλα τα έξοδα και δαπάνες του αποσπασμένου Ελληνικού Προσωπικού Αμυνας για τις βασικές αμοιβές και μισθούς και επιδόματα συμπεριλαμβανομένων και των “ημερήσιων αποζημιώσεων” του αποσπασμένου Ελληνικού Προσωπικού Αμυνας, τα έξοδα διαβίωσης, όλα τα έξοδα και δαπάνες που αφορούν την προετοιμασία και αποστολή της σορού και τα έξοδα κηδείας που σχετίζονται με τον θάνατο αποσπασμένου μέλους του Ελληνικού Προσωπικού Αμυνας και των εξαρτημένων μελών αυτού».
- «Διαφορές ή διενέξεις που θα προκύπτουν από ή σχετικά με το παρόν Μνημόνιο Συνεργασίας θα επιλύονται μόνο μέσω διαβουλεύσεων μεταξύ των Συμβαλλόμενων Μερών και δεν θα παραπέμπονται σε φυσικό πρόσωπο, εθνικό ή διεθνές δικαστήριο ή οποιοδήποτε άλλο φόρουμ ή τρίτο μέρος προς επίλυση».
H απάντηση του Υπ. Εθνικής Άμυνας
Σε απάντησή του το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, αναφέρε:
Σχετικά με τα δημοσιεύματα για τα Μνημόνια που κατατέθηκαν στη Βουλή για την τοποθέτηση Προσωπικού Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας στη Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ και την απόσπαση/ τοποθέτηση ελληνικού Προσωπικού Άμυνας σε Μονάδες της USAREUR (των Αμερικάνικων Δυνάμεων στην Ευρώπη), διευκρινίζονται τα εξής:
- Τα Μνημόνια προωθούν απολύτως το εθνικό συμφέρον και γίνονται με πρωτοβουλία της ελληνικής πλευράς, Συμβάλλουν στην εδραίωση της στρατηγικής αμυντικής εταιρικής σχέσης Ελλάδος – ΗΠΑ και στην εμπέδωση διεθνώς του ρόλου της χώρας μας ως παράγοντα ειρήνης και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.
- Προβλέπεται η δυνατότητα τοποθέτησης δύο Ελλήνων Στρατιωτικών σε θέσεις της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ, όπως και η δυνατότητα τοποθέτησης/ απόσπασης τριών Ελλήνων Στρατιωτικών σε Μονάδες της USAREUR (των Αμερικάνικων Δυνάμεων στην Ευρώπη). Στόχος η απόκτηση πολύτιμης εμπειρίας στα αντίστοιχα Επιτελεία, όπως και απαραίτητης τεχνογνωσίας για τη μεταρρύθμιση των Ενόπλων Δυνάμεων στη χώρα μας, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του 21ου αιώνα.
- Πρόκειται για άσκηση μονομερούς δικαιώματος της Ελλάδας, καθώς η τοποθέτησή τους γίνεται σε μη αμοιβαία βάση και οι ΗΠΑ δεν αποκτούν αξίωση τοποθέτησης ανάλογου προσωπικού στις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας.
- Η διαδικασία συνομολόγησης ξεκίνησε, αναφορικά με τη Συμφωνία τοποθέτησης δύο Ελλήνων Στρατιωτικών σε θέσεις στη Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ το 2019, ενώ για την τοποθέτηση/απόσπαση τριών Ελλήνων Στρατιωτικών σε Μονάδες της USAREUR (των Αμερικάνικων Δυνάμεων στην Ευρώπη) ξεκίνησε το 2015, επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ. Και η δεύτερη Συμφωνία κρίθηκε εθνικά συμφέρουσα από την παρούσα Κυβέρνηση και συνεχίσθηκε η διαδικασία για την ολοκλήρωσή της.
- Ουδέν θέμα συμμετοχής Ελλήνων Αξιωματικών σε στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ ή «σε εμπλοκή στον πόλεμο στην Ουκρανία» υπάρχει, όπως προκύπτει τόσο από τον χρόνο εκκίνησης των συνομιλιών με τις ΗΠΑ (2015 και 2019 αντίστοιχα), αλλά και από τις ρητές διασφαλίσεις που υπάρχουν. Στα άρθρα 3.5 και 3.6 και των δύο Μνημονίων αναφέρεται ρητά ότι το τοποθετούμενο προσωπικό δε θα συμμετέχει σε ασκήσεις, πολιτικο-στρατιωτικές δράσεις καθώς και σε υπηρεσιακές τοποθετήσεις.