Μικρά ψάρια: Φάτε τα με το κόκαλο, χωρίς δεύτερη σκέψη και κερδίστε υγεία και μακροζωία

Παναγιώτα Χαραλάμπους

Κάποιοι τα λατρεύουν, άλλοι θα προτιμούσαν να μη τα τρώνε ποτέ. Ένα είναι το σίγουρο: Τα ψάρια είναι μια πολύ υγιεινή τροφή, ικανή να προσφέρει σημαντικά θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό, γι’ αυτό και δεν πρέπει να λείπουν από κανένα τραπέζι. Μια νέα μελέτη φέρνει, ειδικότερα, στο φως τα πιθανά οφέλη για την υγεία της κατανάλωσης μικρών ψαριών και μάλιστα ολόκληρων. Ειδικότερα, η ιαπωνική έκθεση, που δημοσιεύεται στο Public Health Nutrition, υποστηρίζει ότι αυτή η διατροφική πρακτική μειώνει τον κίνδυνο θνησιμότητας από όλα τα αίτια και από καρκίνο.

Στην Ιαπωνία, η κατανάλωση μικρών ψαριών και μάλιστα ολόκληρων αποτελεί μια συνηθισμένη διατροφική πρακτική. Οι Ιάπωνες καταναλώνουν όλα τα μέρη του ψαριού, γνωρίζοντας ότι πολλά από αυτά που συχνά αφαιρούνται περιέχουν σημαντικά μικροθρεπτικά συστατικά, όπως το ασβέστιο και η βιταμίνη Α.

«Προηγούμενες μελέτες έχουν αποκαλύψει την προστατευτική επίδραση της πρόσληψης ψαριών στην υγεία, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων θνησιμότητας. Ωστόσο, λίγες μελέτες έχουν επικεντρωθεί στην επίδραση της πρόσληψης μικρών, συγκεκριμένα, ψαριών στην υγεία», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής, δρ. Chinatsu Kasahara. «Έδειξα ενδιαφέρον για το θέμα, επειδή συνήθιζα να τρώω μικρά ψάρια από την παιδική μου ηλικία και τώρα ταΐζω τα παιδιά μου με αυτές τις τροφές», πρόσθεσε.

Σε συνεργασία με τον αναπληρωτή καθηγητή Takashi Tamura και τον καθηγητή Kenji Wakai από την Ιατρική Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Nagoya, ο ειδικός διερεύνησε τη σχέση μεταξύ της πρόσληψης μικρών ψαριών και του κινδύνου θνησιμότητας σε Ιάπωνες συμμετέχοντες. Στη μελέτη συμμετείχαν 80.802 άτομα (34.555 άνδρες και 46.247 γυναίκες) ηλικίας 35-69 ετών.

Η συχνότητα πρόσληψης μικρών ψαριών από τους συμμετέχοντες αξιολογήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίου διατροφικών συνηθειών, που συμπληρώθηκε κατά την έναρξη της μελέτης. Στη συνέχεια, οι ερευνητές παρακολούθησαν του συμμετέχοντες για 9 χρόνια κατά μέσο όρο. Κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης, καταγράφηκαν 2.482 θάνατοι συμμετεχόντων, εκ των οποίων περίπου το 60% (1.495 θάνατοι) σχετίζονταν με κάποια μορφή καρκίνου.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα της μελέτης ήταν η σημαντική μείωση της συνολικής θνησιμότητας και της θνησιμότητας από καρκίνο μεταξύ των γυναικών που συνήθιζαν να τρώνε μικρά ψάρια. Ειδικότερα, όσες κατανάλωναν μικρά ψάρια 1-3 φορές το μήνα, 1-2 φορές την εβδομάδα ή 3 ή περισσότερες φορές την εβδομάδα είχαν αντίστοιχα 0,68, 0,72 και 0,69 φορές μικρότερο κίνδυνο θνησιμότητας από όλα τα αίτια και 0,72, 0,71 και 0,64 φορές μικρότερο κίνδυνο θνησιμότητας από καρκίνο σε σύγκριση με εκείνες που έτρωγαν σπάνια μικρά ψάρια.

Μετά το συνυπολογισμό παραγόντων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα -όπως η ηλικία, οι συνήθειες καπνίσματος και κατανάλωσης αλκοόλ, ο Δείκτης Μάζας Σώματος και η πρόσληψη διαφόρων θρεπτικών συστατικών και τροφίμων– οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες που έτρωγαν συχνά μικρά ψάρια αντιμετώπιζαν μικρότερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η ενσωμάτωση των μικρών ψαριών στην καθημερινή διατροφή θα μπορούσε να είναι μια απλή, αλλά αποτελεσματική στρατηγική για τη μείωση του κινδύνου θνησιμότητας, ειδικά στις γυναίκες.

Σε ό,τι αφορά στους άνδρες, ο κίνδυνος θνησιμότητας από όλα τα αίτια και από καρκίνο παρουσίασε παρόμοια τάση, αν και όχι τόσο σημαντική στατιστικά. Οι λόγοι αυτής της διαφοράς φύλου παραμένουν ασαφείς, αλλά οι ερευνητές θεωρούν ότι μπορεί να παίζει ρόλο και ο περιορισμένος αριθμός ανδρών συμμετεχόντων ή άλλοι παράγοντες που δεν εξετάστηκαν στη μελέτη, όπως το μέγεθος των μερίδων που καταναλώνονται. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών μπορεί να οφείλεται καθαρά σε διαφορές φύλου και να μη σχετίζεται με τις διατροφικές συνήθειες. Αν και αναγνωρίζει την ανάγκη για πρόσθετη έρευνα σε άλλους πληθυσμούς και για βαθύτερη κατανόηση των σχετικών μηχανισμών, ο δρ. Kasahara θεωρεί σημαντικά τα ευρήματα, εκτιμώντας ότι «αν και αφορούσαν σε Ιάπωνες, φαίνεται να είναι σημαντικά και για τον γενικό πληθυσμό».

Σημειώνεται ότι ένας όγκος προηγούμενων μελετών έχει επίσης αναδείξει τα μικρά ψάρια ως δυνητικά σημαντική πηγή θρεπτικών συστατικών. Η νέα μελέτη προσθέτει, επομένως, στα επιστημονικά στοιχεία που υπογραμμίζουν τα οφέλη για την υγεία από διατροφικές συνήθειες, όπως η κατανάλωση μικρών ψαριών. Όπως εξήγησε ο δρ. Kasahara, «τα μικρά ψάρια είναι εύκολο να καταναλωθούν από όλους και μπορούν να καταναλωθούν ολόκληρα. Τα θρεπτικά συστατικά και ενεργές ουσίες, που συμβάλλουν σημαντικά στη διατήρηση της καλής υγείας. Η αντίστροφη σχέση μεταξύ της πρόσληψης μικρών ψαριών και του κινδύνου θνησιμότητας υπογραμμίζει τη σημασία των τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά στη διατροφή των ανθρώπων».

«Η κατανάλωση μικρών ψαριών περιορίζεται συνήθως σε αρκετές παράκτιες χώρες, όπως η Ιαπωνία», δήλωσε, από την πλευρά του, ο αναπληρωτής καθηγητής Tamura. «Ωστόσο, η πρόσληψη μικρών ψαριών μπορεί να λειτουργήσει ως ένας τρόπος παράτασης του προσδόκιμου ζωής», συμπλήρωσε, ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να τα εντάξουν στη διατροφή τους.

ygeiamou