Για όλες εκείνες τις ψυχές που δεν κατάφεραν να πιαστούν από τα καράβια

Ο Τσεχωφ διαβαζει τον ”Γλάρο” στο θεατρο της Μοσχας. (Αριστερά του ο Στανισλάφσκι)

«Μόνο όταν διαβάσεις και ξαναδιαβάσεις ένα έργο του Τσέχωφ», γράφει ο Στανισλάφσκι, «μπορείς ν’ ανακαλύψεις τα βάθη που ήτανε κρυμμένα κάτω από τη φαινομενικά ασήμαντη επιφάνεια».

Ο Τσέχωφ, με το φανταστικό ρεαλισμό του, μεταλλάζει το μερικό σε καθολικό και το πραγματικό σε ιδεατό.
Μέσα στα έργα του διαφαίνεται μα και διακηρύσσεται η βαθιά πίστη του για το Αύριο, το όραμά του για τον Κόσμο που έρχεται, η απέραντη αισιοδοξία του.
Ο Τσέχωφ, γνήσιος καλλιτέχνης, δε βλέπει τη ζωή από ορισμένη γωνία προοπτικής, ανάμεσα από ορισμένο πρίσμα..
Παρουσιάζει τη ζωή όπως τη βλέπει με γυμνό αντικειμενικό μάτι, αποδείχνοντάς μας έτσι πως δεν του χρειάζεται διασκευή στην παρουσίασή της.

«Κοιτάξετε, μας λέει, πόσο για το τίποτε υποφέρουμε και κάνουμε και τους συνανθρώπους μας να υποφέρουν. Με το χοντρό μας τρόπο, με την ψευτοφιλοτιμία μας, την αδιαφορία μας, την αμάθειά μας και τις γελοίες παρεξηγήσεις μας, επειδή όλοι μας δεν ξέρουμε να μεταχειριστούμε ο ένας τον άλλο. Πόσο διαφορετικά θα ήσαν όλα με λίγη περισσότερη καλοσύνη, λίγη καλύτερη κατανόηση, λίγη λιγότερη συμφεροντολογία, λίγη ανθρωπιά.

Αυτά γιατί ο Τσέχωφ ανήκει στην κατηγορία των αληθινών λογοτεχνών, που αποβλέπουν στο κήρυγμα της ανθρωπιάς. Κι όλα τα έργα του είναι τόσο αληθινά που λες και κατάφερε τη ζωή να μας μιλάει μόνη της..

«O Θεός διάλεξε τους πιο εκλεκτούς αμαρτωλούς, ώστε κανένας από τους μεταγενέστερους να μην απελπίζεται για τη σωτηρία του.
Eίσαι ασεβής; Σκέψου τους μάγους!
Eίσαι άρπαγας; Σκέψου τον τελώνη!
Eίσαι ακάθαρτος; Σκέψου τον πόρνη!
Eίσαι δολοφόνος; Aναλογίσου το ληστή!
Eίσαι παράνομος; Σκέψου τον βλάσφημο Παύλο,
που ύστερα έγινε Ευαγγελιστής.
Πρώτα ζιζάνιο, κι ύστερα σιτάρι!
Προηγουμένως λύκος, κι ύστερα ποιμένας!
Προηγουμένως μολύβι, κι έπειτα χρυσάφι.
Προηγουμένως πειρατής και καταποντιστής,
κι ύστερα κυβερνήτης.
Πρώτα πορθητής της Eκκλησίας, κι έπειτα ο έμπιστος
της Eκκλησίας.
Eίδες υπερβολική κακία, είδες νικήτρια αρετή, είδες παραφροσύνη δούλου, είδες φιλανθρωπία του Δεσπότη;
Mη μου λες λοιπόν είμαι βλάσφημος, είμαι διώκτης, είμαι ακάθαρτος. Έχεις για όλα αυτά αντίστοιχα υποδείγματα. Mπορείς να καταφύγεις σε όποιο λιμάνι θέλεις. Θέλεις στην Kαινή Διαθήκη; Θέλεις στην Παλαιά; Στην Kαινή είναι ο Παύλος, και στην Παλαιά ο Δαβίδ. Mην προφασίζεσαι. Mη διστάζεις.
Aμάρτησες; Mετανόησε. Aμάρτησες μύριες φορές; Mετανόησε μύριες φορές».

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος

Η γιαγιά έδενε πάντα ένα λευκό μαντήλι στο κάγκελο, για όλες εκείνες τις ψυχές που δεν κατάφεραν να πιαστούν από τα καράβια στην προκυμαία της Σμύρνης

Για όλες εκείνες τις ψυχές που δεν κατάφεραν να πιαστούν από τα καράβια

πηγή