Ανατροπή – Θα ενισχύσει ο εμπορικός πόλεμος του Trump την αποδολαριοποίηση; – To ράλι του χρυσού και το νόμισμα που θα κερδίσει τη μάχη
Την ίδια ώρα, το ράλι του χρυσού διαμορφώνει την υπό διαμόρφωση νομισματική τάξη που θα προκύψει μετά τη μεγάλη αστάθεια.
Η ισχύς του δολαρίου και ο σχετικός ρόλος του ως το κορυφαίου αποθεματικού νομίσματος στον κόσμο προσφέρουν σημαντικά οφέλη στις ΗΠΑ.
Η υψηλή ζήτηση μειώνει το κόστος δανεισμού για την κυβέρνηση των ΗΠΑ, διασφαλίζει ότι η χώρα μπορεί να έχει μεγαλύτερα εμπορικά ελλείμματα χωρίς να αντιμετωπίζει κρίση ισοζυγίου πληρωμών, ενώ παρέχει στις ΗΠΑ σημαντική επιρροή στα διεθνή χρηματοπιστωτικά συστήματα και τις οικονομικές πολιτικές.
Η αποδολαριοποίηση – οι χώρες που μειώνουν την εξάρτησή τους από το δολάριο ως αποθεματικό νόμισμα και ως κύρια μονάδα για τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές συναλλαγές – θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένα επιτόκια και υψηλότερο κόστος δανεισμού για την κυβέρνηση, ενώ θα επηρεάσει επίσης τη διεθνή οικονομική μόχλευση της Αμερικής.
Το σχέδιο για αποδολαριοποίηση
Φόβοι ένταση της τάσης για αποδολαριοποίηση έχουν ενταθεί τις τελευταίες ημέρες από τα δασμολογικά σχέδια της κυβέρνησης, για τα οποία πολλοί προειδοποιούν ότι θέτουν σε κίνδυνο τη συνεχιζόμενη ισχύ και την ιστορική θέση του νομίσματος.
Σε ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Foreign Affairs, μια ομάδα ακαδημαϊκών προειδοποίησε ότι «αδέξιες, ακανόνιστες προσπάθειες να καταστούν όπλα σε γεωπολιτικά παίγνια τα οικονομικά πλεονεκτήματα της Ουάσιγκτον αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή μέχρι στιγμής για το καθεστώς του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος».
Επισήμαναν ότι η συνεχιζόμενη κυριαρχία του δολαρίου βασίζεται στη ρευστότητά του, στον ρόλο του ως την πιο κοινή «λογιστική μονάδα» για τα παγκόσμια εμπορεύσιμα αγαθά και εν τέλει στην πρόσληψή του παγκοσμίως ως «αξιόπιστου αποθεματικό αξίας».
ΟΙ ανωτέρω παράγοντες, υποστήριξαν, είχαν τεθεί σε κίνδυνο από τις δασμολογικές πολιτικές της κυβέρνησης, αναφέροντας ως απόδειξη τη φθίνουσα αξία του δολαρίου σε σχέση με άλλα νομίσματα.
Το δολάριο υποχώρησε έναντι των περισσότερων βασικών νομισμάτων καθώς οι αγορές ανταποκρίθηκαν στην εφαρμογή των αμοιβαίων δασμών την Τετάρτη 2/4. Ο δείκτης του δολαρίου ΗΠΑ έπεσε κάτω από τις 102 μονάδες δύο φορές την Τετάρτη 9/4, αγγίζοντας τα χαμηλότερα επίπεδά του από τις προεδρικές εκλογές.
Το δολάριο έχει υποχωρήσει σχεδόν 6% από την αρχή του έτους, η πτώση 1,7% της περασμένης Πέμπτης (10/4) σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη ημερήσια μείωση από τον Νοέμβριο του 2022, σύμφωνα με το Reuters.
Αναλυτές και επενδυτές που επικαλείται το ρεπορτάζ είπαν ότι αυτή η απώλεια εμπιστοσύνης θα μπορούσε να αποδυναμώσει την θέση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.
Τι θα σήμαινε η αποδολαριοποίηση για τις ΗΠΑ;
Η απώλεια της θέσης του ως προτιμώμενου νομίσματος στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα, που κατείχε από τη Διάσκεψη του Bretton Woods το 1944, θα είχε ως αποτέλεσμα υψηλότερα επιτόκια στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον οικονομολόγο Gary Hufbauer, ενώ θα εξασθένιζε επίσης τον αντίκτυπο των «αποτελεσματικών οικονομικών κυρώσεων κατά ξένων αντιπάλων».
Ωστόσο, οι ειδικοί δεν είναι πεπεισμένοι ότι οι εμπορικές πολιτικές της κυβέρνησης ή οι αρνητικές επιπτώσεις τους για την οικονομία των ΗΠΑ θα μπορούσαν να ανατρέψουν την κυριαρχία του δολαρίου.
«Δεν περιμένω μια γρήγορη ή ευρείας κλίμακας αποδολαριοποίηση», είπε ο Hufbauer στο Newsweek, «αλλά τα δολάρια θα μειωθούν ίσως κατά 5 % στις θέσεις ξένων κεντρικών τραπεζών σε νομίσματα».
Μια ευρεία απομάκρυνση από το δολάριο εμποδίζεται επίσης από την έλλειψη κατάλληλης εναλλακτικής λύσης, σύμφωνα με τον Christopher Breen, επικεφαλής του Economic Insight στο Κέντρο Οικονομικών και Επιχειρηματικών Ερευνών (CEBR).
Ο Breen είπε στο Newsweek ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε «αυξημένη διακύμανση των νομισμάτων που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως».
Ωστόσο, πρόσθεσε ότι, «ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει με το δολάριο, δεν φαίνεται να υπάρχει φυσικός διάδοχος που να μπορεί να γίνει το νέο κυρίαρχο νόμισμα παγκοσμίως».
Ο αντιπρόεδρος JD Vance, τον Μάρτιο του 2023, είπε ότι η θέση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος αντιπροσώπευε αναμφισβήτητα «μια τεράστια ενίσχυση στους Αμερικανούς καταναλωτές αλλά έναν τεράστιο φόρο στους Αμερικανούς παραγωγούς.
«Ξέρω ότι το ισχυρό δολάριο είναι ένα είδος ιερής αγελάδας στο πλαίσιο της Συναίνεσης της Ουάσιγκτον, αλλά όταν εξετάζω την αμερικανική οικονομία και βλέπω μαζική κατανάλωση για άχρηστες βιομηχανικές εισαγωγές τις περισσότερες φορές, διερωτώμαι εάν το καθεστώς του αποθεματικού νομίσματος παρουσιάζει επίσης κάποια μειονεκτήματα».
Ο Peter Simon, καθηγητής οικονομικών στο Northeastern University, είπε στο Newsweek: «Θα πω ότι οι δασμοί δεν μπορούν να εντείνουν την τάση για αποδολαριοποίηση.
Τα μισά δολάρια τυπώνονται κυκλοφορούν στις ΗΠΑ – τα άλλα μισά είναι σε όλο τον κόσμο για να αντισταθμίσουν τον πληθωρισμό».
Ο Πρόεδρος Trump στα τέλη Ιανουαρίου προειδοποίησε τα μέλη της ομάδας των BRICS ότι οποιαδήποτε προσπάθεια υποκατάστασης του
ΗΠΑ θα είχε ως αποτέλεσμα οικονομικά αντίποινα. «Θα απαιτήσουμε μια δέσμευση από αυτές τις φαινομενικά εχθρικές χώρες ότι δεν θα δημιουργήσουν ένα νέο νόμισμα BRICS, ούτε θα υποστηρίξουν οποιοδήποτε άλλο νόμισμα που θα αντικαταστήσει το πανίσχυρο δολάριο ΗΠΑ ή θα αντιμετωπίσουν δασμούς 100%», ανέφερε ο Trump σε ανάρτησή του στο Truth Social.
Ο Christopher Breen, επικεφαλής του τμήματος Economic Insight στο CEBR, δήλωσε στο Newsweek: «Προσωπικά δεν βλέπω το δολάριο να χάνει τη θέση του σύντομα. Εάν οι ΗΠΑ στόχευαν σοβαρά μια μακροπρόθεσμη στρατηγική οικονομικού εθνικισμού και απομονωτισμού, τότε αυτό θα μπορούσε να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου, αλλά νομίζω ότι είμαστε πολύ μακριά από αυτό το σημείο.”
Ο ιστορικός και δημοσιογράφος Tim Stanley, μιλώντας στον βρετανικό ραδιοφωνικό σταθμό LBC, δήλωσε: «[Ο Donald Trump] θέλει να συντρίψει το δολάριο.
Η Αμερική βρέθηκε στην ιστορικά δυσχερή θέση ότι επειδή είναι το νόμισμα της επιλογής, οι άνθρωποι αγοράζουν δολάρια και αποθηκεύουν δολάρια.
Έτσι οι άνθρωποι πουλάνε αγαθά στην Αμερική αντί να αγοράζουν πράγματα από την Αμερική για να μπορούν να φέρουν δολάρια στη χώρα τους.
Εάν δολάριο είναι πιο αδύναμο, οι άνθρωποι αγοράζουν περισσότερα πράγματα από την Αμερική επειδή είναι φθηνότερα».
Η νομισματική υπαρξιακή σύγκρουση
Την ίδια ώρα, στην κορυφή της νομισματικής τροφικής αλυσίδας, ο χρυσός λειτουργεί ως διακυβερνητικό νόμισμα – και το πιο σημαντικό, ως το νόμισμα του πολέμου.
Οι χάρτινες νομισματικές υποσχέσεις δεν αντέχουν σε υπαρξιακή σύγκρουση.
Σε περιόδους αυξανόμενης γεωπολιτικής έντασης, οι κυβερνήσεις χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες χρυσού στα θησαυροφυλάκια τους.
Στην απλούστερη μορφή του, ο χρυσός αποτελεί στρατηγική αναγκαιότητα.
Εδώ είμαστε, με την παγκόσμια ένταση να αυξάνεται.
Και έτσι, ο χρυσός ακολούθησε μια απότομη ανοδική τροχιά.
Ο χρυσός σημείωσε νέο ιστορικό ρεκόρ άνω των 3.200 δολ. ανά ουγγιά την Παρασκευή 11/4.
Η τιμή του πολύτιμου μετάλλου εκτινάχθηκε κατά 1,4% στη συνεδρίαση της Ασίας την Παρασκευή (11/4) , φτάνοντας τα 3.219,48, δολ. ξεπερνώντας το προηγούμενο υψηλό που είχε καταγραφεί μόλις την Πέμπτη (10/4), όταν είχε κλείσει με άνοδο άνω του 3% για δεύτερη συνεχόμενη ημέρα.
Η άνοδος του χρυσού πάνω από 20% από τις αρχές του έτους δεν οφείλεται μόνο στις γεωπολιτικές εντάσεις και τον εν εξελίξει εμπορικό πόλεμο αλλά και στη μαζική αγορά χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες, καθώς και στις προσδοκίες για νέα μέτρα νομισματικής χαλάρωσης από τη Federal Reserve. Τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ έδειξαν σημαντική επιβράδυνση τον Μάρτιο, με αποτέλεσμα οι αγορές να προεξοφλούν 3 μειώσεις επιτοκίων μέσα στο 2025, ενώ υπάρχει και πιθανότητα τέταρτης.
Η μείωση των επιτοκίων ευνοεί τον χρυσό, ο οποίος δεν προσφέρει απόδοση, αλλά γίνεται πιο ελκυστικός όταν το κόστος ευκαιρίας μειώνεται δηλαδή αυξάνεται ο επενδυτικός κίνδυνος.
Στις 9:51 π.μ. ώρα Σιγκαπούρης, η τιμή του χρυσού διαμορφωνόταν στα $3.212,41, σημειώνοντας άνοδο 1,1% και κατευθυνόμενη σε εβδομαδιαία άνοδο σχεδόν 6%. Ο δείκτης δολαρίου Bloomberg υποχώρησε για τέταρτη συνεχόμενη ημέρα.
Η ένταση θα αυξηθεί δραματικά—ακόμα και από τα σημερινά επίπεδα.
Απλώς ας ακούσουμε την κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Τι λένε; Ετοιμάζονται ανοιχτά για αντιπαράθεση με την Κίνα.
Αυτό και μόνο είναι βαθιά ανησυχητικό.
Η Κίνα αποθηκεύει χρυσό. Καμία έκπληξη εκεί.
Η Πολωνία αγόρασε 29+ τόνους μόνο τον Φεβρουάριο.
Η Τουρκία, η Τσεχία και η Ινδία αγοράζουν παρόμοια ποσά.
Έτσι, ενώ πολλοί θα μιλήσουν για αποδολαριοποίηση, κατάρρευση των ομολόγων του δημοσίου, επίμονο πληθωρισμό – όλα τα συνηθισμένα τροπάρια – αυτά δεν είναι απαραίτητα για να αυξηθεί ο χρυσός.
Αλλά αν κάποιο από αυτά όντως μπει στο παιχνίδι, η άνοδος των τιμών του χρυσού θα μπορούσε να είναι μνημειώδης.
Τώρα, ας εξετάσουμε το μειονέκτημα. Και τι είναι αυτό;
Για να πέσει πραγματικά ο χρυσός, θα πρέπει να επικρατήσει παγκόσμια ηρεμία.
Αυτό φαίνεται σενάριο χαμηλής πιθανότητας.
Ωστόσο, ας δούμε το μειονέκτημα. Και είναι…;
Κάποιοι μπορεί να ρωτήσουν: Τι συνέβη μόλις;
Όλες οι αγορές διασυνδέονται με μακροχρόνιο arbitrage:Πρόκειται για την ταυτόχρονη αγορά και πώληση της ίδιας (ή παρόμοιας) επένδυσης σε δύο διαφορετικές αγορές με δύο διαφορετικές τιμές, στρατηγική η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κέρδη χωρίς την ανάληψη κινδύνου.
Όταν η ρευστότητα ορμάει προς την έξοδο, οι σχέσεις arbitrage μετακινούν τις αποτιμήσεις βίαια.
Η συνεχιζόμενη πτώση εξαιτίας των δασμών κινητοποίησε πολλές τέτοιες συναλλαγές και τώρα το κεφάλαιο ανακατανέμεται – ένα μέρος από αυτά ρέει σαφώς προς τον χρυσό.
Ίσως να έρθει κάτι κακό με αυτόν τον τρόπο.
Αλλά ο χρυσός δεν χρειάζεται μια σημαντική καταστροφή για να ανέβει.
Στην πραγματικότητα, ισχύει το αντίθετο: είναι η διαχρονική άνοδος της παγκόσμιας έντασης που τροφοδοτεί την άνοδό του εν λόγω ασφαλού καταφυγίου.
Και για αυτόν τον λόγο, δεν υπάρχει αντιστροφή.
Και ναι, κρατάω χρυσό – πολύ λίγο. Αλλά όχι, δεν είμαι μακροπρόθεσμος θαυμαστής του χρυσού.
Θα προτιμούσε να βγάλω χρήματα σε μετοχές σε έναν ήρεμο, σταθερό κόσμο.
Δυστυχώς, αυτή η επιλογή δεν φαίνεται να βρίσκεται στο τραπέζι αυτή τη στιγμή – και ιδού πώς διαμορφώνεται μια νέα νομισματική τάξη.
www.bankingnews.gr