Σε μια άτυπη στάση πληρωμών προς τα δημόσια και συγχρηματοδοτούμενα έργα έχουν προχωρήσει εδώ και τουλάχιστον ένα μήνα τα υπουργεία Ανάπτυξης και Οικονομικών, προκαλώντας αναστάτωση στην αγορά.
Το πρόβλημα αυτό έχει φέρει δεκάδες εταιρείες -χωρίς δική τους ευθύνη- σε δεινή οικονομική θέση, σε μια περίοδο που συσσωρεύονται πολλές υποχρεώσεις, λόγω της κρίσης στην αγορά και το τέλος του έτους.
Αιτία όλης αυτής της αναταραχής είναι η προσπάθεια του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης να μη «φουσκώσει» περαιτέρω το έλλειμμα του 2021.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Κ», η στάση πληρωμών ξεκίνησε σε κάποιες περιπτώσεις στο τέλος Σεπτεμβρίου και μαζικά από το τέλος Οκτωβρίου σε όλα τα έργα και τις μελέτες που χρηματοδοτούνται, είτε από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, ή/και από το ΕΣΠΑ.
Ειδικά για τους κατασκευαστές, η εξέλιξη έρχεται σε μια ήδη προβληματική περίοδο, λόγω των μεγάλων αυξήσεων στις τιμές των πρώτων υλών και των προϊόντων, θέμα που το υπουργείο Υποδομών δεν έχει ακόμα καταφέρει να επιλύσει.
Από τα μέσα Νοεμβρίου, οι ενώσεις των τεχνικών εργοληπτών ξεκίνησαν να «βομβαρδίζουν» τα συναρμόδια υπουργεία με επιστολές, καλώντας τα να βρουν λύση.
Όπως αναφέρει, σε επιστολή του, ο Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών Ανωτέρων Τάξεων (ΣΤΕΑΤ): «Εντονες και πολυάριθμες είναι οι διαμαρτυρίες μελών μας για το σταμάτημα των πληρωμών τους από το ΠΔΕ, τόσο στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος, όσο και στο αμιγώς εθνικό».
Σε αντίστοιχη επιστολή της η ΠΕΔΜΕΔΕ (Πανελλήνια Ενωση Διπλ. Μηχανικών Εργοληπτών Δημ. Εργων) αναφέρει:
«Οι μη πληρωμές εκτελεσμένων εργασιών, σε συνδυασμό με τη σοβαρά αυξημένη δαπάνη εκτέλεσής τους λόγω αύξησης των τιμών, οδηγούν πολλές εργοληπτικές επιχειρήσεις στο να μην μπορούν να αντιμετωπίσουν τα αυξημένα έξοδα του τέλους του έτους (μεταξύ των οποίων και το δώρο Χριστουγέννων), ακόμα και κατά περίπτωση να σταματήσουν την εκτέλεση έργων, να παύσουν τις πληρωμές προς προμηθευτές και υπερεργολάβους, να απολύουν προσωπικό και να φανούν ασυνεπείς στις φορολογικές και ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις».
«Τα μέλη μας, εργολήπτες δημοσίων έργων, διαμαρτύρονται γιατί το απρόβλεπτο αυτό γεγονός τους δημιουργεί σοβαρότατα προβλήματα και αδυναμία ολοκλήρωσης των συμβάσεων. Ο κίνδυνος διακοπής εργασιών, διάλυσης των συμβάσεων και απώλειας σοβαρών χρηματοδοτικών πόρων είναι πλέον ορατός».
Δεύτερη επιστολή διαμαρτυρίας έστειλε χθες και ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ):
«Το φαινόμενο όχι μόνο δεν έχει περιοριστεί, αλλά έχει γενικευθεί σχεδόν σε όλα τα έργα, σύμφωνα με τις πολυάριθμες και έντονες διαμαρτυρίες από τις εταιρείες-μέλη μας, οι οποίες αποδεικνύουν ότι από τα τέλη Οκτωβρίου έχουν σταματήσει οι πληρωμές». Όπως επισημαίνει και ο ΣΑΤΕ, «οι εργοληπτικές επιχειρήσεις ήδη βρίσκονται σε δεινότατη οικονομική θέση λόγω της υπέρογκης αύξησης των τιμών των δομικών υλικών, της εργασίας και της ενέργειας».
Πηγές του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν ότι το πρόβλημα δεν οφείλεται στην έλλειψη ρευστότητας, αφού ταμειακά διαθέσιμα υπάρχουν. Η αιτία είναι πως πραγματοποιήθηκαν οι προϋπολογισμένες για το 2021 δαπάνες του ΕΣΠΑ (που επιβαρύνθηκαν από την πανδημία, καθώς πολλές από τις αναγκαίες δαπάνες μεταφέρθηκαν εκεί), ο προϋπολογισμός του οποίου έχει ήδη αναθεωρηθεί δύο φορές. Το ζήτημα είναι ότι οποιαδήποτε άλλη δαπάνη μέσα στο 2021 θα επιβαρύνει λογιστικά το δημοσιονομικό έλλειμμα, κάτι που η κυβέρνηση προσπαθεί να αποφύγει. Οι ίδιες πηγές σημείωναν πως έχουν εξευρεθεί πόροι για να γίνουν κάποιες πληρωμές φέτος, ενώ η κατάσταση θα εξομαλυνθεί στις αρχές του επόμενου έτους.
Το θέμα είναι πως για λογιστικές εγγραφές και προϋπολογισμούς που επιθυμεί να εμφανίζει η κυβέρνηση, μένουν απλήρωτοι και με κίνδυνο να χάσουν τη δουλειά τους χιλιάδες άνθρωποι που εργάζονται και ζητούν τα αυτονόητα. Μέχρι τις αρχές του επομένου έτους, πόσες εταιρίες θα αντέξουν, απλήρωτες μέχρι τότε, να περιμένουν πότε το κράτος θα ευαρεστηθεί να τους δώσει τα χρήματά τους; Επιτέλους, κοινή λογική θα υπάρξει σε αυτόν τον τόπο και συναίσθηση στους κυβερνώντες, ότι κάθε απόφαση και κάθε μέτρο επηρεάζουν ανθρώπινες ζωές και δεν αφορούν απλά εγγραφές σε χαρτιά με νούμερα;