Ακτιβιστές, δημοσιογράφοι, δικηγόροι, αντιπολιτευόμενοι και αντιφρονούντες σε όλο τον κόσμο παρακολουθούνται στενά από κυβερνήσεις χάρη στο λογισμικό που δημιούργησε η ισραηλινή εταιρεία NSO Group, σύμφωνα με εκτεταμένη έρευνα που δημοσιεύθηκε σε μεγάλα ΜΜΕ πολλών χωρών. Η εταιρεία, που ιδρύθηκε το 2011 στο Τελ Αβίβ, διαθέτει εμπορικά το λογισμικό Pegasus, το οποίο, αφού εγκατασταθεί εν αγνοία του κατόχου του/της σε οποιοδήποτε smartphone, επιτρέπει την υποκλοπή μηνυμάτων, φωτογραφιών, επαφών, καθώς και των κλήσεων.
Η NSO, η οποία κατηγορείται συχνά πως παίζει το παιχνίδι αυταρχικών καθεστώτων, διαβεβαιώνει πως το λογισμικό της χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παρακολούθηση και την εξάρθρωση κυκλωμάτων κακοποιών ή τρομοκρατών. Η έρευνα δημοσιεύθηκε σε 17 διεθνή μέσα ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων οι εφημερίδες Le Monde, Guardian και Washington Post. Η έρευνα βασίστηκε σε κατάλογο τον οποίο εξασφάλισαν η συλλογικότητα Forbidden Stories και η Διεθνής Αμνηστία και ο οποίος περιλαμβάνει 50.000 τηλεφωνικούς αριθμούς που είχαν βάλει στο στόχαστρο πελάτες της NSO από το 2016, ώστε να παρακολουθούνται.
Σε αυτούς συγκαταλέγονται οι αριθμοί τουλάχιστον 180 δημοσιογράφων, 600 πολιτικών, ανδρών και γυναικών, 85 υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και 65 επικεφαλής επιχειρήσεων. Αυτοί προέκυψαν από την έρευνα του consortium των μέσων ενημέρωσης, που μπόρεσαν να ταυτοποιήσουν αρκετούς αριθμούς στο Μαρόκο, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μεξικό, το Αζερμπαϊτζάν, την Ινδία, την Ουγγαρία, το Μπαχρέιν, τη Ρουάντα, το Καζακστάν κ.α.
Στον κατάλογο βρίσκεται ο αριθμός του μεξικανού δημοσιογράφου Σεσίλιο Πινέδα Μπίρτο, ο οποίος δολοφονήθηκε μερικές εβδομάδες μετά την εμφάνισή του σε αυτόν. Και επίσης οι αριθμοί ανταποκριτών διαφόρων διεθνών μέσων ενημέρωσης, από την εφημερίδα Wall Street Journal ως τα τηλεοπτικά δίκτυα CNN και France 24, τον ιστότοπο Mediapart, την εφημερίδα El País, το Γαλλικό Πρακτορείο.
Η λίστα συμπεριλαμβάνει επίσης αρκετές πολιτικές προσωπικότητες, έναν αρχηγό κράτους και δύο αρχηγούς κυβερνήσεων στην Ευρώπη, τα ονόματα των οποίων θα αποκαλυφθούν τις προσεχείς ημέρες. Οι δημοσιογράφοι που έκαναν την έρευνα Pegasus Project συνάντησαν κάποιους από τους κατόχους των αριθμών και συγκέντρωσαν 67 τηλεφωνικές συσκευές, που εξετάστηκαν από τεχνικούς σε εργαστήριο της Διεθνούς Αμνηστίας. Επιβεβαιώθηκε ότι είχαν παραβιαστεί ή ότι είχε γίνει προσπάθεια να παραβιαστούν από το malware της NSO τα 37, 10 εξ αυτών στην Ινδία, σύμφωνα με τα χθεσινά δημοσιεύματα. Δύο από τις συσκευές ανήκαν σε γυναίκες κοντά στον σαουδάραβα δημοσιογράφο Τζαμάλ Κασόγκι, που δολοφονήθηκε το 2018 στο προξενείο του βασιλείου στην Κωνσταντινούπολη από ομάδα πρακτόρων που εστάλη από το Ριάντ. Η μία ανήκε στη μνηστή του.
Για άλλες 30 συσκευές, τα αποτελέσματα δεν είναι τελεσίδικα, σε πολλές περιπτώσεις επειδή οι κάτοχοι των αριθμών άλλαξαν τηλέφωνο. «Υπάρχει ισχυρή χρονική συσχέτιση μεταξύ της στιγμής που οι αριθμοί εμφανίζονται στον κατάλογο και της έναρξης της παρακολούθησής τους», διευκρινίζει η Washington Post.
Η ανάλυση αυτή προστίθεται στη μελέτη που έκανε το 2020 το Citizen Lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο, το οποίο επιβεβαίωσε την παρουσία του λογισμικού Pegasus στα τηλέφωνα δεκάδων εργαζομένων του τηλεοπτικού δικτύου Αλ Τζαζίρα του Κατάρ. Η πλατφόρμα WhatsApp είχε εξάλλου αναφέρει το 2019 ότι ορισμένοι χρήστες της στην Ινδία κατασκοπεύονταν με αυτό το λογισμικό. Τι λένε οι Ισραηλινοί Ο όμιλος NSO, όπως σε κάθε προηγούμενη περίπτωση, «διαψεύδει κατηγορηματικά τις ψευδείς κατηγορίες» που διατυπώνονται στην έρευνα. Βασίζονται σε «εσφαλμένες υποθέσεις και ανεπιβεβαίωτες θεωρίες» και «οι πηγές που έδωσαν τις πληροφορίες αυτές δεν έχουν καμία βάση στην πραγματικότητα», ανέφερε στον ιστότοπό του, προειδοποιώντας πως σκοπεύει να καταθέσει μηνύσεις για συκοφαντική δυσφήμηση. Η NSO δεν είναι η μοναδική ισραηλινή εταιρεία για την οποία υπάρχουν υποψίες πως παρείχε κατασκοπευτικό λογισμικό σε κυβερνήσεις και η οποία έχει το πράσινο φως του ισραηλινού υπουργείου Αμυνας.
Το λογισμικό DevilsTongue της εταιρείας Saito Tech Ltd, πιο γνωστό με την ονομασία Candiru, χρησιμοποιήθηκε εναντίον περίπου 100 πολιτικών, αντιφρονούντων, δημοσιογράφων και ακτιβιστών, ανέφεραν την Πέμπτη ειδικοί της Microsoft και του Citizen Lab. Ισραηλινές εταιρείες, όπως η NICE Systems ή η Verint, έδωσαν τεχνολογίες στις μυστικές υπηρεσίες του Ουζμπεκιστάν και του Καζακστάν, όπως και στις δυνάμεις ασφαλείας της Κολομβίας, ανέφερε σε έκθεσή της το 2016 η ΜΚΟ Privacy International. Στο στόχαστρο δεκάδες γάλλοι δημοσιογράφοι Οι μαροκινές υπηρεσίες ασφαλείας χρησιμοποίησαν λογισμικό κατασκοπείας της ισραηλινής εταιρείας για να παρακολουθούν περίπου 30 γάλλους δημοσιογράφους και τουλάχιστον έναν επικεφαλής γαλλικού μέσου ενημέρωσης, σύμφωνα με την έρευνα.
Δεκάδες δημοσιογράφοι και διευθυντικά στελέχη γαλλικών μέσων ενημέρωσης φιγουράρουν στον κατάλογο των στόχων του Pegasus, ανάμεσά τους μέλη των συντακτικών ομάδων των εφημερίδων Le Monde, Canard Εnchaîné, Figaro, του Γαλλικού Πρακτορείου, καθώς και του δικτύου France Télévisions. «Επανειλημμένα, η συλλογικότητα Forbidden Stories και το Security Lab της ΜΚΟ Διεθνής Αμνηστία μπόρεσαν να εξακριβώσουν τεχνικά ότι η μόλυνση τηλεφώνων με το Pegasus στέφθηκε από επιτυχία», ανέφερε η Μοντ, ιδίως στις περιπτώσεις του Εντουί Πλενέλ, ιδρυτή του ειδησεογραφικού ιστότοπου Mediapart, της Ντομινίκ Σιμονό, πρώην δημοσιογράφου-ερευνήτριας της Canard enchaîné, νυν γενικής ελέγκτριας των φυλακών της Γαλλίας, καθώς και μιας δημοσιογράφου της ίδιας της Μοντ, που δεν θέλησε να κατονομαστεί.
«Η κατασκοπεία του τηλεφώνου μου και αυτού της συναδέλφου μου Λενέγκ Μπρεντού οδηγεί απευθείας στις μαροκινές υπηρεσίες ασφαλείας, στο πλαίσιο της καταστολής της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας και του κοινωνικού κινήματος», ήταν η αντίδραση του Εντουί Πλενέλ μέσω Twitter.
Η Μπρεντού καλύπτει κυρίως θέματα έμφυλης βίας στον Mediapart. Η Διεθνής Αμνηστία είχε ήδη καταγγείλει το 2020 πως παρακολουθείτο το τηλέφωνο του μαροκινού δημοσιογράφου-ερευνητή Ομαρ Ράντι με το λογισμικό Pegasus. Γαλλική κυβέρνηση: Σοκαριστικές οι αποκαλύψεις Ο εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης, Γκαμπριέλ Ατάλ, έκανε σήμερα λόγο για «εξαιρετικά σοκαριστικά γεγονότα». «Πρόκειται για εξαιρετικά σοκαριστικά γεγονότα, και, αν αποδειχθούν, είναι εξαιρετικά σοβαρά», δήλωσε ο Ατάλ στο Franceinfo. «Είμαστε προσηλωμένοι στην ελευθερία του Τύπου, ως εκ τούτου είναι πολύ σοβαρό να έχουμε χειραγωγήσεις, τεχνικές που αποσκοπούν να βλάψουν την ελευθερία των δημοσιογράφων, την ελευθερία τους να ερευνούν, να ενημερώνουν», πρόσθεσε. «Θα υπάρξουν προφανώς έρευνες, διευκρινίσεις που θα ζητηθούν», συνέχισε ο Ατάλ, χωρίς να παρέχει άλλες διευκρινίσεις. Οι δημοσιογράφοι οι οποίοι έκαναν την έρευνα, πρόσθεσε, «επιμένουν στο γεγονός πως το γαλλικό κράτος δεν συμμετέχει σε αυτό το λογισμικό.
Οι τεχνικές συλλογής πληροφοριών στη Γαλλία έχουν προφανώς εξουσιοδότηση από τον νόμο, σέβονται τις ατομικές ελευθερίες και κυρίως την ελευθερία του Τύπου», είπε, λέγοντας πως η κυβέρνηση «δεν παίρνει αυτό το θέμα ελαφρά τη καρδία». Φον ντερ Λάιεν: «Εναντίον κάθε είδους κανόνα που έχουμε στην ΕΕ» «Εντελώς απαράδεκτο» χαρακτήρισε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, το «σκάνδαλο Pegasus». Ερωτηθείσα σχετικά κατά τη συνέντευξη Τύπου στην Πράγα για την έγκριση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Τσεχίας, η πρόεδρος της Κομισιόν είπε: «Πρέπει να επιβεβαιωθεί, εάν είναι έτσι, είναι εντελώς απαράδεκτο και εναντίον κάθε είδους κανόνα που έχουμε στην ΕΕ», υπογραμμίζοντας ότι η ελευθεροτυπία αποτελεί πυρήνα των αξιών της ΕΕ.