Πολύ λίγα πλήρη γονιδιώματα ηλικίας άνω των 30.000 ετών έχουν αλληλουχηθεί, γι’ αυτό η συγκεκριμένη μελέτη ρίχνει νέο φως στη θεωρία της εξέλιξης και στη θεωρία της μετανάστευσης εκτός Αφρικής.
Τώρα, για πρώτη φορά, οι ερευνητές ανέλυσαν με επιτυχία την αλληλουχία ολόκληρου του γονιδιώματος από το κρανίο της Peştera Muierii 1, μιας γυναίκας που έζησε στη σημερινή Ρουμανία πριν από 35.000 χρόνια.
Η μελέτη που διεξήχθη από επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα στη Σουηδία προσφέρει μερικές εκπλήξεις.
Η υψηλή γενετική ποικιλομορφία της γυναίκας δείχνει ότι η μετανάστευση εκτός Αφρικής δεν ήταν το μεγάλο εμπόδιο στην ανθρώπινη ανάπτυξη, αλλά μάλλον αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια και μετά την πιο πρόσφατη Εποχή των Παγετώνων.
«Μοιάζει λίγο περισσότερο με τους σύγχρονους Ευρωπαίους παρά με τα άτομα στην Ευρώπη 5.000 χρόνια νωρίτερα, αλλά η διαφορά είναι πολύ μικρότερη από ό,τι πιστεύαμε.
Μπορούμε να δούμε ότι δεν είναι άμεσος πρόγονος των σύγχρονων Ευρωπαίων, αλλά είναι προκάτοχος των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών που έζησαν στην Ευρώπη μέχρι το τέλος της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων», λέει ο Mattias Jakobsson, καθηγητής στο Τμήμα Οργανικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα και επικεφαλής της μελέτης.
Τώρα που η ερευνητική ομάδα μπορεί να διαβάσει ολόκληρο το γονιδίωμα από την Peştera Muierii 1, μπορεί να δει ομοιότητες με τους σύγχρονους ανθρώπους στην Ευρώπη, ενώ επίσης βλέπουν ότι δεν είναι άμεσος πρόγονος.
Σε προηγούμενες μελέτες, άλλοι ερευνητές παρατήρησαν ότι το σχήμα του κρανίου της έχει ομοιότητες τόσο με τους σύγχρονους ανθρώπους όσο και με τους Νεάντερταλ. Για το λόγο αυτό, υπέθεσαν ότι είχε μεγαλύτερη καταγωγή από τον Νεάντερταλ από άλλους σύγχρονους, κάνοντάς την να ξεχωρίζει από τον κανόνα. Αλλά η γενετική ανάλυση στην τρέχουσα μελέτη δείχνει ότι έχει το ίδιο χαμηλό επίπεδο DNA του Νεάντερταλ με τα περισσότερα άλλα άτομα που ζουν στην εποχή της.
Σε σύγκριση με τα λείψανα ορισμένων ατόμων που έζησαν 5.000 χρόνια νωρίτερα, όπως το Peştera Oase 1, είχε μόνο τη μισή καταγωγή από Νεάντερταλ.
Η εξάπλωση του σύγχρονου ανθρώπου από την Αφρική πριν από περίπου 80.000 χρόνια είναι μια σημαντική περίοδος στην ανθρώπινη ιστορία και συχνά περιγράφεται ως γενετικό εμπόδιο. Οι πληθυσμοί μετακινήθηκαν από την Αφρική και στην Ασία και την Ευρώπη. Τα αποτελέσματα αυτών των μεταναστεύσεων είναι ορατά ακόμη και σήμερα. Η γενετική ποικιλότητα είναι χαμηλότερη στους πληθυσμούς εκτός Αφρικής από ό,τι στους πληθυσμούς της Αφρικής. Το ότι το Peştera Muierii 1 έχει υψηλή γενετική ποικιλότητα σημαίνει ότι η μεγαλύτερη απώλεια γενετικής ποικιλότητας σημειώθηκε κατά την τελευταία Εποχή των Παγετώνων (η οποία τελείωσε πριν από περίπου 10.000 χρόνια) αντί κατά τη μετανάστευση εκτός Αφρικής.
“Αυτό είναι συναρπαστικό καθώς μας διδάσκει περισσότερα για την πρώιμη πληθυσμιακή ιστορία της Ευρώπης. Το Peştera Muierii 1 έχει πολύ μεγαλύτερη γενετική ποικιλότητα από ό,τι αναμενόταν για την Ευρώπη αυτή τη στιγμή. Αυτό δείχνει ότι η γενετική διαφοροποίηση εκτός Αφρικής ήταν σημαντική μέχρι την τελευταία Εποχή των Παγετώνων και ότι η Εποχή των Παγετώνων προκάλεσε τη μείωση της ποικιλομορφίας στους ανθρώπους εκτός Αφρικής».
Οι ερευνητές μπόρεσαν επίσης να παρακολουθήσουν τη γενετική παραλλαγή στην Ευρώπη τα τελευταία 35.000 χρόνια και να δουν μια σαφή μείωση των παραλλαγών κατά την τελευταία Εποχή των Παγετώνων. Η μειωμένη γενετική ποικιλότητα είχε προηγουμένως συνδεθεί με παθογόνες παραλλαγές στα γονιδιώματα που είναι πιο κοινές μεταξύ πληθυσμών εκτός Αφρικής, αλλά αυτό είναι αμφισβητούμενο.
“Η πρόσβαση στην προηγμένη ιατρική γονιδιωματική μάς επέτρεψε να μελετήσουμε αυτά τα αρχαία λείψανα και ακόμη και να μπορέσουμε να αναζητήσουμε γενετικές ασθένειες. Προς έκπληξή μας, δεν βρήκαμε διαφορές τα τελευταία 35.000 χρόνια, παρόλο που ορισμένα άτομα που ζούσαν κατά την Εποχή των Παγετώνων είχαν χαμηλή γενετική ποικιλότητα.
Τώρα έχουμε πρόσβαση σε οτιδήποτε είναι δυνατό από αυτά τα υπολείμματα. Το Peştera Muierii 1 είναι σημαντικό από την άποψη της πολιτιστικής ιστορίας και σίγουρα θα παραμείνει ενδιαφέρον για ερευνητές σε άλλες περιοχές, αλλά από γενετική άποψη, όλα τα δεδομένα είναι πλέον διαθέσιμα».