ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ γ.ΙΩΣΗΦ ΤΟΥ ΗΣΥΧΑΣΤΗ: ΒΛΕΠΕΙ ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΛΛΙ ΤΟΥ – Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΕΙ ΤΟ ΘΕΙΟ ΒΡΕΦΟΣ – Η ΑΓΙΑ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ

Όταν, καμμιά φορά, τον ρωτούσαμε από περιέργεια για τον νόμο της επιρροής, πως ενεργεί αυτό το μυστήριο της επαφής, ώστε να επικοινωνή μια ψυχή με άλλο πρό­σωπο μακρινό, απέφευγε να μας εξηγήση κατ’ ευθείαν εξ αιτίας της περιέργειάς μας. Σε άλλη όμως ώρα, όταν προ­έκυπτε το ίδιο θέμα για περίπτωσι προσωπικού μας στηριγμού, μας ερμήνευε κατά τα μέτρα της μικρότητάς μας να καταλάβωμε αυτό το πράγμα. Μαζί μας ήταν ο παραδελφός μας Αθανάσιος, κατά σάρκα αδελφός του Γέ­ροντα, ο οποίος περισσότερο άπ’ όλους μας γύριζε εδώ κι εκεί για εργασίες και ευθύνες της συνοδείας. Για ν’ αποφεύγη τις επαφές και συναντήσεις με πολλούς ανθρώ­πους, αλλά και το καύμα της ημέρας, αφού πάντοτε σχε­δόν αχθοφορούσε, βάδιζε είτε πολύ πρωί είτε -το συνηθέστερο- τα απογεύματα, οπότε δεν είχε μπροστά του πολύ χρόνο και περπατούσε νύχτα. Αυτό, ιδίως τα καλοκαίρια, γινόταν σχεδόν πάντοτε. Εγώ θαύμαζα, ό­ταν ο Γέροντας, μια φορά, τον περίμενε με ιδιαίτεροεν­διαφέρον ως προς την ώρα που ήρθε, τι μετέφερε και όλη γενικά την κατάστασί του.

Σε άλλην ευκαιρία έδειχνα ιδιαίτερα την επιμονή μου να μάθω τον τρόπο της πληροφορίας του και μου είπε τα εξής.

«Ήταν καλύτερα να σου ευχηθώ να το αισθανθής μάλλον, παρά να μάθης το πως γίνεται σαν ψιλή γνώσιν όμως, αφού επιμένεις, άκουσε. Καθόμουν εδώ στο παρά­θυρό μου γονατιστός στα κουρέλια μου και έλεγα την ευ­χή. Σε μια στιγμή, όπως κρατούσα τον νου μου στην ενέργεια της ευχής -που η θεία χάρις ενεργεί με τον θείο φωτισμό της – , αυξήθηκε περισσότερο το φως και ο νους μου άρχισε να πλατύνεται και να περισσεύη τόσο, που ό­λα μου έγιναν φωτεινά πλέον και έβλεπα όλη την πλευρά του τόπου μας, από τα Κατουνάκια ως τα μοναστήρια κάτω μέχρι την Δάφνη καθώς και πίσω μου και τίποτα δεν μου ήταν αφανές η άγνωστο.

Το δε φως δεν ήταν τό­σο, όπως τούτο το φυσικό που δίνει ο ήλιος η το τεχνικό που κάνουν οι άνθρωποι, αλλά ήταν φως εξαίσιο, λευκό, άϋλο, που δεν είναι μόνον άπ’ έξω, καθώς τούτο το φυσι­κό που επιτρέπει στους έχοντας όρασι να βλέπουν εξωτε­ρικά. Το φως εκείνο είναι και μέσα στον άνθρωπο και το αισθάνεται σαν δική του πνοή και τον γεμίζει σαν τροφή και αναπνοή και τον ελαφρύνει από το φυσικό του βάρος και τον μεταμορφώνει έτσι, ώστε να μη ξέρη αν έχη σώμα και βάρος η περιορισμόν τινά.

Τότε, μας λέγει, είδα και τον Αθανάσιο να έρχεται προς εμάς από την στράτα του Αγίου Παύλου φορτωμένος με τον μεγάλο ντορβά του και έμεινα να τον παρακολουθώ, έως ότου ήρθε μέχρις εδώ. Τον έβλεπα σε όλες του τις κινήσεις, που καθόταν να ξεκουραστή η ακουμπούσε το φορτίο του, την πηγή της Αγίας Άννης στον μύλο όπου σταμάτησε και ήπιε νερό, και μέχρι που έφθασε στην πόρτα μας και πήρε το κλειδί και άνοιξε και μπήκε μέσα και ήρθε μπροστά μου και έ­βαλε μετάνοια.

Όταν ο νους του ανθρώπου καθαρίση και φωτισθή, χώρια που έχει και δικό του φωτισμό χωρίς την προ­σθήκη της θείας χάριτος – με τον οποίο βλέπει και πέραν των δαιμόνων, καθώς λέγουν οι Πατέρες – , τότε δέχεται επιπροσθέτως και τον φωτισμό της θείας χάριτος, ώστε αυτή να μπορή να μένη μόνιμα σ’ αυτόν και τότε τον αρ­πάζει σε θεωρίες και οράσεις, όπως και όσον γνωρίζει αυ­τή.

Μπορεί όμως και ο ίδιος ο άνθρωπος, όταν θέλη να δη η να μάθη κάτι που τον ενδιαφέρει, να το ζητήση στην προσευχή του και να ενεργήση η χάρις να του ‘πληρώση’ το αίτημα, επειδή το ζήτησε αυτός. Νομίζω όμως ότι οι ευλαβείς αποφεύγουν να το ζητούν αυτό εκτός μεγάλης α­νάγκης. Πάντως, ο Κύριος‘θέλημα των φοβούμενων αυ­τόν ποιήσει και της δεήσεως αυτών επακούσεται’».

Η παραμικρή κίνησι του προκα­λούσε φούσκωμα και άσθμα, ο ελάχιστος κόπος τον κα­τέβαλλε και του προκαλούσε και τα λοιπά συναφή, που παρατηρούνται σ’ έναν ασθενή και καταβεβλημένο οργα­νισμό. Η μακρά του συνήθεια να μην ενδίδη στο αγωνι­στικό του πρόγραμμα τον έπειθε να μην υποχωρήση κι ε­δώ κορυφωνόταν η αγωνία του να πιέζη τον εαυτό του, ό­πως τον βλέπαμε. Γι’ αυτόν το κριτήριο ήταν η πίστι και όχι η λογική. Εφήρμοζε κατά γράμμα το του Παύλου· «εμοι το ζην Χριστός και το αποθανείν κέρδος».

Η επιμονή του να μην υποχωρή στις προσωπικές του τυπικές διατάξεις και οι πρόσθετοι κόποι των μετακινή­σεων τον κατέβαλαν τελείως. Έτσι, δυο σοβαρές ασθέ­νειες, η μια κατόπιν της άλλης, επέφεραν το τέλος της ε­πιγείου ζωής του. Ήταν παραμονή της πρωτοχρονιάς του 1958, όταν στη μέση του τραχήλου του φύτρωσε ένα μεγάλο σπυρί. «Μπουναμάς πρωτοχρονιάτικος είναι, παιδιά», μας λέει. «Αισθάνομαι ενόχλησι και μούδιασμα στο σώμα μου». Την άλλη μέρα το πρωί, όταν πήγαμε, εί­χε πρισθή και ερεθισθή πολύ το μέρος αυτό και ένοιωθε ρίγος και ήταν τελείως καταβεβλημένος. Δεν καταφέρα­με να τον πείσωμε να δεχθή κάποια βοήθεια. Μετά δυο-τρεις μέρες η κατάστασι προχώρησε πολύ και όλο του το σώμα δηλητηριάσθηκε, γιατί -όπως εξ υστέρων απεδείχθη – το σπυρί αυτό ήταν ψευδάνθρακας, που εί­ναι σοβαρή πάθησι.

Μαζευτήκαμε όλοι και τον παρακαλούσαμε να δε­χθή περίθαλψι και μας είπε ότι είναι ματαία η προσπάθειά μας, γιατί ο πόθος του πάντοτε ήταν να «φύγη» και ήρθε η ώρα του. Εμείς επιμέναμε, και τότε συγκατατέθηκε να κάνωμε ο,τι νομίζαμε. Ζητήσαμε βοήθεια από τους πατέ­ρας της Σκήτης και προσεφέρθη η ευλαβέστατη συνοδεία παπα-Κυρίλλου με τον ευλαβέστατον αδελφό Μακάριον να εφαρμόση αντιβιοτική θεραπεία με ενέσεις. Ανθρωπί­νως αναχαιτίσαμε την θανατηφόρο συνέπεια της ασθε­νείας, αλλά η αποθεραπεία διήρκεσε πολύ και τα προς αυτήν στάδια ήσαν οδυνηρά. Σχεδόν μετά ένα έτος μπό­ρεσε ν’ αναλάβη, αφού είχε εξαντληθή τελείως, και αμέ­σως παρουσιάσθηκε η καρδιακή ανεπάρκεια, με την ο­ποία ήρθε και το τέλος της επιγείου ζωής του.

Στην πρώτη του ασθένεια τα εξωτερικά συμπτώμα­τα, οι πόνοι και τα λοιπά φαινόμενα ήσαν φανερά και έ­τσι γίνονταν γνωστά και ακολούθως τον αναγκάζαμε να δεχθή βοήθεια. Αλλά στη δεύτερη φάσι της αρρώστιας του, όταν φάνηκαν τα συμπτώματα, ήταν πολύ αργά και σχεδόν τίποτα δεν μπορούσαμε να του προσφέρωμε, παρ’ όλο που και τότε τον πείσαμε να μας αφήση να φροντίσωμε. «Μη κοπιάζετε άδικα, μας έλεγε. Είναι η ώρα μου να φύγω^– μόνο με ταλαιπωρείτε^– άλλ’ αφού επιμένετε, κάμε­τε όπως νομίζετε». Γράφαμε σε γιατρούς, έξω, πνευματι­κά του παιδιά, τα συμπτώματα και μας έστελνανφάρμα­κα. Φέραμε κατ’ επανάληψι γιατρούς απ’ έξω και ο,τι άλ­λο ήταν δυνατόν να γίνη, αλλά δεν μας τον χάρισε ο Θε­ός. Πράγματι, ήταν ο καιρός να φύγη άπ’ αυτόν τον κό­σμο, κατά τον διακαή πόθο του.

Κάποτε, όταν τον ενοχλούσε η δύσπνοια εξ αιτίας της ασθενείας του, τον άκουσα να σιγομιλάη μόνος του στο εσωτερικό κελλί. Με την παρρησία που μας χάριζε, μπήκα μέσα μόνος μου να ιδώ με ποιόν μιλάει και τι λέει, γιατί ήξερα ότι δεν ήταν άλλος εκεί αυτή την ώρα. Τότε τον βρήκα να κρατάη μιαν εικόνα της Δεσποίνης μας Θε­οτόκου στην αγκαλιά του. Την ασπαζόταν και μιλούσε σ’ αυτήν, εκείνο δε που άκουσα ήταν το εξής· «Δέσποινά μου, Δέσποινά μου, μη με εγκαταλείπης· εγώ σε ασπάζο­μαι στην εικόνα σου και Συ με χάιδεψες ζωντανή!» και ή­ταν όλος δάκρυα. «Μιλάς, Γέροντα, με την Κυρία μας;», του λέγω˙ «τι της είπες, Γέροντα, πες μου σε παρακαλώ». Μου το είχε πη και άλλοτε, αλλά το είχα λησμονήσει, και μου λέγει.

«Με την εικόνα της αυτήν η Δέσποινά μας στο πα­ρελθόν πολύ με είχε παρηγορήσει, όταν είχα πειρασμούς. Αυτά τώρα ενθυμούμαι και την παρακαλώ. Στην Μικράν Αγίαν Άννα, πριν να ‘ρθετε σεις, κάποτε πλήθυναν οι πειρασμοί και οι θλίψεις και η μόνη μου παρηγοριά ήταν αυτή. Πήγαινα στο εκκλησάκι μας, όπου είχα αυτήν την εικόνα στο τέμπλο. Εκεί μπροστά της προσευχόμουν και την παρακαλούσα, καθώς μόνη της μου είχε υποσχεθή να έχω την ελπίδα μου σ’ αυτήν. Όταν κατά την διάρ­κεια των πειρασμών κρύψη και η χάρις την αισθητή πα­ρουσία της, τότε αυξάνει η αγωνία και με περισσόν δέος παρακαλεί ο άνθρωπος· ‘τάχυνον ως οικτίρμων και σπεύσον ως ελεήμων εις την βοήθειαν ημών, ότι δύνασαι βουλομένη’ έκραζα ‘και που λοιπόν εύροιμεν άλλην αντίληψιν, ει μη προς Σε την εύσπλαγχνον, την ψυχών και σω­μάτων ιατρόν;‘.

Και όπως βρισκόμουν συγκεντρωμένος και κλαίων μπροστά στην εικόνα της αυτήν, αισθάνθηκα -όπως και άλλοτε- την παρουσία της αντιλήψεώς της. Καθώς ο χώρος στο εσωτερικό της εκκλησίτσας εκείνης ήταν στενός (η απόστασι από το τέμπλο ως το στασίδι που στεκόμουν ήταν μόλις ένα μέτρο), και βλέπω^˙ ά­στραψε φως η εικόνα της και μετά έλαβε διαστάσεις κανονικές η θεία της μορφή και δεν ήταν πλέον εικόνα, αλλά ζωντανή, ολόσωμη, υπέρφωτη, ηλιόμορφη, με την πάντοτε διπλή της ιδιότητα: Μητροπαρθενική. Είδα δε ο ταπεινός τόσον, όσον επέτρεπε η θνητότης μου και με σεβασμόν έκλινα προς την γη, μη μπορώντας άλλο να ατε­νίσω, γιατί το Πανάγιον Βρέφος της – ο γλυκύτατος Ιη­σούς μας- κρατούμενος στην αγκάλη της άστραφτε υπέρ τον ήλιο, κατά το θεοπρεπές μεγαλείο Του, που γέ­μισε την ευτέλειά μου με την αγάπη Του, ώστε αγνοούσα εντελώς τον εαυτό μου και μόνον θαύμαζα.

Τότε άκουσα την μυρίπνοο λαλιά της και υπέρ μέλι γλυκύτατη να μου λέγη· ‘Δεν σου είπα να έχης την ελπίδα σου σε μένα; γιατί αποθαρρύνεσαι; Να, πάρε τον Χριστόν’. Και άπλωσε την μακαρία της αγκάλη προς εμέ και το Πανάγιον Βρέ­φος με πλησίασε, όσο που να μπορή ο άνθρωπος να το φτάση! Μη τολμώντας εγώ από την έκπληξί μου καμμιά κίνησι, άπλωσε ο Πανάγαθος Ιησούς μας το χεράκι του και με χάιδεψε τρεις φορές στο μέτωπο και στο κεφάλι! και γέμισε η ψυχή μου αγάπην αμέτρητη και φως, που δεν μπορούσα να σταθώ πλέον στα πόδια μου.

Έπεσα κάτω και με πόθο και δάκρυα φιλούσα το μέρος, όπου στεκό­ταν η πάντων Άνασσα, γιατί επανήλθε πάλι πίσω στην εικόνα της και άφησε σε μένα την παρηγοριά και την ευωδία της, γιατί ευωδίαζε για πολύ καιρό το μέρος αυτό ό­που είχε πατήσει, ενθυμίζοντας μου συνεχώς την μακαρία της υπόσχεσι! Να, αυτά τώρα της ενθυμίζω και ότι δεν ξέ­χασα την επαγγελία της, που δεν είναι άλλη πλέον παρά να με πάρη άπ’ αυτή τη ζωή στην Βασιλεία του Υιού της Αγάπης της!».

Πραγματικά, ήταν καταφανής η ιδιαίτερη αγάπη του προς την Δέσποινά μας και η πίστι του στην Μητρική της πρόνοια τόσο, που τον πρόδιδαν και αυτές οι κινήσεις του, όταν άκουγε το όνομα της η έβλεπε την εικόνα της η έψαλλε κανείς κάποιον ύμνο της. Οι πολλαπλές αντιλή­ψεις της, με τις οποίες τον παρηγορούσε, και, γενικά, η ι­διαίτερη πρόνοια και κηδεμονία της προς τους Αθωνίτας μοναστάς είχαν κατακτήσει εξ ολοκλήρου την ψυχή του Γέροντα και, επομένως, η οσηδήποτε περιγραφή μας για την πίστι και την αγάπη του προς την Δέσποινα μας θα εί­ναι πενιχρά.