“Η επόμενη σύνοδος της Συνταγματικής Επιτροπής της Συρίας μπορεί να πραγματοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2022
Τα αποτελέσματα της προηγούμενης συνόδου ήταν πολύ μέτρια”, σημείωσε ο Ειδικός Προεδρικός Αντιπρόσωπος της Ρωσίας για τον Διακανονισμό της Συρίας Alexander Lavrentyev
Υπενθύμισε ότι ο ειδικός απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τη Συρία, Geir Pedersen, ήταν στη Δαμασκό στις 12 Δεκεμβρίου.
«Η εντύπωσή του ήταν αρκετά θετική. Πιστεύουμε ότι αυτό μας επιτρέπει να περιμένουμε την επόμενη, έβδομη σύνοδο της Συνταγματικής Επιτροπής που θα συγκληθεί τον Ιανουάριο, όπου όλοι ελπίζουμε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της συνόδου τα συριακά μέρη θα μπορέσουν να βρουν μια συμβιβαστική λύση», είπε.
Σημείωσε ότι τα αποτελέσματα της προηγούμενης συνόδου ήταν πολύ μέτρια, αλλά τα μέρη μπόρεσαν να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Τι είναι η Συναγματική Επιτροπή της Συρίας;
Η Συνταγματική Επιτροπή της Συρίας είναι μια διαδικασία συντακτικής συνέλευσης με τη διευκόλυνση των Ηνωμένων Εθνών, που επιδιώκει να συμφιλιώσει τη συριακή κυβέρνηση με επικεφαλής τον Πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ και τη συριακή αντιπολίτευση, στο πλαίσιο της συριακής ειρηνευτικής διαδικασίας, τροποποιώντας το υπάρχον ή υιοθετώντας νέο Σύνταγμα για τη χώρα.
Τα Ηνωμένα Έθνη ελπίζουν ότι αυτό θα οδηγήσει σε διαπραγματεύσεις που θα κατέληγαν στη συνέχεια σε ειρηνικό τέλος του συριακού εμφυλίου πολέμου, ο οποίος μαίνεται για περισσότερα από οκτώ χρόνια από τη στιγμή της συγκρότησης της επιτροπής.
Η Συνταγματική Επιτροπή συγκροτήθηκε με την επίσημη έγκριση και των δύο εμπλεκόμενων μερών, δηλαδή της κυβέρνησης της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας και της αντιπολιτευόμενης Συριακής Επιτροπής Διαπραγματεύσεων, με τη στήριξη του ΟΗΕ
Περιγράφεται από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες ως μέρος μιας ειρηνευτικής διαδικασίας «της Συρίας και υπό την ηγεσία της Συρίας».
Οι αποφάσεις που λαμβάνει δεν είναι δεσμευτικές σύμφωνα με το συριακό δίκαιο και η επιτροπή βασίζεται στην καλή πίστη και των δύο μερών για την εφαρμογή τους.Η επιτροπή επίσης δεν δεσμεύεται από προθεσμίες ή χρονοδιαγράμματα.
Προέλευση-Ιστορικό της διαδικασίας της επιτροπής
Η πρόταση για τη σύσταση επιτροπής για την τροποποίηση του συντάγματος της Συρίας μπορεί να αναχθεί στο ψήφισμα 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2015.
Το μεγάλο σώμα της επιτροπής συνεδρίασε για πρώτη φορά στις 30 Οκτωβρίου 2019, στις 12:00 τοπική ώρα στο Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη.
Ο Συμπρόεδρος που ορίστηκε από τη συριακή κυβέρνηση, Ahmad Kuzbari, εξέφρασε τη λύπη του για την “τρομοκρατία” και χαιρέτισε τις “θυσίες και τις ηρωικές πράξεις” του συριακού στρατού κατά την εναρκτήρια ομιλία του.
Ο προτεινόμενος από την αντιπολίτευση Συμπρόεδρος, Hadi al-Bahra, δήλωσε ότι είναι καιρός να «πιστέψουν ότι η νίκη στη Συρία είναι η επίτευξη δικαιοσύνης και ειρήνης και όχι η νίκη στον πόλεμο». Οι δύο συμπρόεδροι δεν έδωσαν τα χέρια στο τέλος της 45λεπτης τελετής έναρξης.
Η πρώτη συνεδρίαση του 45μελούς μικρού σώματος πραγματοποιήθηκε στις 4 Νοεμβρίου και διήρκεσε τέσσερις ώρες. Το σώμα αποφάσισε να πραγματοποιεί επόμενες συνεδρίες 4 ωρών καθημερινά για δύο εβδομάδες. Η συνάντηση χαρακτηρίστηκε «θετική» και «επιτυχημένη»
Πρώτη συνεδρία και αρχικές προτάσεις- Η αρνητική παρέμβαση της Άγκυρας
Τις πρώτες μέρες της, η Επιτροπή κατάφερε να συμφωνήσει σε έναν «κώδικα συμπεριφοράς» για τα μέλη της ,που τα δέσμευε να εργάζονται με «πνεύμα σεβασμού, συνεργασίας και καλής πίστης», να αποφεύγουν οποιεσδήποτε ενέργειες που θα μπορούσαν να βλάψουν και άλλα μέλη. καθώς απέχουν από τη διανομή οποιωνδήποτε εγγράφων από την αίθουσα της ολομέλειας ως «επίσημα έγγραφα». Ο κώδικας συμπεριφοράς, ωστόσο δεν ψηφίστηκε από ολόκληρο το σώμα της επιτροπής.
Η συριακή αντιπολίτευση εστίασε τις προσπάθειές της στην επιστροφή σε μια τροποποιημένη εκδοχή του συνταγματικού χάρτη της Συρίας του 1950, που θα περιόριζε σημαντικά τις εξουσίες της συριακής Προεδρίας, αντί να εξουσιοδοτήσει μια πρωθυπουργική θέση. Αυτές οι προσπάθειες αποδοκιμάστηκαν από τη συριακή κυβέρνηση, η οποία αρνήθηκε κατηγορηματικά την πρόταση.
Οι προτάσεις που δόθηκαν ενώπιον της επιτροπής περιελάμβαναν την αναγνώριση της κουρδικής γλώσσας ως δευτερεύουσας γλώσσας, καθώς και την κατάργηση της λέξης «αραβική» από το επίσημο όνομα της Συρίας ως «Αραβική Δημοκρατία της Συρίας».
Οι προτάσεις που στόχευαν στην ενίσχυση του ρόλου των Κούρδων στη Συρία συνάντησαν την έντονη αντίδραση της Τουρκίας, η οποία αναμενόταν να επηρεάσει τους αντιπροσώπους της αντιπολίτευσης να καταψηφίσουν οποιαδήποτε πρόταση έκρινε ότι ήταν εκτός γραμμής.
Δεύτερη συνεδρία και αδιέξοδο πάλι λόγω Τουρκίας
Η δεύτερη σύνοδος της Επιτροπής ολοκληρώθηκε στα τέλη Νοεμβρίου 2019 χωρίς συμφωνία, καθώς οι δύο πλευρές δεν συναντήθηκαν μετά την αποτυχία να συμφωνήσουν για την ημερήσια διάταξη της συνόδου.
Η αντιπροσωπεία της συριακής κυβέρνησης είχε παρουσιάσει μια ατζέντα αυτού που ονόμασε «εθνικούς πυλώνες του συριακού λαού», η οποία απέρριπτε την ξένη, ιδιαίτερα την τουρκική ανάμειξη στον συριακό εμφύλιο πόλεμο, ζήτησε την άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας και καταδίκασε τις ένοπλες ομάδες ανταρτών στην Συρία ως τρομοκράτες.
Η αντιπροσωπεία της αντιπολίτευσης απέρριψε αυτή την πρόταση και κατηγόρησε την κυβερνητική αντιπροσωπεία ότι προσπάθησε να υπονομεύσει το έργο της επιτροπής.
Αντίθετα, η αντιπροσωπεία της αντιπολίτευσης παρουσίασε πέντε προτάσεις, οι οποίες στοχεύουν κυρίως στην αλλαγή του προοιμίου και των αρχών του συντάγματος της Συρίας. Η κυβερνητική αντιπροσωπεία απέρριψε αυτές τις προτάσεις, δηλώνοντας ότι θα αρνούνταν να δεχθούν συνταγματικές προτάσεις προτού η επιτροπή αποδεχτεί μια δήλωση αξιών, η οποία πιστεύει ότι θα πρέπει να καταδικάσει την ξένη ανάμειξη.
Στη συνέχεια η κυβερνητική αντιπροσωπεία παρουσίασε πρόταση που εισηγήθηκε συνεδρίαση της ολομέλειας της επιτροπής και συζήτηση των προτάσεων που παρουσίασε κάθε μέλος. Αυτό απορρίφθηκε επίσης από την αντιπροσωπεία της αντιπολίτευσης, με τον συμπρόεδρο της αντιπολίτευσης Hadi Al Bahra να δηλώνει ότι “δεν ήταν σε ένα πολιτιστικό φόρουμ για να έχουν διάλογο και συζητήσεις ενώ πέφτουν βόμβες στη χώρα”.
Η συριακή αντιπολίτευση κατηγόρησε την αποτυχία να συμφωνήσει σε μια ημερήσια διάταξη στη συριακή κυβέρνηση για την παρουσίαση προτάσεων που έκρινε «άσχετες» στην επιτροπή, ενώ η κυβερνητική αντιπροσωπεία κατηγόρησε την αντιπολίτευση για άρνηση εισόδου στην αίθουσα συνεδριάσεων.
Μετά από αυτές τις εξελίξεις, η συνεδρίαση ματαιώθηκε. Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ Geir Otto Pedersen δήλωσε ότι δεν είχε οριστεί ημερομηνία για μελλοντική συνεδρίαση της επιτροπής.
Η επίθεση στη βορειοδυτική Συρία (Νοέμβριος 2019–σήμερα) μεταξύ της κυβέρνησης και των δυνάμεων της αντιπολίτευσης ξεκίνησε παράλληλα με τη διακοπή των συνομιλιών στη συνταγματική επιτροπή.
Ένα μήνα αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2019, ο Πέντερσεν μίλησε ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, περιγράφοντας την κατάσταση ως «παρατεταμένη» και «αδιέξοδη» και προέτρεψε τις δύο πλευρές να συμφωνήσουν σε μια ατζέντα, δηλώνοντας ότι χωρίς αυτό δεν θα υπήρχε λόγος για την επιτροπή να συναντηθούν για τρίτη φορά.
Ο Πρόεδρος του αντιπολιτευόμενου HNC, Νάσερ αλ-Χαρίρι, δήλωσε σε συνέντευξη στο Asharq Al-Awsat στα τέλη Δεκεμβρίου ότι η αντιπολίτευση δεν θα προχωρήσει σε συνομιλίες με την κυβερνητική αντιπροσωπεία πριν καθοριστεί η ατζέντα. Κατηγόρησε τη συριακή κυβέρνηση ότι απέτυχε τις διαπραγματεύσεις επειδή δεν συμφωνούσε με την προτεινόμενη ατζέντα τους.
Συνεδρία Αυγούστου 2020
Μια τρίτη σύνοδος διαπραγματεύσεων, μεταξύ του 45μελούς μικρού σώματος, με 15 μέλη από την κυβέρνηση, την αντιπολίτευση και την κοινωνία των πολιτών, αντίστοιχα, ξεκίνησε στα τέλη Αυγούστου 2020, με διακοπή αρκετών ημερών λόγω του ότι ορισμένα μέλη βρέθηκαν θετικά στον SARS- CoV-2.
Ο Πέντερσεν δήλωσε ότι “είχε λάβει ένα “ισχυρό μήνυμα υποστήριξης” από “βασικούς διεθνείς παίκτες” και “από όλες τις πλευρές της Συνταγματικής Επιτροπής” για τη συνέχιση της ειρηνευτικής διαδικασίας.
Το πρακτορείο Anadolu ερμήνευσε τους “διεθνείς παίκτες” ως αναφορά στο Ιράν , Ρωσία, Τουρκία και ΗΠΑ. Ο Hadi al-Bahra, ένας από τους ηγέτες της αντιπολίτευσης, και ο Ahmad Kuzbari, εκ μέρους της συριακής κυβέρνησης, ήταν συμπρόεδροι της συνόδου.
Συνεδρία Οκτωβρίου 2021
Στις 22 Οκτωβρίου 2021, ένας ακόμη γύρος ειρηνευτικών συνομιλιών απέτυχε να καταλήξει σε κοινό έδαφος.
Διαπιστώσεις -Συμπεράσματα
Η μυστική συμφωνία μεταξύ Μπάϊντεν και Πούτιν για τη Συρία, όπου ο μεν πρώτος αποδέχεται σιωπηρά τον Άσαντ , μη επιβάλλοντας κυρώσεις σε αραβικές χώρες που πραγματοποιούν εντυπωσιακά ανοίγματα προς τη Συρία το τελευταίο χρονικό διάστημα προκειμένου η χώρα να επανέλθει στις αγκάλες του Αραβικού Συνδέσμου από τον οποίο είχε αποβληθεί, ο δέ δεύτερος συναινεί ως αντάλλαγμα στην δημιουργία ημιαυτόνομου κουρδικού κράτους στη ΒΑ Συρία, ανοίγει το δρόμο για την ειρήνευση στη Συρία
Με την παραπάνω συμφωνία η Τουρκία τίθεται στο περιθώριο των μελλοντικών εξελίξεων στη Συρία, αφού τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία δεν της επιτρέπουν να επιτεθεί κατά των δυνάμεων του Άσαντ και των Κούρδων της Β. Συρίας
Παρόλα αυτά εκτίμησή μας είναι ότι η Τουρκία δεν θα υποχωρήσει από την επαρχία Ιντλίμπ και την επαρχία Αφρίν την οποία έχει εποικίσει ήδη διώχνοντας μεγάλο μέρος του κουρδικού πληθυσμού που ζούσε εκεί
Ως τελική εκτίμηση θα λέγαμε ότι το 2022 θα είναι το έτος όπου θα επικρατήσει η ειρήνη στη Συρία και θα ανοίξει ο δρόμος για την αποκατάσταση των Διεθνών σχέσεων της χώρας, παράλληλα με έναν οργασμό ανοικοδόμησης της