Η φυλακή που χτίστηκε δίπλα σε ηφαίστειο. Μια φορά μπήκες, δεν ξαναβγαίνεις
Γρηγόρης Κεντητός
Στη βάση του ηφαιστείου Σαν Βιθέντε, σε μια απομονωμένη γωνιά του Ελ Σαλβαδόρ, χτίστηκε μέσα σε λίγους μήνες η πιο αμφιλεγόμενη φυλακή του 21ου αιώνα. Το όνομά της: Κέντρο Κράτησης Τρομοκρατών – CECOT. Η χωρητικότητά της αγγίζει τους 40.000 κρατούμενους, αλλά η έξοδος είναι μόνο μία: για τους φρουρούς.
Η απόφαση για την κατασκευή του CECOT πάρθηκε μέσα σε μια νύχτα. Το Μάρτιο του 2022, συμμορίες σκότωσαν 87 ανθρώπους σε ένα Σαββατοκύριακο. Ήταν το πιο αιματηρό τριήμερο μετά τον εμφύλιο. Ο πρόεδρος Ναγίμπ Μπουκέλε απάντησε με στρατιωτικό νόμο, μαζικές συλλήψεις και μια υπόσχεση: “Δεν θα τους ξαναδείτε έξω”.
Η φυλακή καταλαμβάνει 23 εκτάρια και περιβάλλεται από επιπλέον 140. Υπάρχουν 19 πύργοι φρουράς, δύο σειρές τείχους με ηλεκτροφόρα σύρματα, και δάπεδο χαλικιού για να ακούγονται τα βήματα. Τοποθεσία διαλεγμένη για να μην μπορεί να πλησιάσει κανείς – ούτε να δραπετεύσει.
Κάθε κελί έχει 156 κρατούμενους, με ελάχιστο προσωπικό χώρο. Σιδερένια κρεβάτια χωρίς στρώματα, δύο νιπτήρες, δύο τουαλέτες, 24ωρος φωτισμός και κάμερες σε κάθε γωνία. Οι κρατούμενοι ζουν με φαΐ από ρύζι, φασόλια και αυγά, χωρίς μαχαιροπίρουνα.
Δεν επιτρέπεται τηλέφωνο, επισκέψεις, ψυχαγωγία, εκπαίδευση ή έστω βόλτα στον ήλιο. Η μόνη έξοδος από τα κελιά είναι για online δίκες, μεταφορά σε απομόνωση ή… ανάκριση. Το μόνο “δώρο” στο κελί: δύο Βίβλοι. Η τιμωρία: σκοτάδι και σιωπή, σε ένα δωμάτιο με μόνο μία τρύπα στο ταβάνι.
Στο CECOT βρίσκονται μέλη από τις πιο βίαιες συμμορίες της Λατινικής Αμερικής. MS-13, Barrio 18, ακόμα και εξόριστοι από τις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Τραμπ έστειλε 300 Βενεζουελανούς χωρίς δίκη, με αντάλλαγμα 6 εκατομμύρια δολάρια για τη φιλοξενία τους. Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ μπλόκαρε τις απελάσεις – αλλά τα αεροπλάνα είχαν ήδη απογειωθεί.
Η φυλακή είναι “η πιο επικριμένη στον κόσμο”, όπως την αποκαλεί ο ίδιος ο Μπουκέλε. Άλλοι τη λένε γκουλάγκ. Άλλοι “Αλκατράζ της Κεντρικής Αμερικής”. Στο εσωτερικό της δεν μπαίνουν ΜΚΟ, δεν εφαρμόζεται καμία σύσταση του Ερυθρού Σταυρού, και σύμφωνα με ειδικούς, παραβιάζονται όλα τα διεθνή πρωτόκολλα κράτησης.
Κι όμως, το μοντέλο επεκτείνεται. Ο Ισημερινός, η Ονδούρα, η Γουατεμάλα, το Περού, η Κόστα Ρίκα ήδη το μιμούνται. Ο ίδιος ο Μπουκέλε ανακοίνωσε δεύτερη φυλακή – αυτή τη φορά για οικονομικά εγκλήματα. Λευκοί γιακάδες, ίδια κάγκελα.
Η κυβέρνηση δεν κρύβει τις προθέσεις της. Οι κρατούμενοι δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψουν στην κοινωνία. Δεν υπάρχει αποκατάσταση. Δεν υπάρχει επανένταξη. Ο υπουργός Δικαιοσύνης το είπε ξεκάθαρα: “Δεν θα ξαναδούν τον έξω κόσμο. Ποτέ”.