Η «Μεγάλη Εβδομάδα» του Αγίου Δημητρίου
Αν βρεθεί κάποιος αυτές τις ημέρες στην Θεσσαλονίκη θα βιώσει το μελιχρό και γλυκύ ανοιξιάτικο άρωμα της Μεγάλης Εβδομάδας. Να μην παραξενευτεί είναι στην Αγιο-Δημητρούπολη και τιμά τον προστάτη και πολιούχο της.
H Mεγάλη Εβδομάς του Αγίου Δημητρίου γιορτάζεται και φέτος με λαμπρότητα, μεγαλοπρέπεια και παλλαϊκή συμμέτοχη. Η λατρευτική αυτή παράδοση μαρτυρείται σε χειρόγραφα από τον ΙΒ΄ αι. με μια πλούσια υμνογραφική παραγωγή. Στα κείμενα αυτά αναδεικνύεται η πολιουχική ιδιότητα του Μυροβλήτου και η οικουμενική αναγνώρισή του. Το γεγονός επιβεβαιώνει η αντικατάσταση της λέξεως «Θεσσαλονίκη» με την λέξη «Οικουμένη» στο Απολυτίκιο του Αγίου από τον 11ο αι.
Χαρακτηριστικό των λατρευτικών ακολουθιών αυτής της περιόδου είναι η προσπάθεια εξομοίωσης με την Πασχαλινή περίοδο. Οι λόγοι είναι πολλοί. Το μαρτύριο και τα θαύματα του από τον 3ο αι. τοποθέτησαν τον Άγ. Δημήτριο υψηλά στη συνείδηση της Εκκλησίας. Συρροή πιστών στον τάφο του παρατηρείται αδιάκοπα στο διάβα των αιώνων υπομνηματίζοντας τον τάφο του Κυρίου και τον επιτάφιο της Μ. Παρασκευής. Η λόγχευση της πλευράς του υπενθυμίζει την λόγχευση του Χριστού. Τα τροπάρια δεν παραλείπουν αυτό το θέμα να το τονίζουν.
Η ροή μύρου από το σώμα του Μεγαλομάρτυρα ομοιάζει με τη ροή αίματος και ύδατος από την λογχευθείσα πλευρά του Κυρίου. Η ημέρα της εορτής του Αγίου προβάλλεται σαν την Κυριακή του Πάσχα και οι Προεόρτιες ημέρες προβάλλονται κατά τον τύπο της Μεγάλης Εβδομάδας. «Τις η λαμπρά αυτή ημέρα την αναστάσιμον του Σωτήρος εξεικονίζουσα;» κηρύττει ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης τον 14ο αι. Ο Πατριάρχης Φιλόθεος Κόκκινος αναφέρεται στο μαρτύριο του Άγιο Δημητρίου και τον χαρακτηρίζει «Χριστομίμητο». Το μαρτύριο του Αγίου υπέρ Χριστού απέδειξε ότι είναι κατά μίμηση «θύμα» και «σφάγιον» όπως ο Κύριος.
Η ευλάβεια των Θεσσαλονικέων στο πρόσωπο του φιλοπάτριδος και φιλοπόλιδος Αγίου Δημητρίου, είναι διαχρονική. Η αγιαστική μεσιτεία του Αγίου και η ζωντανή παρουσία του σε χρόνους δύσκολους και χαλεπούς δικαιολογεί την ξεχωριστή λατρευτική παράδοση και τη μεγαλοβδομαδιάτικη προσομοίωση των ακολουθιών. Και σήμερα πλήθος λαού δοκιμάζει την πίστη του αναμένοντας στην ουρά την στιγμή να προσκυνήσει το ιερό λείψανο του προστάτου του, Αγίου Δημητρίου. Η πείρα παλαιών ημερών συνηγόρησε και απέδωσε και την απελευθέρωση το 1912 στον κηδεμόνα της πόλεως. Ο απλός λαός σήμερα κρατά αυτή την παράδοση και προσέρχεται ενώπιον του ιερού λειψάνου θεωρώντας τον Άγιο Δημήτριο «αεί παρόντα».
Βασίλειος Χάδος
ΔΕΙΤΕ ΟΛΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΕΠΙ ΤΗ ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΝΔΟΞΟΥ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΤΟΥ ΜΥΡΟΒΛΥΤΗ – ΠΟΛΙΟΥΧΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
