Η Παναγία του Καζάν και ο Καθεδρικός ναός της Παναγίας του Καζάν-Aγία Πετρούπολη

O Καθεδρικός ναός της Παναγίας του Καζάν βρίσκεται στην  Λεωφόρο Νέρα,έναν από τους κεντρικότερους δρόμους της Αγίας Πετρούπολης.
 Σχεδιάστηκε και χτίστηκε από τον  αρχιτέκτονα Αντρέι Νικηφόροβιτς Βορονίκιν μεταξύ των ετών 1801-1818 μετά από απόφαση του αυτοκράτορα Παύλου του Α΄να χτίσει έναν καθεδρικό Ναό έχοντας ως τρότυπο τον Άγιο Πέτρο της Ρώμης.
 Έχει μήκος 69 μέτρα,πλάτος 56,7 μέτρα και συνολικό ύψος 71,5 μέτρα.Σε αυτό το μέρος υπήρχε πρώτα ένα μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στο Γενέθλιο της Θεοτόκου.
 Παρότι το αρχιτεκτονικό της στυλ είναι ξένο προς την ρωσική παράδοση,την έχτισαν μόνο ρώσοι μάστορες.
Το 1812 έφεραν στον ναό αυτά τα λάφυρα που πήραν οι Ρώσοι κατα τον Ρωσο-Γαλλικό πόλεμο του 1812-1814.Ανάμεσα σε αυτά βρισκόνταν και πολλά ασημένια αντικείμενα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για να φτιαχτεί το τέμπλο

Το 1813,στο εσωτερικό του Ναού θάφτηκε ο Ρώσος στρατιωτικός, αρχιστράτηγος (από το 1812), κόμης (από το 1812) και ήρωας του Πατριωτικού Πολέμου του 1812,Μιχαήλ Κουζούτωβ.

  Το 1932 οι σοβιετικές κομμουνιστικές αρχές μετέτρεψαν τον ναό σε «Μουσείο Ιστορίας της θρησκείας και αθεϊσμού

Ο καθεδρικός Ναός ανακαινήστηκε και εγκαινιάστηκε ξανά το 1998.Στον ναό βρίσκεται μία θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Καζάν. Άνθρωποι απ’όλη την Ρωσία έρχονται να την προσκυνήσουν.

 Επίσης σε αυτόν τον ναό είχαν κρύψει κατά την κομμουνιστική περίοδο τα ιερά λείψανα του Αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ(Η κλοπή και θαυμαστή επανεύρεση του λειψάνου του Οσίου Σεραφείμ του Σαρώφ!) και τα οποία βρέθηκαν στις 11 Ιανουαρίου 1991.

Η περίφημη Παναγία του Καζάν είναι ιερή θαυματουργή εικόνα, που απεικονίζει το πρόσωπο της Παναγίας να στρέφεται τρυφερά προς τον Υιό Της, ο οποίος βρίσκεται σε όρθια θέση και ευλογεί.Γνωστή και ως «Θεοτόκος του Καζάν» ή «Η Μαύρη Παρθένος του Καζάν», κατέχει περίοπτη θέση στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Σύμφωνα με την Ιερά Παράδοση, ανακαλύφθηκε στις 8 Ιουλίου 1579 στην πόλη Καζάν της Ρωσίας (πρωτεύουσα σήμερα της Δημοκρατίας του Ταταρστάν) από ένα νεαρό κορίτσι, ονόματι Ματρώνα. Το περιστατικό συνέβη λίγα χρόνια μετά την κατάκτηση της ταταρικής αυτής πόλης από τον Ιβάν Δ’ τον Τρομερό (1552). Η εικόνα φυλασσόταν στο Μοναστήρι της Θεοτόκου του Καζάν, που χτίστηκε στο σημείο που βρέθηκε, μέχρι τις 29 Νοεμβρίου 1904, οπότε και εκλάπη.

Οι κλέφτες προφανώς έβαλαν στο μάτι τη χρυσή κορνίζα, η οποία ήταν στολισμένη με πολύτιμα πετράδια. Χρόνια αργότερα, η αστυνομία συνέλαβε τους δράστες και ανακάλυψε την αμυθήτου αξίας κορνίζα, όχι όμως και την εικόνα, η οποία πρέπει να θεωρείται οριστικά χαμένη, αφού στην απολογία τους οι κλέφτες υποστήριξαν ότι την τεμάχισαν και την έκαψαν.

Η Ρωσική Εκκλησία ερμήνευσε την καταστροφή της εικόνας ως κακό σημάδι και ως πηγή δεινών για τη Ρωσία. Ο απλός θρησκευόμενος λαός  συσχέτισε την καταστροφή της με την Επανάσταση του 1905, την ήττα της Ρωσίας στον Ρωσο-Ιαπωνικό Πόλεμο (1904-1905) και την Οκτωβριανή Επανάσταση (1917). 

Η φήμη ότι μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση οι Μπολσεβίκοι την πούλησαν στο εξωτερικό, αποδείχθηκε ανυπόστατη. Πάντως, ένα αντίγραφο της Παναγίας του Καζάν περιφερόταν στο Λένινγκραντ κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της πόλης από τους Γερμανούς (1941-1944), προκειμένου να ανυψώσει το ηθικό των Σοβιετικών στρατιωτών. Τη μεσιτεία της Παναγίας του Καζάν επικαλέστηκαν, μεταξύ άλλων, οι Ρώσοι στρατηγοί Ντμίτρι Ποζάρσκι και Μιχαήλ Κουτούζοφ, για να βοηθήσει τη χώρα στην εκδίωξη των Πολωνών εισβολέων το 1612 και των Γάλλων του Ναπολέοντα το 1812.

Υπάρχουν περισσότερα από εξήντα αντίγραφα της Παναγίας του Καζάν, πολλά από τα οποία θεωρούνται θαυματουργά. Ένα αντίγραφο, που χρονολογείται από το 1730, αποκτήθηκε τη δεκαετία του ’70 από το προσκύνημα της Παναγίας στο χωριό Φάτιμα της Πορτογαλίας (Το θαύμα της Φάτιμα) και μεταφέρθηκε στο Βατικανό το 1993.

Ο Ποντίφικας θέλησε να τη δωρίσει αυτοπροσώπως στο Πατριαρχείο της Μόσχας, αλλά οι κακές σχέσεις των δύο Εκκλησιών, εξαιτίας του ακανθώδους ζητήματος της Ουνίας, δεν επέτρεψαν την πραγματοποίηση του παπικού ταξιδιού στη ρωσική πρωτεύουσα. Στις 26 Αυγούστου 2004 το αντίγραφο της Παναγίας του Καζάν εκτέθηκε στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη και στη συνέχεια ταξίδεψε αεροπορικώς στη Ρωσία. Σήμερα φυλάσσεται στον Ναό της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στο Καζάν.
Η Παναγία του Καζάν είναι πολιούχος του Καζάν και προστάτιδα της Ρωσίας. Τιμάται στις 8 Ιουλίου και στις 4 Νοεμβρίου, ημέρα που η Ρωσία γιορτάζει την Ημέρα της Εθνικής Ενότητας. Παραδοσιακά, με την εικόνα της Παναγίας του Καζάν ευλογούνται οι αρραβώνες στη Ρωσία. Ναοί προς τιμή της Παναγίας του Καζάν έχουν κτισθεί στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη.