Οι εντυπώσεις που κατέγραψε ο Ιρλανδός περιηγητής Τζέιμς Έμερσοντο 1826
Από τον Ελευθέριο Σκιαδά
Το 1826 ο ιδιότυπος Ιρλανδός περιηγητής αλλά και πολιτικός Τζέιμς Έμερσον (Sir James Emerson Tennent, 1st Baronet FRS, 1804-1869) εξέδωσε στο Λονδίνο τις εντυπώσεις του από το ταξίδι που είχε κάνει στη χώρα μας με τον τίτλο «Εικόνες από την Ελλάδα». Είχε συναναστραφεί τους πιο ένδοξους από τους άνδρες του Αγώνα και περισσότερο απ’ όλους θαύμαζε τον περίφημο θαλασσομάχο Ανδρέα Μιαούλη.
Ο Ιρλανδός γιος ενός εμπόρου του Μπέλφαστ ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το φέσι του Μιαούλη, την περίφημη «φεσάρα», όπως το αποκαλούσαν οι έμπιστοι ναύτες του, εκείνοι που τον γνώριζαν περισσότερο απ’ όλους. Ηταν τόσος ο θαυμασμός και τόση η εκτίμησή του για τον Ανδρέα Μιαούλη, ώστε μόνο μία εικόνα χρησιμοποίησε στο αποτελούμενο από 359 σελίδες βιβλίο του και μόνο δική του λιθογραφία χρησιμοποίησε, προτάσσοντάς τη, μάλιστα, στο άνοιγμα του βιβλίου.
Όσο για το φέσι του Μιαούλη, θεωρούνταν το ασφαλέστερο σημάδι που έδειχνε κάθε τόσο τι καιρό έκανε και πώς ήταν τα κέφια του. Όταν το φορούσε ίσια και όρθια, έδειχνε ότι ο καιρός ήταν καλός και αυτός ήταν στα καλά του. Όταν όμως κατέβαζε τη «φεσάρα» έως τα φρύδια, οι ναύτες του καταλάβαιναν πως είχε θυμώσει, μαζεύονταν και έλεγαν μεταξύ τους: «Σοροκάδα»! Αυτά είχε πληροφορηθεί ο Έμερσον. Όταν, λοιπόν, γνώρισε τον Υδραίο θαλασσομάχο και τον παρακάλεσε να του αφηγηθεί λεπτομέρειες από τα ναυτικά κατορθώματά του, τον ρωτούσε με πολύ ενδιαφέρον και για το φέσι του. Ο ναύαρχος, μάλλον ενοχλημένος, παραξενεύτηκε και κάποια στιγμή έχασε την υπομονή του και του είπε με εμφανή δυσφορία: «Για το φέσι θα μιλάμε τώρα; Δεν ντρεπόμαστε;» Ωστόσο ο Ιρλανδός περιηγητής δεν φαινόταν να παραιτείται από το θέμα και επέμενε να αντλήσει περισσότερες πληροφορίες. Στο τέλος, όταν ζήτησε από τον ναύαρχο κάποιο ενθύμιο, ο Μιαούλης, χωρίς δισταγμό, έβγαλε την πολυθρύλητη «φεσάρα» του και του τη χάρισε λέγοντάς του: «Πάρ’ την, επιτέλους, να γλιτώσω από σένα»!
Ο Έμερσον, φεύγοντας χαρούμενος, του είπε: «Σας ευχαριστώ, κύριε ναύαρχε, για την τιμή που μου κάνατε, με το ωραιότερο δώρο που θα μπορούσα να αποκτήσω». Αλλά το περίφημο εκείνο φέσι σύντομα αντικαταστάθηκε με άλλο, που διαδραμάτισε τον ίδιο ρόλο με το προηγούμενο, ως «σημείο των καιρών» του Υδραίου ναυάρχου.
Αργότερα, το 1829, όταν ο έμπιστος αξιωματικός του Μιαούλη, ο αξιωματικός της φυλακής Κοσκορόζης, ανέβαινε στη φρεγάτα «Ελλάς», ρωτούσε τους ναύτες: «Πώς τη φοράει;» «Στραβά» του έλεγαν εκείνοι. Καταλάβαινε τότε ο Κοσκορόζης ότι πλησίαζε φουρτούνα και μονολογούσε: «Βοήθα, Αϊ-Νικόλα μου!» Υστερα προσπαθούσε να καλοπιάσει τον γέρο θαλασσόλυκο και να τον καλμάρει.
