Οι αρχαίοι μας πρόγονοι δημιουργούσαν διάφορες κατασκευές προκειμένου να οχυρώσουν τις πόλεις από την ενδεχόμενη εισβολή του εχθρού. Η τάφρος και τα ψηλά, απόρθητα τείχη ήταν κάποιες από τις πιο γνωστές αμυντικές κατασκευές. Μια από τις πηγές έμπνευσης για τους προγόνους μας υπήρξε η μέλισσα, της οποίας οι…αρχιτεκτονικές τεχνοτροπίες συνιστούσαν σημείο αναφοράς.
Η πρόπολη όμως αποτελεί για τις μέλισσες και μια ασφαλιστική δικλείδα στη δράση ιών και βακτηρίων, τα οποία πολύ εύκολα μπορούν να προσβάλλουν μια κοινότητα δεκάδων χιλιάδων μελισσών που ζουν σε ένα μελίσσι και, μάλιστα, σε ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες.
Οι μέλισσες παράγουν αυτή την πολύτιμη ουσία από φυσικές ρητίνες που συλλέγουν από διάφορα φυτά αλλά και φλοιούς ορισμένων μεγάλων δέντρων (π.χ. λεύκες, καστανιές, βελανιδιές) και τις αναμιγνύουν με δικά τους εκκρίματα. Υπολογίζεται πως ένα μελίσσι μπορεί να παράγει 100-300γρ. πρόπολη το χρόνο.
Χρήση και ιδιότητες της πρόπολης
Η ουσία αυτή εμπεριέχει 50-55% ρητίνες, 20-35% κερί (ένα μίγμα από πράσινο κερί φυτικής προέλευσης και το προστιθέμενο κερί των μελισσών), 5-10% αιθέρια έλαια, γύρη, περισσότερα από 40 φλαβονοειδή, αλειφατικά οξέα, αρωματικές αλδεΰδες, ένζυμα, αμινοξέα, σάκχαρα και βιταμίνες. Ορισμένα συστατικά της, όπως η χρυσίνη και η τοταρόλη, παρουσιάζουν δράση εφάμιλλη γνωστών αντιμικροβιακών φαρμάκων.
Χαρακτηριστική είναι η δράση της πρόπολης στα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας, καθώς και έναντι της Listeria monocytogenes, ενός ζωοπαθογόνου βακτηρίου υπεύθυνου για τροφολοιμώξεις. Αυτή ακριβώς η ιδιότητά της θα μπορούσε να συνεπάγεται και χρήση της πρόπολης ως φυσικού συντηρητικού τροφίμων.
Παράλληλα, η πρόπολη εμφανίζει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, ενώ από τα πλέον σημαντικά στοιχεία που προκύπτουν από κλινικές μελέτες είναι πως συστατικά της πρόπολης εμφανίζουν κυτταροτοξικότητα έναντι καρκινικών κυττάρων, την ίδια στιγμή που είναι αδρανή έναντι των φυσιολογικών.
Στην Ελλάδα υπάρχει εξαιρετική πρόπολη σε σύσταση και αξίες, εφάμιλλη -κατά πολλούς ερευνητές- της πρόπολης από τη Βραζιλία, που λόγω της ιδιαίτερης χλωρίδας αποτελεί σημείο αναφοράς.
Κωνσταντίνος Ξένος
olivemagazine