Η κατάσταση στην Τουρκία οδηγείται από αδιέξοδο σε αδιέξοδο λόγω της πολιτικής που ασκεί ο Ερντογάν και το κονκλάβιό του.
Σ.Καλντερίδης
Ο ακαδημαϊκός Αλί Αγτσάκουλου μελέτησε και ανέλυσε την κατάσταση και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο Ερντογάν προετοιμάζεται για ένα νέο πραξικόπημα που θα κάνει ο ίδιος, για να μην χάσει τον έλεγχο της κατάστασης.
Αξίζει τον κόπο να το μελετήσουμε, αφού, μετά τους πολίτες της Τουρκίας, το θέμα αφορά πρώτιστα τη χώρα μας:
Τα βήματα ενός νέου πραξικοπήματος
Για να δούμε τη στρατιωτική διάσταση μιας δραστηριότητας, είναι απαραίτητο να κοιτάξουμε τις έννοιες που χρησιμοποιούνται. Για παράδειγμα, στην πρόταση που λέει: «Σε μια επιχείρηση που πραγματοποιήθηκε στη Συρία, ο διοικητής της επιχείρησης ανέλυσε τις εικόνες που προέρχονταν από το κέντρο επιχειρήσεων μέσω UAV και έστειλε ενισχύσεις ή εφεδρείες στην περιοχή», χρησιμοποιούνται στρατιωτικοί όροι όπως, διοικητής, κέντρο επιχειρήσεων, εφεδρεία. Οι στρατιωτικές φράσεις που χρησιμοποιούνται ξεχωρίζουν. Με βάση αυτό, μπορούμε να καταλάβουμε ότι η δραστηριότητα που διεξάγεται έχει στρατιωτική διάσταση.
Αυτά που αναφέρονται στην παραπάνω πρόταση είναι φυσιολογικά για τους στρατιωτικούς. Το πραγματικό ερώτημα είναι τι γίνεται όταν πολίτες σχεδιάζουν ένα στρατιωτικό ζήτημα; Θα χρησιμοποιήσουν και πάλι στρατιωτικούς όρους και έννοιες; Ή μήπως χρησιμοποιούν «αποστρατικοποιημένη στρατιωτική ορολογία;». Εξετάζοντας τις «αποστρατικοποιημένες στρατιωτικές έννοιες» που χρησιμοποιούνται σε πολλά διατάγματα που εξέδωσε ο Ερντογάν, είμαστε αναγκασμένοι να αναρωτηθούμε: Άραγε έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα στρατιωτικό σχέδιο; Ή μήπως θα έπρεπε να εκλάβουμε αυτήν την κατάσταση ως «φυσιολογική»;
Έχω γράψει σε προηγούμενο άρθρο ότι στην Τουρκία του Ερντογάν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις (συμπεριλαμβάνεται η χωροφυλακή) έχουν διαλυθεί και ότι δίνουν αγώνα για να κρατηθούν στη ζωή. Οι δομές που δημιουργήθηκαν ή / και προσπάθησαν να δημιουργηθούν παράλληλα με αυτήν τη συνεχιζόμενη διαδικασία, πρέπει να εξεταστούν με την έννοια του «αποστρατικοποιημένου στρατιωτικού σχεδιασμού». Στο προεδρικό διάταγμα που δημοσιεύθηκε στις 21 Αυγούστου 2020, αναφέρεται ότι η «Διεύθυνση Δύναμης Άμεσης Επέμβασης προς Ενίσχυση» θα συσταθεί τόσο στην Κωνσταντινούπολη όσο και στην Άγκυρα. Το θέμα δεν απασχόλησε την κοινή γνώμη στο βαθμό που θα έπρεπε. Τα πολιτικά κόμματα, τα οποία πρέπει να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το θέμα αυτό, φαίνεται να το έχουν ήδη ξεχάσει.
Μια άλλη σημαντική απόφαση ανακοινώθηκε από τον υπουργό Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού στα μέσα Σεπτεμβρίου. Ο Σοϊλού ανακοίνωσε ότι όλες οι κάμερες της χώρας συνδέονται και θα δίνουν εικόνα στην προεδρία. Συγκεκριμένα ο Σοϊλού είπε: «Οι κάμερες που έχουν τοποθετηθεί σε όλες τις περιοχές της Τουρκίας, ακόμα και οι κάμερες της Ασφάλειας και της Τροχαίας, μέσω ενός ειδικού μηχανισμού που δημιουργήθηκε, θα μεταδίδουν εικόνα και στην προεδρία της δημοκρατίας».
Φυσικά, εάν αυτά τα έκανε ένας πρόεδρος που προερχόταν από το στρατό, αν δηλαδή είχε διατάξει τη συγκρότηση «Δύναμης Άμεσης Επέμβασης» ή την παρακολούθηση καμερών σε όλη την Τουρκία από ένα μόνο κέντρο, τότε θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο πρόεδρος σχεδιάζει έναν πόλεμο.
Κι αυτό η «Δύναμη Άμεσης Επέμβασης» και το Κέντρο Παρακολούθησης της Εικόνας από όλες τις κάμερες της Τουρκίας, μας θυμίζουν Δύναμη Εφεδρείας και Κέντρο Επιχειρήσεων μιας στρατιωτικής επιχείρησης. Αλλά όταν οι όροι αυτοί χρησιμοποιούνται από έναν πρόεδρο που δεν ήταν στρατιωτικός προέρχεται από τον πολιτικό στίβο, τότε οι άνθρωποι δεν είναι καχύποπτοι και δεν σκέφτονται τι μπορεί να σημαίνουν. Παρότι πρόκειται για έναν πρόεδρο με βεβαρημένο ιστορικό σε αυτά τα θέματα.
Πριν θεωρήσουμε ότι τα θέματα που αναφέρονται σε αυτά τα διατάγματα είναι αθώα, πρέπει επίσης να δούμε και τα ακόλουθα. Μια στρατιωτική επιχείρηση πρέπει να υπακούει σε ένα τελικό σχέδιο, το οποίο έχει δομικαστεί στην πράξη. Εάν αυτά τα διατάγματα δεν είναι άσχετα μεταξύ τους, που σίγουρα δεν είναι, τότε συμβαίνουν τα εξής στην Τουρκία του Ερντογάν:
- Υπάρχει μια γενική οδηγία Ερντογάν.
- Υπάρχει και ένα επιχειρησιακό σχέδιο που εκπονήθηκε σύμφωνα με αυτήν την οδηγία.
Και οι δύο από τις φάσεις αυτού του υφιστάμενου σχεδίου πραγματοποιήθηκαν με τη διασύνδεση των καμερών όλης της Τουρκίας με ένα κέντρο στο Προεδρικό Μέγαρο, που θα λειτουργεί όπως «Κέντρο Επιχειρήσεων» για τη Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (UAV) και με τη συγκρότηση της «Δύναμης Άμεσης Επέμβασης», που είναι κάτι σαν την εφεδρεία του διοικητή της επιχείρησης.
Τι θα μπορούσε να είναι το επόμενο; Εάν έχουν ιδρύσει το Κέντρο Επιχειρήσεων στην προεδρία, βρίσκονται στο στάδιο της δημιουργίας του μηχανισμού «επικοινωνιών», αυτό που λένε στο στρατό διαβιβάσεις, που αφορά τα δίκτυα των ασυρμάτων, των ενσύρματων επικοινωνιών κλπ. Πρόσφατα, εκδόθηκε ένα διάταγμα σχετικά με τη ρύθμιση αυτού του ζητήματος, δηλαδή της πραγματοποίησης όλων των επικοινωνιών δια μέσου της προεδρίας, ένα διάταγμα τη σημασία του οποίου δύσκολα μπορούσαν να αντιληφθούν απονήρευτοι πολίτες. Το «Τμήμα Στρατηγικών Επικοινωνιών και Διαχείρισης Κρίσεων», που ιδρύθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2020, δείχνει ότι υλοποιήθηκε και φάση των «επικοινωνιών».
Λοιπόν, τι πρέπει να περιμένουμε μετά από αυτά; Τώρα που έχει ολοκληρωθεί και η επικοινωνιακή υποδομή, θα πρέπει να περάσουν στη φάση της δοκιμής του σχεδίου, αυτό που στης στρατιωτική γλώσσα λέγεται «άσκηση». Μιλάμε για δοκιμές ή ασκήσεις όπου θα δοκιμαστούν οι «Δυνάμεις Άμεσης Επέμβασης» και το «Κέντρο Επικοινωνιών» που έχει στηθεί στο παλάτι του Ερντογάν.
Τέτοιες δοκιμές ή ασκήσεις θα μπορούσαν να είναι για παράδειγμα τα πρόσφατα περιστατικά ξυλοδαρμού των Κούρδων εποχιακών εργατών (από παρακρατικούς) στο Αφιόν Καραχισάρ και την Αμισό (Σαμσούντα) ή ακόμα και η ρίψη Κούρδων αγροτών από στρατιωτικά ελικόπτερα. Ή τέτοιες ασκήσει μπορεί ακόμα να είναι η δράση της , ή πρόβες και ασκήσεις μπορούν να γίνουν μέσω της δράσης της «ένοπλης σαλαφιστικής σέκτας των 150 ανδρών» του Cübbeli χότζα.
Χάρη σε αυτές τις πρόβες, φαίνεται ότι θα πραγματοποιήσουν την στρατιωτική επιχείρηση που είχε αρχικά σχεδιασθεί, εξετάζοντας και αναθεωρώντας τα επιχειρησιακά του σχέδια με τις ασκήσεις αυτές. Ναι, ο Ερντογάν κάνει έναν νέο σχεδιασμό.
Κανείς δεν είχε καταλάβει τα σχέδια που είχε κάνει πριν από το πραξικόπημα, πριν από τις 15 Ιουλίου και τις προετοιμασίες που έκανε για την εφαρμογή αυτών των σχεδίων με το πραξικόπημα.
Εμείς το αντιληφθήκαμε αυτό κατόπιν εορτής. Ο Ερντογάν, για να παρασύρει το στρατό στην παγίδα της 15ης Ιουλίου, έθεσε σε ισχύ το «Πρωτόκολλο Emasya» μόλις μία ημέρα πριν από το πραξικόπημα. Ο πρέσβης Erdoğan İşcan, Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Τουρκίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στο Στρασβούργο, στις 11 Ιουλίου υπέγραψε πέντε συμβάσεις με το Συμβούλιο της Ευρώπης, σύμφωνα με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Με την συμφωνία που υπογράφηκε, έγιναν προετοιμασίες για την παράδοση στην Τουρκία εκείνων που θα έφευγαν εκτός χώρας μετά το πραξικόπημα. Ο Ερντογάν είχε κάνει όλες τις προετοιμασίες του πλήρως, αλλά όλοι, συμπεριλαμβανομένου του ΝΑΤΟ, αποκοιμήθηκαν.
Τώρα, ο Ερντογάν έχει στριμωχτεί τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Οι κατσαρόλες στα νοικοκυριά είναι άδειες. Τα επιδημικά μέτρα δεν λειτουργούν. Η πτώση της λίρας σπάει τα ρεκόρ όλων των εποχών. Οι άνθρωποι θα πεθάνουν σύντομα λόγω έλλειψης φαρμάκων, καθώς η Τουρκία δεν πληρώνει για τα φάρμακα που έρχονται απ’ έξω. Η εκπαίδευση κατέρρευσε, η γεωργία και η κτηνοτροφία πέθανε… Δεν υπάρχει ούτε ένας κρατικός θεσμός που να στέκεται όρθιος στα πόδια του.
Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ, το NATO, την ΕΕ, τη Ρωσία και τις αραβικές χώρες είναι πιο προβληματικές από ποτέ. Τα όνειρα που άπλωσε πάνω από τη Μεσόγειο πνίγηκαν στα νερά της θάλασσας.
Εν τω μεταξύ, η άνοδος της επιδημίας Covid-19 στον κόσμο αναγκάζει όλες τις χώρες να ασχοληθούν με τα δικά τους θέματα. Ο Ερντογάν, εκμεταλλευόμενος αυτό το ομιχλώδες τοπίο που έχει δημιουργηθεί, με την Ευρώπη να ασχολείται με τα δικά της προβλήματα και με το θέμα του Ηνωμένου Βασιλείου, με τις ΗΠΑ να ασχολούνται με τις προεδρικές εκλογές, είναι πιθανόν να μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία και να πραγματοποιήσει μια επιχείρηση που θα είναι πολύ μεγαλύτερη και πιο αιματηρή από εκείνη της 15ης Ιουλίου.
Την ίδια ώρα η αντιπολίτευση, που θα έπρεπε να ασχολείται με τα πραγματικά προβλήματα της Τουρκίας, ασχολείται με άλλα ζητήματα, όπως για παράδειγμα η συζήτηση για το φύλο των αγγέλων, ή για το αν θα αποκαλούν Μουσταφά Κεμάλ ή σκέτο Ατατούρκ τον Κεμάλ Ατατούρκ. Σαν να υπήρχε ή να έχει μείνει κάτι από την κληρονομιά του. Δεν συζητάω δε καν το θέμα της πασιέντζας…