Τα μελομακάρονα είναι μάλλον τα αγαπημένα όλων κάθε Χριστούγεννα, παρόλο που οι κουραμπιέδες είναι πιο πληθωρικοί. Νομίζω πως είναι το σιρόπι που τα βάζει τόσο βαθιά στις καρδιές μας, αφού κατά βάθος εμείς οι Έλληνες αγαπάμε τα σερμπέτια.
Κάθε χρόνο από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, καμιά εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα φτιάχναμε με τη μητέρα μου και τον αδελφό μου μελομακάρονα. Τώρα πια συμμετέχει και κόρη μου, η Δανάη, αφού τα μελομακάρονα είναι σχετικά εύκολα στο πλάσιμο για τα παιδιά. Γενικά ευκαιρία ψάχνουμε για να μαζευτούμε να τα πούμε, τώρα που δεν μένω και στο σπίτι, αλλά και να πιούμε και κονιακάκι, μια συνήθεια που την είχα από μικρή, κι ας μου έκαιγε το στόμα. Εννοείται Μεταξά τριών αστέρων, αυτό των μνημοσύνων!
Η παρακάτω συνταγή ανήκει στη συνονόματή μου γιαγιά Ιωάννα και σας τη δίνω ακριβώς όπως είναι γραμμένη στο παμπάλαιο τεφτέρι. Εμείς κάνουμε τουλάχιστον διπλή δόση, αφού η μονή δεν φτάνει ούτε για να βγάλουμε την εβδομάδα! Έχει πολύ μέλι στο σιρόπι, κοντά μισό κιλό (480γρ), σε αντίθεση με άλλες δημοφιλείς συνταγές όπως του Άκη που έχει μόνο 150γρ ή του Παρλιάρου που έχει 100γρ (και βούτυρο!).
Το μέλωμα είναι το πιο δύσκολο μέρος και, δυστυχώς, είναι λίγο θέμα εμπειρίας, όμως στη συνταγή θα βρείτε και λεπτομερείς χρόνους. Καθώς βγαίνουν από το σιρόπι και είναι ζεστά, τα μελομακάρονα θα μοιάζουν πολύ μαλακά, αλλά όταν κρυώσουν σφίγγουν. Αν τα θέλετε πιο κριτσανιστά, αφήστε τα λιγότερο στο σιρόπι.
Τέλος, συνήθως περισσεύει λίγο σιρόπι, οπότε αν θέλετε το φυλάτε για την επόμενη δόση (σε βάζο που κλείνει καλά στο ψυγείο). Εγώ τα τελευταία χρόνια το περιχύνω από πάνω, γιατί μου αρέσουνε έξτρα σιροπιαστά!
Μελομακάρονα κλασικά, της γιαγιάς Ιωάννας
Της γιαγιάς μου τα μελομακάρονα δεν έχουν έντονη τη γεύση του πορτοκαλιού, αλλά του κονιάκ, του μελιού και της κανέλας. Εγώ έτσι τα έχω συνηθίσει και έτσι τα φτιάχνω. Αν όμως εσείς αγαπάτε το πολυ πορτοκάλι, προσθέστε στη ζύμη και το ξύσμα από 2 από τα πορτοκάλια που θα στίψετε
ΥΛΙΚΑ για περίπου 3 ταψιά μελομακάρονα, 45 τεμάχια
- 2 φλιτζάνια λάδι ελιάς (ή σπορέλαιο ή μισό μισό) (480 μλ)
- 1 φλιτζάνι ζάχαρη (200γρ)
- 1/2 φλιτζάνι κονιάκ (120μλ)
- 1/2 φλιτζάνι χυμό πορτοκάλι φρέσκο (120 μλ)
- το ξύσμα από 2 από τα πορτοκάλια που στίψατε (προαιρετικά. Όπως είπα και παραπάνω, η αυθεντική συνταγή δεν περιλαμβάνει το ξύσμα, που τείνει να κυριαρχεί στη γεύση, αλλά πολλοί από εσάς το αγαπάνε)
- 7.5 φλιτζάνια αλεύρι (περίπου 1 κιλό)
- 2 κ.γ. μπέικιν
- 1 κ.γ. σόδα μαγειρική (διαλυμένη στο χυμό πορτοκάλι)
- 2-3 κ.γ. κανέλα, σε σκόνη
- 1/4 κ.γ. γαρύφαλο, σε σκόνη
σιρόπι
- 1.5 φλιτζάνια νερό (360μλ)
- 1.5 φλιτζάνια ζάχαρη (300γρ)
- 1.5 φλιτζάνια μέλι (480γρ)
- 1 ξυλαράκι κανέλα (προαιρετικά)
για το γαρνίρισμα
- 100γρ καρύδι ψύχα, ψιλοκομμένο ή περασμένο από το multi (προσεκτικά μην το κάνετε εντελώς σκόνη), ανακατεμένο μαζί με 1/2 κ.γ. κανέλα
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
- Σε ένα μεγάλο μπολ ανακατεύουμε καλά το αλέυρι με το baking powder. Εγώ χρησιμοποιώ σύρμα (αβγοδάρτη) για αυτήν τη δουλειά.
- Χτυπάμε το λάδι με τη ζάχαρη στο μίξερ ή με το χέρι, χρησιμοποιώντας σπάτουλα ή το σύρμα .
- Προσθέτουμε το κονιάκ και το πορτοκάλι με τη σόδα και συνεχίζουμε το χτύπημα.
- Σταματάμε το μίξερ και ανακατεύουμε το αλεύρι με το χέρι προσεκτικά να μην κορδώσει η ζύμη. Δεν θέλει πολύ πλάσιμο, περίπου 10 δευτερόλεπτα είναι αρκετά, ή μέχρι να μην φαίνετι πια πολύ το αλεύρι. Αν έχετε χρόνο, αφήστε τη ζύμη να ξεκουραστεί για 15 λεπτά πριν τα πλάσετε. Βοηθάει στο να γίνουν πιο εύπλαστα τα μελομακάρονα.
- Πλάθουμε τα μελομακάρονα στο γνωστό μακρόστενο και ελαφρά πλακουτσό σχήμα. Αν θέλετε να γίνουν ομοιόμορφα, και να ψηθούν σωστά, ζυγίστε μπαλίτσες περ. 30-35 γραμμαρίων.
- Τα τοποθετούμε σε ένα ταψί (δεν χρειάζεται λάδωμα γιατί έχουν αρκετό λάδι) και τα τρυπάμε με το πίσω μέρος ενός πιρουνιού σε όλη την επιφάνειά τους. Άλλοι τα ακουμπάνε πάνω σε τρίφτη.
- Τα ψήνουμε στους σε προθερμασμένο φούρνο 180 oC για περίπου 25-30 λεπτά (ψήνω με αέρα και συνήθως η δεύτερη φουρνιά θέλει λίγο λιγότερο) μέχρι να πάρουν χρώμα και να είναι σφιχτά στην αφή (αλλά όχι σκληρά).
- Αν τα μελομακάρονα σας αρέσουν πιο μαλακά κια πιο σιροπιασμένα θα τα ψήσετε 25 λεπτά. Αν σας αρέσουν πιο τραγανά θα τα ψήσετε 20 λεπτά. Οι χρόνοι που σας δίνω είναι για μελομακάονα 30 γρ. Αν τα φτιάξετε μικρότερα ή μεγαλύτερα, εννοείται πως αλλάζουν!
- Όσο ψήνονται τα μελομακάρονα φτιάχνουμε το σιρόπι. Βάζουμε όλα τα υλικά σε μια κατσαρόλα και φέρνουμε σε βρασμό σε μέτρια φωτιά. Δεν θέλει πολύ βράσιμο, περίπου 2-3 λεπτά. Το ξαφρίζουμε καλά μέχρι να μείνει διαυγές και το διατηρούμε ζεστό, αλλά όχι να βράζει.
- Σε αυτό διαφέρει πολύ η συνταγή της γιαγιάς μου, γιατί οι περισσότερες λένε να έχετε κρύο το σιρόπι. Με αυτόν τον τρόπο τα μελομακάρονα το ρουφάνε μέσα, ενώ απ’έξω μπορεί να είναι λίγο στεγνά.
- Με το που βγαίνουν τα μελομακάρονα ζεστά τα ρίχνουμε στην κατσαρόλα με το σιρόπι και τα αφήνουμε να απορροφήσουν το σιρόπι. Ο χρόνος ποικίλει, από 30 δεύτερα μέχρι και 2 λεπτά, ανάλογα με το πόσο ψημένα είναι τα μελομακάρονα και το πόσο μελωμένα τα θέλουμε. Το 1 λεπτό είναι καλή λύση για αρχή.
- Αν τα έχετε ψήσει παραπάνω θα χρειστούν 2 λεπτά, αν τα έχετε ψήσει λιγότερο, θα χρειαστούν λιγότερο. Πάντως, αν αρχίσουν και διαλύονται μέσα στην κατσαρόλα, μάλλον το παρακάνατε!
- Τα βγάζουμε προσεκτικά με τρυπητή κουτάλα και τοποθετούμε τα μελομακάρονα σε μια πιατέλα σε στρώσεις.
- Γαρνίρουμε την κάθε στρώση από πάνω με το τριμμένο καρύδι. Αν μας αρέσουν πολύ μελωμένα, μπορούμε να τα περιχύσουμε και με λίγο σιρόπι ακόμα, πάνω από το καρύδι.
- Τα διατηρούμε σε πιατέλα με γυάλινο καπάκι ή σκεπασμένα καλά με αλουμινόχαρτο ή σε δοχείο που κλείνει καλά, για να μην στεγνώσουν.
Σημείωση: για vegan εκδοχή του μελομακάρονου, αντικαταστήστε το μέλι του σιροπιού με σιρόπι αγαύης, σιρόποι σφενδάμου ή με golden syrup, που έχει πιο ουδέτερη γεύση
