Με ποιο τρόπο θα μπορούσε η Κωνσταντινούπολη να ανοικοδομηθεί με βάση το βυζαντινό πρότυπο, μετά την παράδοσή της στους Έλληνες;
Μετά από ένα υποθετικό σενάριο που η Κωνσταντινούπολη σιωπά κάτω από τα ερείπια ενός πρόσφατου καταστροφικού πολέμου, η Πόλη των πόλεων, άλλοτε μητρόπολη πολιτισμών και αυτοκρατοριών, παραμένει άδεια, σιωπηλή και πληγωμένη. Από τα θαύματα του παρελθόντος, μόνο ένα κτίσμα στέκει ακόμα: η Αγία Σοφία. Και πλέον, με την ιστορική παραχώρηση της Πόλης στην Ελλάδα, γεννιέται ένα ερώτημα γεμάτο παλμό: Μπορεί η Κωνσταντινούπολη να αναγεννηθεί; Και αν ναι — πώς;
Η Ανασυγκρότηση ως Αναγέννηση: Το Όραμα της Βυζαντινής Πρωτεύουσας
Η ανοικοδόμηση της Κωνσταντινούπολης δεν πρέπει να είναι μια απλή πολεοδομική πράξη, αλλά ένα ολιστικό πολιτιστικό και πνευματικό εγχείρημα. Η επιλογή να ανασυσταθεί κατά το βυζαντινό πρότυπο προσδίδει στην Πόλη μια αποστολή: να ξαναγίνει το φως της οικουμένης, όχι μόνο γεωγραφικά αλλά και μεταφυσικά.
Σχέδιο Πόλης: Η Χρυσή Οδός και οι Τρεις Περιφέρειες
Η πόλη μπορεί να επαναδομηθεί πάνω στα χνάρια της παλαιάς βυζαντινής τοπογραφίας, με κεντρικό άξονα τη Μεγάλη Οδό (Μέση Οδός) — τον ιστορικό δρόμο που διέσχιζε την Πόλη από την Χρυσή Πύλη μέχρι την Αγία Σοφία. Αυτή η “νεοβυζαντινή λεωφόρος” θα οριοθετεί τρεις βασικές ζώνες:
-
Η Αυτοκρατορική Περιφέρεια
-
Ανασύσταση του Μεγάλου Παλατιού, σε αρμονία με τα λείψανα του Ιπποδρόμου και του Αυγουσταίου.
-
Δημιουργία πλατείας του Αυγουσταίου, με συμβολικό άγαλμα του Ιουστινιανού ως δείγμα της συνέχειας του Ελληνικού Ρωμαϊκού κόσμου.
-
-
Η Εκκλησιαστική ανοικοδόμηση
-
Αναστήλωση / επισκευή των μεγάλων ναών:
-
Αγία Ειρήνη,
-
Άγιοι Απόστολοι,
-
Παναγία των Βλαχερνών,
-
Μονή της Χώρας.
-
-
Η Αγία Σοφία χωρίς του μιναρέδες, παραμένει ο πνευματικός πυρήνας — λειτουργικός ναός, αλλά και “ομφαλός” της χριστιανοσύνης.
-
-
Η Πολιτική και Εμπορική Ζώνη
-
Αναδημιουργία αγορών κατά το πρότυπο του Φόρου του Κωνσταντίνου και της Αγοράς του Θεοδοσίου, με αψίδες, στοές και δημόσια κρήνες.
-
Η Αρχιτεκτονική των Ναών
Η ανοικοδόμηση των βυζαντινών ναών θα είναι πιστή αντιγραφή και αναβίωση με σύγχρονη τεχνολογία και πνεύμα, σε αυστηρό σεβασμό προς τα πρωτότυπα.
-
Τρούλοι με χρυσές ψηφίδες, λιθανάγλυφα από Πεντελικό μάρμαρο, εσωτερικές εικονογραφίες βασισμένες σε χειρόγραφα της εποχής (Codex Parisinus Graecus κ.λπ.).
-
Χρήση βιοκλιματικών και αντισεισμικών τεχνικών, ώστε οι ναοί να είναι ασφαλείς και ανθεκτικοί.
-
Οι ενορίες να γίνουν κοινότητες κοινωνικής συνοχής — θρησκευτικής λατρείας αλλά και κατήχησης των νεοφώτιστων Τούρκων που θα ενταχθούν στην Ορθοδοξία.
Μια Πόλη-Μνημείο και Ζωντανή Μητρόπολη
Η Νέα Κωνσταντινούπολη θα είναι μια ζωντανή μητρόπολη, όπου το βυζαντινό παρελθόν συνομιλεί με το μέλλον.
-
Εγκατάσταση πανεπιστημιακού κόμβου με έμφαση στη θεολογία, ιστορία, φιλοσοφία, ιατρική και μαθηματικά, ως τιμή στους Βυζαντινούς λόγιους που θεμελίωσαν τον σπουδαιότερο πολιτισμό που γέννησε η ανθρωπότητα.
Η Πόλη ως Σύμβολο Συμφιλίωσης και Ανάστασης
Η νέα Κωνσταντινούπολη δεν θα είναι ένα απλό μουσείο του παρελθόντος. Θα είναι οραματική πρωτεύουσα ενός νέου ελληνικού πολιτισμού, με ρίζες στο παρελθόν, μάτια στο μέλλον και καρδιά στραμμένη στον Θεό.
Η αναγέννησή της θα είναι συμβολική αναγέννηση του ελληνικού κόσμου, μια ευκαιρία να επαναπροσδιοριστεί ο ρόλος του ελληνισμού στην ανθρωπότητα: ως φορέας πνευματικότητας, κάλλους, κοινότητας και λογικής τάξης.
Η Κωνσταντινούπολη του μέλλοντος, όπως και η Βυζαντινή του παρελθόντος, μπορεί να είναι μια γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, λογικής και πίστης, αισθητικής και λειτουργικότητας.
Η Πόλη δεν είναι απλώς ένας τόπος. Είναι μια Ιδέα. Αν η ιστορία φέρει την επιστροφή της στα ελληνικά χέρια, τότε η ανοικοδόμηση της κατά το βυζαντινό πρότυπο δεν θα είναι απλά μια πράξη νοσταλγίας, αλλά πράξη δημιουργικής μνήμης.
Η Κωνσταντινούπολη μπορεί να ξαναγίνει το “Φως της οικουμένης”, η Κιβωτός του Ρωμαίικου, η Πόλη των Πόλεων.
Ρωμιοί της Πόλης