Μην κοιτάς λυπημένα προς τα πίσω. Τράβα με θάρρος μπροστά, παραδομένος στο έλεος του Θεού
*Όπως είναι γνωστό, το καλοκαίρι τού 1922 δημιουργήθηκε το σχίσμα της «Ζωντανής Εκκλησίας», τού οποίου οι ηγέτες επιδίωκαν ριζικές και αντιπαραδοσιακές μεταρρυθμίσεις στην εκκλησιαστική ζωή. Τον Αύγουστο συγκλήθηκε στο Κίεβο σύνοδος των κανονικών αρχιερέων της Ρωσικής Εκκλησίας, η οποία, εκτιμώντας τα πολλά χαρίσματα τού π. Ονούφριου τον εξέλεξε επίσκοπο Έλισάβετγκραντ. Ωστόσο, ο επικεφαλής της «Ζωντανής Εκκλησίας» μητροπολίτης Ευδόκιμος (Μεσέρσκι), με τις διασυνδέσεις και την επιρροή του στο μπολσεβίκικο καθεστώς, κατόρθωσε να ματαιώσει προσωρινά τη χειροτονία.
Στο μεταξύ, τον Δεκέμβριο τού 1922 ο Ανδρέας Γκαγκαλιούκ, αναζητώντας τον αδελφό του, ζήτησε πληροφορίες από τον μητροπολίτη Ευδόκιμο. Εκείνος τού είπε:
– Ο αρχιμανδρίτης Ονούφριος βρίσκεται στην πόλη Κριβό-Ρόγκ και στα κηρύγματά του καταφέρεται εναντίον μας. Αν αγαπάτε τον αδελφό σας, τηλεγραφήστε του να έρθει αμέσως στη Μόσχα και να με συναντήσει. Εφόσον ταπεινωθεί μπροστά μου και προσχωρήσει στο κίνημά μας, θα τον κάνουμε επίσκοπο σ’ όποιαν επαρχία επιθυμεί. Προειδοποιήστε τον ότι, σε αντίθετη περίπτωση, τον περιμένουν φυλακίσεις και εξορία. Βιαστείτε! Δεν έχετε καιρό για χάσιμο.
Χωρίς χρονοτριβή, ο Ανδρέας τηλεγράφησε στον αδελφό του. Εκείνος του απάντησε με λίγες λέξεις: «Δεν θέλω να έχω καμιά σχέση με τον Ευδόκιμο».
Τελικά, στις αρχές του 1923 ο π. Ονούφριος κατόρθωσε να πάει κρυφά στο Κίεβο, όπου στις 4 Φεβρουάριου χειροτονήθηκε επίσκοπος Έλισάβετγκραντ και ορίστηκε βοηθός επίσκοπος της επαρχίας Οδησσού και ΧερσώνοςΛίγες μέρες αργότερα τον επισκέφτηκε ο εκπρόσωπος της Ανωτέρας Εκκλησιαστικής Διοικήσεως της «Ζωντανής Εκκλησίας» Τρόφιμος Μιχαήλωφ. Τον ρώτησε αν ήταν διατεθειμένος να προσχωρήσει στο κίνημά τους. Ο ιεράρχης απάντησε με ευθύτητα και αποφασιστικότητα:
– Δεν αναγνωρίζω και δεν θα αναγνωρίσω ποτέ τους «Αρχιερείς» και «ιερείς» της Ανωτέρας Εκκλησιαστικής Διοικήσεως. Προϊστάμενοί μου είναι οι Αρχιερείς της κανονικής Εκκλησίας μητροπολίτης Μιχαήλ και επίσκοπος Προκόπιος, στους οποίους υπακούω.
Την άλλη μέρα ο επίσκοπος Ονούφριος συνελήφθη και φυλακίστηκε πρώτα στο Έλισάβετγκραντ και έπειτα στην Οδησσό. Το κατηγορητήριο ανέφερε πώς, όταν ήρθε στην επαρχία του ως επίσκοπος, τέθηκε επικεφαλής της τοπικής «Πατριαρχιακής Εκκλησίας», πού δεν Αναγνωριζόταν από τις κρατικές αρχές, και δεν εντάχθηκε στη «Ζωντανή Εκκλησία», τη μόνη Αναγνωρισμένη.
Στις 15 Μαΐου του 1923 τον απέλυσαν και υστέρα’ από πέντε μήνες, στις 16 Οκτωβρίου του 1923, τον συνέλαβαν πάλι μέ αφορμή μιάν εγκύκλιό του προς τούς πιστούς, τούς οποίους απέτρεπε από κάθε σχέση με το σχίσμα της «Ζωντανής Εκκλησίας». Η εγκύκλιος θεωρήθηκε αντισοβιετική. ..Οι καιροί ήταν πολύ δύσκολοι – διωγμοί, σχίσματα, σκάνδαλα. Η Εκκλησία είχε ανάγκη από οδηγητικές μορφές και φωτεινά παραδείγματα χριστιανικής βιωτής. Έλεγε « Σε κάθε μου βήμα αισθανόμουνα το Θείο έλεος να με σκεπάζει.» Ο ιεράρχης δεν βαρυγγώμησε για την άδικη καταδίκη. «Ο Κύριος είναι πάντοτε δίκαιος», έγραφε. «Γιατί τόση θλίψη στις μέρες μας; Οπωσδήποτε για την Απιστία, τη βλασφημία και την ιεροσυλία των Αρχόντων, για την Αποστασία τόσων επισκόπων και ιερέων, για τούς νεωτερισμούς και τα σχίσματα• για τη χλιαρότητα και την ολιγοπιστία πολλών δήθεν ορθοδόξων!...».
»Γιατί καταδιώκονται, εξορίζονται και φυλακίζονται οι υπηρέτες του Χριστού; ‘Όλα αυτά δεν τά παθαίνουν χωρίς τη βούληση του Θεού.
Επομένως, τα βάσανά τους είναι δυνατό να τελειώσουν οποιαδήποτε στιγμή, αν το θελήσει ο Θεός. Οι διωγμοί παραχωρούνται για να δοκιμαστεί η πιστότητά μας σ’ Εκείνον. Αν παραμείνουμε σταθερά κοντά Του ως το τέλος, θα πάρουμε ως βραβείο την αιώνια ζωή… ’Έτσι μάς υπόσχεται ο Κύριος, ο οποίος ποτέ δεν φεύδεται. Οι διωγμοί, λοιπόν, των ομολογητών της πίστεως συνεπάγονται την αιώνια χαρά, την ουράνια μακαριότητα… Να γιατί δεν πρέπει να θλιβόμαστε εμείς, οι υπηρέτες του Χριστού, επειδή είμαστε σκορπισμένοι σε φυλακές και απόκεντρους τόπους εξορίας. Δεν πρέπει ούτε καν να σκεφτούμε την απαλλαγή από τις ταλαιπωρίες με οποιονδήποτε συνειδησιακό συμβιβασμό.
Ο διωγμός είναι σταυρός που μάς δόθηκε από τον ίδιο τον Θεό. Πρέπει, λοιπόν, να τον σηκώσουμε πιστοί στο χρέος μας μέχρι θανάτου.
»Μην κοιτάς λυπημένα προς τα πίσω. Τράβα με θάρρος μπροστά, παραδομένος στο έλεος του Θεού. Γιατί ο Σωτήρας λέει: “Ουδείς επιβαλών την χείρα αυτού έπ’ άροτρον και βλέπων εις τα οπίσω ευθετός έστιν εις την βασιλείαν του Θεού” (Λουκ. 9:62)».
Άγιοι κατάδικοι: Ρώσοι ιερομάρτυρες και ομολογητές του 20ου αι.. Ηγούμενος Δαμασκηνός (Ορλόφσκι). Ιερά Μονή Παρακλήτου. Αθήνα, 2014
