Τι κοινό συνδέει τον τετρασέγγονο της Μπουμπουλίνας, έναν σπουδαίο ευεργέτη του προηγούμενου αιώνα κι έναν σύγχρονο οραματιστή; Mε κοινό πεδίο… δράσης το νησί των Σπετσών, ο ηρωισμός, η ιστορία και η μεγαλοπρέπεια πλέκουν τον δικό τους ιστό και αποδεικνύουν έμπρακτα πως πίσω από τις μεγάλες ιδέες βρίσκονται πάντα μεγάλα… μυαλά!
Aποστολή-κείμενο: Τίτη Βελοπούλου (tvelopoulou@dousiscom.gr)
Φωτογραφία: Θοδωρής Φράγκος, Ελεάννα Κουρκουλοπούλου
«Οι Σπέτσες της Επανάστασης, οι Σπέτσες της κοσμικής ζωής»: το νησί που γέννησε ηρωίδες, γαλούχησε μεγάλους ευεργέτες και πυρπολητές και έγινε το αγαπημένο θέρετρο βασιλιάδων και σύγχρονων Κροίσων…Το «St. Barth του Αργοσαρωνικού», μόλις 2 ώρες από την πρωτεύουσα, δεν θα ήταν το ίδιο σήμερα αν κάποια κομμάτια του δεν είχαν συμπληρωθεί σωστά στο παζλ τα χρόνια που έφυγαν.
Όπως πολλοί από εσάς, έτσι κι εγώ, το είχα συνδέσει με την πρώτη εξόρμηση του καλοκαιριού και τα τελευταία Σαββατοκύριακα του Σεπτεμβρίου, την αρμάτα, τη νυχτερινή διασκέδαση και την κοσμοπολίτικη αύρα. Χαίρομαι γιατί σε αυτό το ταξίδι κατάφερα να δω πιο βαθιά…. Να «γνωρίσω» εκτός των άλλων μια προσωπικότητα που είχε σκεφτεί γι’ αυτόν τον τόπο πριν από αυτόν. Να δω μέσα από τα έργα του, που όρισαν έναν αιώνα πριν την τύχη των Σπετσών, έναν μεγάλο ευεργέτη του 19ου αι., τον Σωτήριο Ανάργυρο.
ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΗΡΩΕΣ…
«Από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε το Ποσειδώνιο, θέσαμε ως στρατηγικό στόχο να καταστούν οι Σπέτσες ξανά επίκεντρο των πολιτιστικών και αθλητικών γεγονότων, όπως ήταν και παλαιότερα. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιούμε εκθέσεις, στηρίζουμε αθλητικές διοργανώσεις, όπως τον 1ο Μαραθώνιο Σπετσών, και πήραμε την πρωτοβουλία για τη δημιουργία του Spetses Classic Yacht Race».
Με αυτή τη δήλωση ο Αντώνης Βορδώνης, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Πρωτοβουλίας Σπετσών Α.Ε., που διαχειρίζεται και λειτουργεί το Poseidonion Grand Hotel, θα έλεγε κανείς ότι δίνει συνέχεια στο όραμα που ενέπνευσε τον Ανάργυρο για τη δημιουργία του Ποσειδώνιον έναν αιώνα πριν. Ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο, ένα θρυλικό για την εποχή ξενοδοχείο, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην τουριστική ανάπτυξη του τόπου. Στα πρότυπα αντίστοιχων θερέτρων της Κυανής Ακτής (μου θυμίζει το Νegresco της Νίκαιας και το Hermitage στο Μοnte Carlo), προσείλκυε την αθηναϊκή (και όχι μόνο) ελίτ με λαμπρές δεξιώσεις και βασιλικές επισκέψεις, βάζοντας τις Σπέτσες στις υψηλές… αυλές!
Το πάλαι ποτέ κόσμημα του νησιού, μόλις 3 χρόνια πριν, χάρη σε έναν σύγχρονο οραματιστή κατάφερε να ξαναγεννηθεί από τις… στάχτες του, με αποτέλεσμα, όχι μόνο να έχει επανακτήσει την αίγλη άλλων εποχών, αλλά και να αναβιώνει μια ένδοξη περίοδο, δίνοντας στο νησί, σε συνεργασία και με την τοπική κοινωνία, τη θέση που του αναλογεί στην τουριστική ατζέντα των ταξιδιωτών.
ΙΔΕΕΣ & ΟΝΕΙΡΑ
Στη γη όπου έζησε η Μπουμπουλίνα και ο Χατζηγιάννης Μέξης, τον τόπο όπου ευεργέτησε ο Σταύρος Νιάρχος και το μέρος απ’ όπου πέρασε η αφρόκρεμα της υψηλής κοινωνίας, σήμερα οι εκπληκτικές διατηρητέες επαύλεις, οι σχολές στα πρότυπα του Eton και τα ιστορικής σημασίας αρχοντικά-ζωντανά μουσεία δυστυχώς απειλούνται. Όχι, όμως, μόνο από τη φθορά του χρόνου, αλλά από την αδιαφορία του επισκέπτη που δεν ξέρει να τα εκτιμήσει. Από την αδιαφορία του κράτους να αναδείξει τα διαμάντια ενός τόπου, τη γραφειοκρατία που αναχαιτίζει σε κλειδωμένα συρτάρια υπουργείων και οργανισμών την ιδιωτική πρωτοβουλία και δεν την αφήνει να μεγαλουργήσει… Γιατί αυτή είναι που φέρνει την αλλαγή. Οι ιδέες και τα όνειρα των ανθρώπων είναι που οδηγούν τον τόπο στην πρόοδο. Αν οι Σπέτσες είχαν μερικούς σύγχρονους «Ανάργυρους», θα αποτελούσαν χωρίς αμφιβολία έναν προορισμό παγκοσμίου φήμης…
Γιατί σ’ τα λέω όλα αυτά; Αν ανήκεις σε αυτούς που επισκέπτονται το νησί συχνά, σε καλώ την επόμενη φορά να το δεις μέσα από τα δικά μου μάτια. Ίσως ήρθε η στιγμή να γυρίσεις το κεφάλι σου προς το αρχοντικό του Ανάργυρου (ναι, καλά κατάλαβες, σε αυτό το εγκαταλειμμένο κτήριο στην Ντάπια) και να δεις πίσω και πέρα από τους μισογκρεμισμένους τοίχους τη λάμψη μιας άλλης εποχής… Να αισθανθείς συγκίνηση και περηφάνια όταν περπατήσεις μέσα στα δωμάτια όπου έζησε η μεγάλη καπετάνισσα Λασκαρίνα, να νιώσεις ρίγος διαβάζοντας την κορνιζαρισμένη σε περίοπτη θέση στο Poseidonion διαθήκη του Ανάργυρου και -γιατί όχι- να δεις τις Σπέτσες όπως τις φωτογράφισε με τα μάτια της φαντασίας του ένα μεγάλο… μυαλό!
Ποιες είναι αλήθεια οι σύγχρονες Σπέτσες;
Είτε επιλέξεις να έρθεις οδικώς και να σταματήσεις απέναντι στην Κόστα, είτε με το δελφίνι από Πειραιά, στον προορισμό σου θα φτάσεις τελικά διά θαλάσσης. Αυτό είναι το κόστος για να μην είσαι μόνιμος κάτοικος -μόνο σ’ αυτούς επιτρέπεται η μεταφορά του αυτοκινήτου. Το δικό σου, λοιπόν, το αφήνεις πίσω και μαζί με αυτό και το άγχος, το στρες και την… πόλη! Για μετακινήσεις μέσα στον οικισμό και τις γειτονικές παραλίες σού προτείνω το ποδήλατο ή για τους αθεράπευτα ρομαντικούς, την άμαξα.
Ποτέ μου δεν περίμενα ότι θα απολάμβανα τόσο εκείνες τις απογευματινές βόλτες στη γραφική Κουνουπίτσα ή τη βραδική μου επιστροφή από το Παλιό Λιμάνι, κάτω από την επιβλητική όψη αυτών των μοναδικών καπετανόσπιτων στον Άγιο Νικόλαο! Δίπλα στη θάλασσα και πάνω στο ποδήλατό μου απολάμβανα μια ιδιαίτερη αίσθηση ελευθερίας. Δεν αισθάνθηκα το ίδιο στην Ντάπια. Εκεί οι ρυθμοί σε καλούν να μπεις σε άλλη τροχιά. Το Νέο Λιμάνι είναι, άλλωστε, η πρώτη εικόνα του νησιού που μου έρχεται στο μυαλό. Τα κανόνια, τα προσεγμένα cafes, τα εμπορικά καταστήματα και τα αραγμένα θαλάσσια ταξι που περιμένουν υποψήφιους πελάτες ανήκουν σε αυτό το φωτογραφικό κάδρο. Είναι το σύγχρονο κέντρο, η αγορά, η περαντζάδα. Εδώ χτυπάει η καρδιά των Σπετσών. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, βέβαια.
Γιατί το βράδυ όλοι δίνουν ραντεβού στην άλλη μεριά. Ενάμισι χιλιόμετρο από εκεί, το Παλιό Λιμάνι δονείται στους ήχους δημοφιλών bars και γνωστών clubs. Εκεί όπου το πρωί «ξαποσταίνουν» τα περίφημα καρνάγια (οι Σπέτσες ήταν η δεύτερη ναυπηγική δύναμη της Ελλάδας) και «παλεύουν» για τα προς το ζην οι τελευταίοι καραβομαραγακοί, το βράδυ παρελαύνει όλο το κοσμικό νησί…
Με προσεγμένα μαγαζιά, εκλεκτές ψαροταβέρνες και καινοτόμες προτάσεις, που όμοιές τους δεν βρίσκεις ούτε στην πιο εξελιγμένη μεγαλούπολη, οι επιχειρηματίες στις Σπέτσες έχουν καταφέρει να ανεβάσουν τον πήχη πολύ ψηλά. Προσφέρουν ασυναγώνιστη ποιότητα, αποφεύγοντας το κραυγαλέο και το στυλιζαρισμένο, ενώ ταυτόχρονα ικανοποιούν μέχρι και τους πιο απαιτητικούς επισκέπτες.
Πού κατέληξα; Οι Σπέτσες δεν χρειάζεται να σε πείσουν για κάτι. Όπως ένα καλό φαγητό που θέλεις να το ξαναδοκιμάεις, έτσι και σε αυτό το νησί θέλεις να γυρίσεις ξανά και ξανά, για να «γευτείς» κάθε εμπειρία που σου προσφέρει απλόχερα… Είναι ευνοημένες από την Ιστορία, προικισμένες από τη φύση και δεν θα χάσουν ποτέ τη διαχρονική τους αξία. Πίσω, όμως, από αυτό βρίσκονται οι άνθρωποι, αφανείς ήρωες, που «αιχμάλωτοι» από τη ομορφιά του τόπου, σέβονται και τιμούν αυτή τη γη και παλεύουν για το καλύτερο. Ας γίνουν και για άλλους παράδειγμα προς μίμηση. Τους αξίζει ένα μεγάλο «μπράβο»!