Μπορεί η Ελλάδα να γίνει ενεργειακή υπερδύναμη με το θόριο; Ένα ασφαλές πυρηνικό μέλλον
Εάν η Ελλάδα καταφέρει να αναπτύξει μια υποδομή θορίου, δεν θα επιτύχει μόνο ενεργειακή ανεξαρτησία, αλλά θα εδραιωθεί και ως παγκόσμιος ηγέτης στη βιώσιμη πυρηνική ενέργεια. Το ερώτημα δεν είναι εάν το θόριο μπορεί να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες της Ελλάδας για χιλιάδες χρόνια, αλλά αν η χώρα είναι έτοιμη να αξιοποιήσει αυτήν την επαναστατική ενεργειακή πηγή.
Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικά αποθέματα θορίου, κυρίως στη Δυτική Μακεδονία, στη Θράκη, στα νησιά του Βορείου Αιγαίου, όπως η Λήμνος και η Σαμοθράκη, καθώς και σε συγκεκριμένους γεωλογικούς σχηματισμούς στην Κρήτη. Αν και δεν υπάρχουν ακριβείς εκτιμήσεις για τα αποθέματα αυτά, η έρευνα δείχνει ότι η χώρα διαθέτει τουλάχιστον 10.000 τόνους θορίου, συχνά σε συνδυασμό με ουράνιο και σπάνιες γαίες…
Από Ποντίκας Δημήτρης
Καθώς η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση αυξάνεται και τα αποθέματα ορυκτών καυσίμων γίνονται όλο και πιο μη βιώσιμα, τα έθνη σε όλο τον κόσμο αναζητούν καθαρότερες και μακροπρόθεσμες ενεργειακές λύσεις. Μία από τις πιο ελπιδοφόρες εναλλακτικές είναι η πυρηνική ενέργεια με βάση το θόριο, μια τεχνολογία που προσφέρει ασφαλέστερη, πιο άφθονη και λιγότερο ρυπογόνα παραγωγή ενέργειας σε σύγκριση με τους παραδοσιακούς πυρηνικούς αντιδραστήρες ουρανίου.
Η Κίνα έχει ήδη αναλάβει ηγετικό ρόλο στον τομέα αυτό, κατασκευάζοντας έναν πειραματικό αντιδραστήρα λιωμένου άλατος (Molten Salt Reactor – MSR) στην έρημο Γκόμπι το 2021, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα προς την εμπορική αξιοποίηση της ενέργειας από θόριο. Αν η Ελλάδα επένδυε σε αυτήν την τεχνολογία, θα μπορούσε να εξασφαλίσει ενεργειακή ανεξαρτησία για χιλιάδες χρόνια, να εξαλείψει την εξάρτησή της από εισαγόμενα καύσιμα και να εδραιωθεί ως βασικός παίκτης στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Ωστόσο, η μετάβαση σε ένα ενεργειακό μέλλον βασισμένο στο θόριο θα απαιτούσε εκτεταμένη τεχνολογική ανάπτυξη, οικονομικές επενδύσεις και πολιτικές μεταρρυθμίσεις.
Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικά αποθέματα θορίου, κυρίως στη Δυτική Μακεδονία, στη Θράκη, στα νησιά του Βορείου Αιγαίου, όπως η Λήμνος και η Σαμοθράκη, καθώς και σε συγκεκριμένους γεωλογικούς σχηματισμούς στην Κρήτη. Αν και δεν υπάρχουν ακριβείς εκτιμήσεις για τα αποθέματα αυτά, η έρευνα δείχνει ότι η χώρα διαθέτει τουλάχιστον 10.000 τόνους θορίου, συχνά σε συνδυασμό με ουράνιο και σπάνιες γαίες.
Αυτοί οι πόροι παραμένουν ανεκμετάλλευτοι λόγω της απουσίας μιας εθνικής πολιτικής για την πυρηνική ενέργεια, αυστηρών περιβαλλοντικών κανονισμών και της έλλειψης επενδύσεων στην πυρηνική έρευνα. Αν η Ελλάδα αποφάσιζε να αναπτύξει ένα πρόγραμμα αντιδραστήρων θορίου, τα αποθέματα αυτά θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την ενεργειακή της αυτονομία για χιλιάδες χρόνια, μειώνοντας δραστικά την εξάρτησή της από εισαγόμενες πηγές ενέργειας.
Το θόριο είναι ένα εξαιρετικά ενεργειακά πυκνό στοιχείο, ικανό να παράγει περίπου 80 έως 100 τεραβατώρες (TWh) ενέργειας ανά τόνο, όταν χρησιμοποιείται σε αντιδραστήρα λιωμένου άλατος. Με δεδομένο ότι η Ελλάδα διαθέτει εκτιμώμενα αποθέματα 10.000 τόνων, η χώρα έχει τη δυνατότητα να παράγει συνολικά 900.000 TWh. Με δεδομένη την ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας, που ανέρχεται σε περίπου 60 TWh, τα αποθέματα θορίου θα μπορούσαν, θεωρητικά, να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας για περίπου 15.000 χρόνια.
Σε αντίθεση με τους αντιδραστήρες ουρανίου, οι οποίοι παράγουν ραδιενεργά απόβλητα που απαιτούν αποθήκευση για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, οι αντιδραστήρες θορίου δημιουργούν πολύ μικρότερα απόβλητα, τα οποία γίνονται σημαντικά λιγότερο επικίνδυνα μέσα σε 300 έως 500 χρόνια. Αυτό καθιστά το θόριο σχεδόν ανεξάντλητη πηγή ενέργειας, ικανή να μετατρέψει την Ελλάδα σε μία από τις πιο ενεργειακά ασφαλείς χώρες στον κόσμο.
Για να αντικαταστήσει πλήρως την τρέχουσα ηλεκτροπαραγωγή της με θόριο, η Ελλάδα θα έπρεπε να κατασκευάσει περίπου 14 αντιδραστήρες, καθένας από τους οποίους θα έχει ισχύ 500 μεγαβάτ (MW). Ένας τέτοιος αντιδραστήρας μπορεί να παράγει περίπου 4,38 TWh ετησίως, και με 14 τέτοιους αντιδραστήρες, η χώρα θα μπορούσε να καλύψει το σύνολο των ενεργειακών της αναγκών. Η ανάπτυξη μιας πλήρους υποδομής αντιδραστήρων θορίου θα απαιτούσε σημαντική επένδυση σε τεχνολογία, μηχανική και κανονιστική προσαρμογή.
Το κόστος κατασκευής ενός αντιδραστήρα θορίου ισχύος 500 MW εκτιμάται μεταξύ 5 και 10 δισεκατομμυρίων ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι η κατασκευή 14 τέτοιων αντιδραστήρων θα απαιτούσε συνολική επένδυση μεταξύ 70 και 140 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ωστόσο, τα οικονομικά οφέλη υπερβαίνουν μακροπρόθεσμα το αρχικό κόστος.
Ένα πλήρως λειτουργικό δίκτυο αντιδραστήρων θορίου θα μπορούσε να παράγει 60 TWh ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως. Με μια μέση τιμή ηλεκτρικής ενέργειας 100 ευρώ ανά MWh, αυτό θα απέφερε ετήσια έσοδα 6 δισεκατομμυρίων ευρώ. Σε βάθος 15.000 ετών, τα συνολικά έσοδα θα μπορούσαν να ανέλθουν σε 90 τρισεκατομμύρια ευρώ, μετατρέποντας την Ελλάδα σε κορυφαίο προμηθευτή ενέργειας στην Ευρώπη.
Παρά τις προκλήσεις που συνδέονται με τη μετάβαση στην ενέργεια του θορίου, τα πιθανά οφέλη καθιστούν την επένδυση εξαιρετικά ελκυστική. Η συνεργασία με την Κίνα, την Ινδία ή την Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να επιταχύνει την ανάπτυξη της τεχνολογίας και να προσφέρει πρόσβαση σε έτοιμα σχέδια αντιδραστήρων. Μια σταδιακή προσέγγιση, ξεκινώντας με πειραματικούς αντιδραστήρες και επεκτείνοντας σταδιακά την παραγωγή, θα ήταν η πιο ρεαλιστική στρατηγική για την ενσωμάτωση του θορίου στο ελληνικό ενεργειακό σύστημα.
Εάν η Ελλάδα καταφέρει να αναπτύξει μια υποδομή θορίου, δεν θα επιτύχει μόνο ενεργειακή ανεξαρτησία, αλλά θα εδραιωθεί και ως παγκόσμιος ηγέτης στη βιώσιμη πυρηνική ενέργεια. Η μετάβαση αυτή θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, κατάργηση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων και οικονομική ανάπτυξη μέσω εξαγωγών ενέργειας.
Το ερώτημα δεν είναι εάν το θόριο μπορεί να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες της Ελλάδας για χιλιάδες χρόνια, αλλά αν η χώρα είναι έτοιμη να αξιοποιήσει αυτήν την επαναστατική ενεργειακή πηγή. Αν η Ελλάδα αποφασίσει να επενδύσει στο θόριο, θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για την υπόλοιπη Ευρώπη, αποδεικνύοντας ότι η πυρηνική ενέργεια μπορεί να είναι ταυτόχρονα ασφαλής και βιώσιμη.
Πιθανές εφαρμογές των παραπροϊόντων και των αποβλήτων των αντιδραστήρων θορίου
Παρόλο που οι αντιδραστήρες θορίου παράγουν ραδιενεργά απόβλητα, ορισμένα από αυτά τα παραπροϊόντα μπορούν να αξιοποιηθούν σε ιατρικές, βιομηχανικές και επιστημονικές εφαρμογές. Σε αντίθεση με τα απόβλητα από τους συμβατικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες ουρανίου, τα απόβλητα θορίου περιέχουν λιγότερα μακρόβια ισότοπα, γεγονός που καθιστά δυνατή την επαναχρησιμοποίησή τους σε διάφορους τομείς.
Η ιατρική είναι ένας από τους κύριους τομείς που μπορούν να επωφεληθούν από τα παραπροϊόντα των αντιδραστήρων θορίου, καθώς ορισμένα ισότοπα είναι απαραίτητα για τις διαγνωστικές και θεραπευτικές διαδικασίες. Το Μολυβδαίνιο-99 (Mo-99) χρησιμοποιείται για την παραγωγή Τεχνήτιου-99m (Tc-99m), το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για τις ιατρικές απεικονίσεις, όπως οι τομογραφίες εκπομπής ποζιτρονίων (PET scans) και σπινθηρογραφήματα που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση καρκίνου, καρδιαγγειακών παθήσεων και νευρολογικών διαταραχών. Το Ιώδιο-131 (I-131) είναι ένα άλλο πολύτιμο παραπροϊόν που χρησιμοποιείται ευρέως στη θεραπεία του καρκίνου του θυρεοειδούς και στην αντιμετώπιση της υπερθυρεοειδίας. Επιπλέον, το Στρόντιο-89 (Sr-89) και το Σαμάριο-153 (Sm-153) έχουν εφαρμογές στη ραδιοθεραπεία για τον καρκίνο των οστών και τη διαχείριση του πόνου σε μεταστατικό καρκίνο.
Στον βιομηχανικό τομέα, ορισμένα ραδιενεργά ισότοπα από τα απόβλητα θορίου χρησιμοποιούνται σε τεχνικές ελέγχου ποιότητας. Το Καίσιο-137 (Cs-137) χρησιμοποιείται στη βιομηχανική ακτινογραφία, η οποία επιτρέπει την ανίχνευση ελαττωμάτων σε συγκολλήσεις, αγωγούς και κατασκευαστικά υλικά. Επιπλέον, το καίσιο-137 χρησιμοποιείται στην αποστείρωση τροφίμων και ιατρικών εργαλείων μέσω ακτινοβόλησης, παρατείνοντας τη διάρκεια ζωής τους και σκοτώνοντας παθογόνους μικροοργανισμούς. Το Κρυπτόν-85 (Kr-85) χρησιμοποιείται στον εντοπισμό διαρροών σε κλειστά συστήματα όπως οι αεροδιαστημικές κατασκευές και οι σωληνώσεις βιομηχανικών εγκαταστάσεων.
Ορισμένα από τα παραπροϊόντα των αντιδραστήρων θορίου έχουν εφαρμογές στην επιστημονική έρευνα και την εξερεύνηση του διαστήματος. Το Ξένον-135 (Xe-135) είναι χρήσιμο ως καύσιμο σε ιοντικούς προωθητές που χρησιμοποιούνται σε διαστημικές αποστολές, όπως οι κινητήρες που χρησιμοποιεί η NASA για δορυφόρους και διαστημικά σκάφη μακρινών αποστάσεων. Το Προμήθειο-147 (Pm-147) μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πυρηνικές μπαταρίες, οι οποίες παρέχουν μακροχρόνια ενέργεια για δορυφόρους, βηματοδότες και άλλες συσκευές που απαιτούν χαμηλή αλλά σταθερή παροχή ρεύματος.
Υπάρχουν επίσης στρατιωτικές και αεροδιαστημικές εφαρμογές για ορισμένα παραπροϊόντα των αντιδραστήρων θορίου. Το Τρίτιο (H-3) μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε έρευνες σύντηξης και σε τεχνολογίες αυτοτροφοδοτούμενου φωτισμού, αλλά έχει επίσης εφαρμογές στην κατασκευή πυρηνικών όπλων. Το Κοβάλτιο-60 (Co-60) χρησιμοποιείται στην ακτινοβολία για αποστείρωση ιατρικών εργαλείων και στην προστασία ηλεκτρονικών συστημάτων από ηλεκτρομαγνητικούς παλμούς (EMP).
Μία από τις πιο σημαντικές χρήσεις των αποβλήτων θορίου είναι η ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση τους στον ενεργειακό τομέα. Το Ουράνιο-233 (U-233), το οποίο παράγεται κατά τη διάρκεια της λειτουργίας των αντιδραστήρων θορίου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως νέο πυρηνικό καύσιμο για μελλοντικούς αντιδραστήρες, μειώνοντας την ανάγκη για νέα εξόρυξη θορίου. Παράλληλα, ορισμένα προϊόντα σχάσης μπορούν να εξαχθούν και να αξιοποιηθούν σε μελλοντικές ενεργειακές και επιστημονικές εφαρμογές, μειώνοντας έτσι το συνολικό απόθεμα ραδιενεργών αποβλήτων που απαιτούν μακροχρόνια αποθήκευση.
Σε αντίθεση με τα συμβατικά πυρηνικά απόβλητα, τα παραπροϊόντα των αντιδραστήρων θορίου έχουν σημαντικές εφαρμογές στην ιατρική, τη βιομηχανία, την επιστημονική έρευνα και την εξερεύνηση του διαστήματος. Με την αξιοποίηση αυτών των ισοτόπων, η πυρηνική τεχνολογία θορίου μπορεί να αποτελέσει όχι μόνο μία λύση για την καθαρή ενέργεια αλλά και έναν καταλύτη για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και επιστημονικών επιτευγμάτων. Αυτό καθιστά το θόριο μία από τις πιο πολύτιμες ενεργειακές πηγές του μέλλοντος, με τη δυνατότητα να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε ενέργεια και διαχειριζόμαστε τα πυρηνικά απόβλητα.
https://www.facebook.com/dimitrios.pontikas.10
https://ellinikiafipnisis.com