Ο Άγιος Παΐσιος για τον Χρήστο Γιανναρά – Νεονικολαΐτικες δοξασίες
Όσοι εκ των προσκυνητών είχαν ασχοληθεί με κείμενα ενός γνωστού συγγραφέως και καθηγητού και προβληματισμένοι εξ αυτών, έτυχε να ρωτήσουν τον μακαριστό Γέροντα Παϊσιο σε μία επίσκεψή τους -μερικοί μάλιστα χωρίς καν να προλάβουν να τον ρωτήσουν- άκουσαν και γνωρίζουν και μαρτυρούν την σαφώς αρνητική τοποθέτησή του απέναντι του.
Ο Γέροντας κυρίως στηλίτευε τις σχετικές με τον έρωτα θεωρίες του καθώς και τις ορθολογιστικές μέχρι βλάσφημες κρίσεις του για αγίους της Εκκλησίας μας.
Πονούσε κυρίως για την ανεπανόρθωτη φθορά πού προκαλούσε στους νέους ο προαναφερθείς συγγραφεύς – “μας παρέσυρε χωρίς να το καταλάβωμε και μας κατέστρεψε, και τώρα δεν μπορούμε να κάνωμε πίσω“, ομολογούσαν οι ίδιοι- αλλά και για τις συκοφαντίες πού εξετόξευε κατά των αγίων Πατέρων μας.
Αν και στην αρχή με πολλή αγάπη, υπομονή και ανεκτικότητα προσπάθησε να τον βοηθήσει να συνειδητοποίηση τις πλάνες στις όποιες τον παρέσυραν ο Πονηρός και τα πάθη του. Από ένα σημείο και μετά, βλέποντας την εγωιστική αθεράπευτη εμμονή του αισθανόταν υποχρεωμένος να ενημερώνει και να προφυλάσσει τους πιστούς.1
Από τις πολλές σχετικές μαρτυρίες πού υπάρχουν, παραθέτουμε στην συνέχεια ενδεικτικώς μόνον δύο:
1. Νεαρός ιερομόναχος διηγείται:
«Προ ετών είχα έλθει με ένα φίλο μου στο Όρος. Ήμουν ακόμη λαϊκός. Γνωρίζαμε τον π. Α., πού ήταν τότε αντιπρόσωπος της Μονής του στις Καρυές. Μας φιλοξένησε το βράδυ στο Κονάκι (αντιπροσωπεία της Μονής), και προγραμματίσαμε για την επομένη να επισκεφθούμε τον Γέροντα Παϊσιο στην Παναγούδα. Πριν πάμε για ύπνο πιάσαμε την κουβέντα για διάφορα θέματα και κάποια στιγμή θέμα συζητήσεως έγινε ο ανωτέρω συγγραφεύς. Εκεί διαφωνήσαμε. Ο ένας τον εξεθείαζε για τα συγγραφικά του τάλαντα, την πειστική επιχειρηματολογία του και την εν γένει προσφορά του ενώ ο άλλος με έντονο τρόπο υπογράμμιζε τις πλανεμένες θέσεις του και το μεγάλο κακό πού προξενεί μ’ αυτές, ιδίως μεταξύ των νέων. Διακόψαμε την συζήτηση με την συμφωνία να ρωτήσουμε και να πεισθούμε σε ο, τι θα μας απαντούσε σχετικά ο πατήρ Παίσιος.
Όταν την επομένη πήγαμε στην Παναγούδα αφού ο Γέροντας μας κέρασε, πριν προλάβουμε να τον ρωτήσουμε τίποτε, τον ακούσαμε έκπληκτοι από μόνος του να μας λέει:
-Μου ήρθαν δυο χθες και άρχισαν τη συζήτηση για τον προαναφερθέντα συγγραφέα. Ό ένας τον επαινούσε και ο άλλος τον κατηγορούσε. Τότε εγώ τους είπα: “Βρε παιδιά, τι λέει ο Χριστός στο Ευαγγέλιο; Δεν λέει: «και ναι και όχι» Λέει: «ή ναι, ναι» ή «ου, ου». Έ, και εγώ σας λέω: «τον συγγραφέα αυτόν, ου, ου»
Έτσι μ’ αυτό τον θαυμαστό τρόπο πήραμε την πειστικότερη απάντηση, περισσότερο πειστική από του να ακούγαμε πλήθος λογικών και θεολογικών επιχειρημάτων».
2. Μαρτυρία εκπαιδευτικού εκ Θεσσαλονίκης:
«Ύστερα από μία συζήτησε μου με τον… είχα διατεθεί κάπως επιεικώς για τον καθηγητή και συγγραφέα, όσον αφορά την δεκτικότητα του σε περιπτώσεις υποδείξεως σφαλμάτων του. Όταν μετά από λίγες μέρες επισκέφθηκα τον πατέρα Παϊσιο τού εξέφρασα αυτόν τον λογισμό μου.
Τότε ο Γέροντας εμφανώς στενοχωρημένος -αλγών, θα έλεγα- μου απάντησε:
– Ο άνθρωπος αυτός, όταν του δείχνεις ότι αυτό πού λέει είναι χοντρό και βλάσφημο, σου απαντάει: “Ναι, ναι. δίκιο έχετε…”. Και σε λίγο πάλι: “Ναι, ναι δίκιο έχετε…”. Και ξανά: “Ναι, ναι…”. Αλλά μετά συνεχίζει να γραφή και να επιμένει στα ίδια περίπου με κάπως, ας υποθέσομε, διαφορετικό τρόπο πιο ευγενικό (ένν: καμουφλαρισμένο).»
Επειδή μερικοί εκ των εχόντων διαφορετική άποψη περί του εν λόγω συγγραφέως προφασίζονται ότι ο μακαριστός Γέροντας τον είχε παρεξηγήσει, παρασυρθείς δήθεν από άλλους, θεωρούμε αναγκαίου -παρεκβαίνοντας ίσως από το κυρίως θέμα μας- να παρατηρήσουμε τα έξης:
Ι. Πέραν από το γεγονός ότι ο Γέροντας δεν δεχόταν τόσον επιπόλαια κρίσεις τρίτων -άλλ’ ούτε και στην δική του ανθρώπινη κρίση ενεπιστεύετο δια να αποκρυσταλλώσει θέση, ιδίως αρνητική έναντι άλλων, και μάλιστα να την δημοσιοποιήσει- στις ανωτέρω χαρακτηριστικές μαρτυρίες είναι καταφανές:
α) Ότι έχομε παρουσία υπερφυσικής Αγιοπνευματικής ενεργείας (διορατικό χάρισμα), πού διασφαλίζει αλαθήτως τους λόγους του (βλ. πρώτη μαρτυρία) και
β) Ότι όχι μόνον είχε προσωπικώς συζητήσει με τον ίδιο (μη παρασυρθείς, δηλαδή, από σχόλια τρίτων), αλλά και είχε μετά θλίψεως διαγνώσει σαφέστατα κατά την συζήτησιν την επιφανειακή -αν όχι υποκριτική- μετάνοιά του (ορθότερο: μεταμέλεια) βλ. δεύτερον μαρτυρία).
ΙΙ. Όλοι -καθόσον τουλάχιστον γνωρίζομε- οι σύγχρονοι, όσιοι Γέροντες και οι διακριτικοί Πνευματικοί είχαν και εξέφρασαν την ιδίαν με τον πατέρα Παϊσιο θέση.
Εξ αυτών αναφέρομε:
α. Τον σεβαστό και λογιώτατο Γέροντα Θεόκλητο Διονυσιάτη τον συστηματικώς ασχοληθέντα, αποκαλύψαντα και ανατρέψαντα τις εν λόγω πλάνες.
β’. Τον μακαριστό όσιο Γέροντα Πορφύριο:
Περί της έναντι του προαναφερθέντος συγγραφέως θέσεώς του ο μοναχός Γέρων Ακάκιος Καυσοκαλυβίτης υποτακτικός του γέροντος, πού τον ακολούθησε στα Καυσοκαλύβια και τον γηροκόμησε μέχρι και της προς Κύριο εκδημίας του κατέθεσε τα έξης:
«Όταν η περί Νεονικολαϊτισμού διαμάχη μεταξύ γέροντος Θεοκλήτου και του ανωτέρω καθηγητού ευρίσκετο στο αποκορύφωμα της. Ο γέρων Πορφύριος μου είπε:
– Αυτά πού λέγει ο Θεόκλητος τα γνωρίζω. Αυτά πού λέγει ο συγγραφέας αυτός δεν τα ξέρω! Γιατί;
Και εγώ απήντησα;
– Προφανώς γέροντα, επειδή ο γέρων Θεόκλητος τα γράφει με την Χάριν.
Και ο Γέροντας επιβεβαίωσε;
– Ακριβώς! “Έτσι είναι!”
Αλλά και έτερος αγιορείτης ιερομόναχος, συνδεόμενος στενότατα και επί δεκαετίες μετά του γέροντος (Πορφυρίου) παρομοίως διαβεβαιώνει ότι σε σχετική συζήτηση μεταξύ τους ο πατήρ Πορφύριος επεκράτησε τις περί του συγγραφέως αυτού τοποθετήσεις του πατρός Θεοκλήτου ειπών επί λέξει:
“Μωρέ, πολύ ωραία τα λέγει, ο Θεόκλητος!”
γ‘. Τον μακαριστό πατέρα Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο, ο οποίος σε δημοσιευμένα κείμενα του με καταλυτικά επιχειρήματα, μη επιδεχόμενα, ως συνήθως, απάντηση, κυριολεκτικώς κονιορτοποίησε τα σοφίσματα του συγγραφέως αυτού περί προγαμιαίων σχέσεων, πορνείας κ.λ.π.
δ’. Τον μακαριστό όσιο Γέροντα Σωφρόνιο (Σαχάρωφ), τον με υπερβάλλουσα οξύτητα -ασυνήθη δια τον ήπιο χαρακτήρα του- καυτηριάζοντα τους εμφορουμένους από τις Νεονικολαϊτικές αντιλήψεις.
Παραθέτουμε μόνον ένα χαρακτηριστικότατο απόσπασμα από τα κείμενα του:
«Χαρακτηριστικό της μεγάλης προς τον Χριστόν αγάπης είναι ότι δεν δύναται να συμβιβαστεί μετά σαρκικών απολαύσεων, εν γένει, και προ παντός μετά των ισχυρότερων όλων των γενετησίων. Ο νους του ανθρώπου υπό την ενέργεια της αγάπης προς τον Θεό αποσπάται εκ της γης και καθαίρεται από πάσης γήινης εικόνος, ενώ η σαρκική σχέση τραυματίζει βαθύτατα την ψυχή ακριβώς δια των εικόνων αυτών. Γνωρίζομε ότι πολλοί προσεγγίζουν εντελώς διαφόρως το θέμα τούτο. Αλλά μήπως ο λόγος της Γραφής, «ου μη εγκαταμείνει το πνεύμα Μου εν Αυτοίς δια το είναι αυτούς σάρκας» (Γεν. στ, 3), δεν αναφέρεται εις αυτούς; (Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου (Σαχάρωφ), Άσκησις καί Θεωρία, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, Εσσεξ Αγγλίας, 1996. σελ. 66).
Θα μπορούσαν να αναφερθούν πολλοί και πολλά ακόμη, αλλά ο χώρος εδώ δεν επιτρέπει περαιτέρω ενασχόληση. Θεωρούμε όμως αναγκαίο να μνημονεύσομε απλώς και την επιβεβλημένη απάντηση την οποίαν έλαβε ο εν λόγω συγγραφεύς υπό της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους, δια τα όσα ανεύθυνα, άδικα και βλάσφημα εξήμεσεν κατά του μεγάλου διδασκάλου της Εκκλησίας μας, του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου.
1. Αναμφιβόλως στα κείμενα του συγγραφέως αυτού υπάρχουν και αρκετά θετικά στοιχεία: (πατερικές θέσεις, ορθόδοξες τοποθετήσεις κ.λ.π.). άλλ’ αυτά τα καθιστούν έτι περισσότερο επικίνδυνα, διότι λειτουργούν ως δόλωμα. Δόλωμα το οποίον ελκύει και καλοπροαίρετους ακόμη ανυποψίαστους αναγνώστες ή -το και χειρότερο- παραπλανά ακόμη και πνευματικούς ανθρώπους και καθοδηγούς. Ώστε να τα συνιστούν (!) ή τουλάχιστον, να τα ανέχονται δικαιολογώντας τα με «καλό λογισμό». Νομίζουμε ότι δι’ αυτά ισχύει η φράση του μακαριστού Γέροντος σε παρόμοια περίπτωσιν: Είναι σαν τα τηγανητά αυγά πού έχει πέσει πάνω τους κουτσουλιά και πού θέλουν πέταγμα μαζί με το τηγάνι”.
“Γέροντας Παϊσιος ο Αγιορείτης, Μαρτυρίες προσκυνητών”, – Β’ Έκδοση, Εκδόσεις “Αγιοτόκος Καππαδοκία”, 2005, σελ 111-113
οι υπογραμμίσεις στο κείμενο καθώς και η μερική μετατροπή του κειμένου στη δημοτική έγινε με ευθύνη του δημιουργού της σελίδας ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ