Αυτός που κατέκτησε την αυτογνωσία, έχει φωτιστεί και γνωρίζει τι πρέπει να κάνει στη ζωή του ποια είναι τα καθήκοντά του προς τον εαυτό του, προς το Θεό και τον πλησίον του.
Η ευσέβεια, η δικαιοσύνη, η αλήθεια και η επιστήμη πρέπει αν είναι γι’ αυτόν η λυδία λίθος, με την οποία θα δοκιμάζει όλες του τις πράξεις που αναφέρονται στο Θεό, στον εαυτό του και στον πλησίον του.
Όποιος θέλει να γνωρίσει το Θεό, πρέπει προηγουμένοως να γνωρίσει τονε αυτό του και να συναισθανθεί την αμαρτωλότητά του.
Εκείνος που αγνοεί τον εαυτό του, δεν μπορεί να γνωρίσει το Θεό, αποκαλύπτεται μόνο σ’ εκείνον που έχει καθαρή καρδιά.
Όποιος δεν γνωρίζει τον εαυτό του, αγνοεί την ηθική του κατάσταση, αγνοεί ότι η ψυχή του πάσχει φοβερά και καλύπτεται από το σκοτάδι.
Ο άνθρωπος για να επικοινωνήσει με το Θεό και να γίνει εικόνα του, χρειάζεται να πετύχει την αυτογνωσία, η οποία είναι δύσκολο άθλημα.
Διαφορετικά, δηλαδή χωρίς την ακριβή γνώση του εαυτού του, θα βιώνει πολύ δυσάρεστες και ανυπόφορες καταστάσεις.
Ο άνθρωπος που δεν έχει συναίσθηση της πνευματικής του κατάστασης, πλανάται με τις σκέψεις του, κυριαρχείται από τα ποικίλα πάθη, τυραννείται από κακές επιθυμίες.
Τυρβάζει περί πολλά και μάταια, περνάει μια ζωή ανώμαλη, άτακτη και γεμάτη ανεπιτυχείς ασχολίες, κάνοντας συνεχώς σφάλματα και τρεκλίζοντας στον δρόμο.
Συνεχώς χτυπάει, πέφτει και συντρίβεται.
Ποτίζει ο ίδιος τον εαυτό του με θλίψη και πικρία, γεμίζει την καρδιά του με πόνο και η ζωή του είναι δυστυχισμένη.
Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως