Ο Θεός θέτει αυτή την προϋπόθεση: Συγχωρήστε και ο Πατέρας θα σας συγχωρήσει…., σας παρακαλώ, κάντε το αυτό γιά μένα, κάντε αυτή την ηρωική χειρονομία, συγχωρήστε όλους και κατακρίνετε μόνο τον εαυτό σας. Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ
Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ
Ο Θεός θέτει αυτή την προϋπόθεση: «Συγχωρήστε και ο Πατέρας θα σας συγχωρήσει»…
Ας συγχωρήσουμε …., σας παρακαλώ, κάντε το αυτό γιά μένα, κάντε αυτή την ηρωική χειρονομία, συγχωρήστε όλους και κατακρίνετε μόνο τον εαυτό σας. Με τον λογισμό μας, δηλαδή, να μην είμαστε διατεθειμένοι να κρίνουμε τούς άλλους, παρά μόνο εμάς. Και όταν θα πούμε: «Συγχώρησον», θα το πούμε με κατάσταση πνεύματος να μην κρίνουμε κανέναν.
***
Κουβαλῶντας τὴν ἁμαρτία τοῦ ἄλλου
Anthony Bloom Metropolitan of Sourozh
Κάποτε, ἕνας μοναχὸς κάποιας Μονῆς παρακάλεσε τὸν Θεὸ νὰ τοῦ ἀνοίξει τὰ μάτια, γιὰ νὰ βλέπει σὲ κάθε ἄνθρωπο τὴν κρυμμένη κακία καὶ νὰ μπορεῖ ἔτσι νὰ προτρέχει σὲ βοήθεια. Ὄταν ὁ Κύριος εἰσάκουσε τὴν προσευχή του, ὁ μοναχὸς προσπάθησε νὰ ἐντείνει τὶς προσπάθειες του, καθὼς τώρα διέκρινε μὲ σαφήνεια τὸ κακό. Ἐξ αἰτίας ὅμως τῆς πνευματικῆς του ἀνωριμότητας, τὸ κακὸ τὸν γέμισε τρόμο καὶ, στὴ συνεχεία, ἔνιωσε ἀηδία καὶ τελικὰ ἀποστροφὴ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους.
Μιὰ μέρα, ἔφτασε στὸ μοναστήρι κάποιος ποὺ ἤθελε νὰ μιλήσει μὲ τὸν γέροντα τῆς Μονῆς. Ὁ μοναχὸς ποὺ εἶχε ἀξιωθεῖ νὰ βλέπει τὸ κακό, βλέποντας πόσο ἁμαρτωλὸς καὶ βαθιὰ ἐξαχρειωμένος ἦταν ὁ ἐπισκέπτης, τοῦ εἶπε τὰ ἑξῆς: «Πῶς τολμᾶς νὰ ἐμφανίζεσαι καὶ νὰ ζητᾶς τὸν γέροντα, ἔτσι ὅπως εἶσαι; Ἡ παρουσία σου τὸν προσβάλλει»! Ὁ ἐπισκέπτης ἔφυγε. Ὁ γέροντας τότε κάλεσε τὸν μοναχὸ καὶ τὸν ρώτησε, ἂν εἶχε ἔλθει κανείς.
«Ναί», ἀπάντησε ὁ μοναχός.
«Καὶ γιατί δὲν εἶναι ἐδῶ;», ξαναρώτησε ὁ γέροντας.
«Τὸν ἔδιωξα…».
Ὁ γέροντας τὸν κοίταξε καὶ τοῦ εἶπε: «Δὲν σκέφτηκες, ὄτι ἴσως αὐτὴ ἦταν ἡ τελευταία εὐκαιρία τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ;». Ὁ νεαρὸς μοναχὸς ταραγμένος, ζήτησε ἀπὸ τὸν γέροντα νὰ ἱκετεύσει στὸν Θεὸ, νὰ τοῦ ἀφαιρέσει τὸ διορατικὸ χάρισμα ποὺ εἶχε λάβει. Ὅμως ὁ γέροντας τοῦ ἀπάντησε: «Ὄχι, ὁ Θεὸς δὲν παίρνει πίσω ὅ,τι δωρίζει. Θὰ Τοῦ ζητήσω ὅμως, ὅταν θὰ βλέπεις τὸ κακὸ σὲ κάποιον ἄνθρωπο, νὰ τὸ βιώνεις σὰν νὰ ἦταν δικό σου, ἐπειδὴ καὶ αὐτὸς καὶ ἐσὺ εἶστε μέλη ἑνὸς μοναδικοῦ σώματος, τοῦ σώματος τῆς ἀνθρωπότητας…»
Ὁ ἴδιος αὐτὸς μοναχός, στὰ πλαίσια τῶν περιοδειῶν του, ἔφτασε κάποτε ἔξω ἀπὸ ἕνα σπίτι, ὅπου καὶ ζήτησε φιλοξενία ἢ πιὸ συγκεκριμένα νὰ τοῦ ἐπιτρέψουν νὰ μπεῖ καὶ νὰ τοῦ παραχωρήσουν ἕνα μικρὸ χῶρο γιὰ νὰ προσευχηθεῖ. Δὲν ἱκέτεψε γιὰ καταφύγιο καὶ στέγη, παρὰ μόνο γιὰ τὸ δικαίωμα νὰ κάνει τὴν προσευχή του. Ὁ οἰκοδεσπότης ξαφνιάστηκε καὶ, ὅταν ὁ φιλοξενούμενός του μπῆκε στὸ δωμάτιο καὶ ἄρχισε νὰ προσεύχεται, ἔστησε αὐτί. Ξαφνικὰ ἄκουσε τὸν μοναχὸ νὰ προσεύχεται κλαίγοντας καὶ νὰ ἐξομολογεῖται στὸν Θεὸ τὰ ἁμαρτήματα τοῦ οἰκοδεσπότη (ποὺ ἦταν ἄνθρωπος κακός, φορτωμένος μὲ πολλὰ ἁμαρτήματα) σὰν νὰ τὰ εἶχε διαπράξει ὁ ἴδιος. Ἀκούγοντας ὅλα του τὰ ἁμαρτήματα, ὁ οἰκοδεσπότης εἶδε τὸν ἑαυτό του. Μέσα ἀπὸ τὰ μάτια ἐκείνου τοῦ δίκαιου ἀνθρώπου, κοίταξε τὸν δικό του ἑαυτό. Τρόμαξε, ἄρχισε νὰ μετανοεῖ καὶ νὰ κλαίει. Ἐξομολογήθηκε στὸν μοναχὸ ἐκεῖνο καὶ, μόλις τελείωσε, εἶχε πιὰ θεραπευτεῖ.
Τὸ μυστήριο τῆς ἴασης, ἐκδ. ’Εν πλῷ, 2009
***
Το εξημερωθέν θηρίο.
Αγίου Νικολάου του Πλανά
“Στην οικογένεια που συχνότατα πήγαινε ο Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς, τον χώρο τους εντός της αυλής των είχε νοικιάσει ένας τσαγκάρης κομμουνιστής, εκ των σημαινόντων στελεχών. Το μίσος του προς όλους, και εξαιρετικώς προς τους ιερείς, δεν είχε όρια. Εκεί που εργαζόταν παραληρούσε μονολογώντας, από πού θα αρχίσουν με την παρέα του να σφάζουν τους παππάδες. Και έλεγε: «Πρώτα-πρώτα θα σφάξουμε τους παππάδες της Ζωοδόχου Πηγής». Και έλεγε στη συνέχεια και για τους άλλους.
Ο Άγιος Νικόλας ο Πλανάς με την καλοσύνη του πήγε κοντά του και του λέει: «Καλησπέρα, παιδί μου». Εκείνος, χωρίς να σηκώσει το κεφάλι του από την δουλειά του, κάτι μουρμούρισε. Το άλλο Σάββατο πήγε πάλι ο Άγιος Νικόλας ο Πλανάς: «Καλησπέρα, Λουκά μου». Εκείνος του απάντησε «Καλησπέρα» και πάλι χωρίς να σηκώσει το κεφάλι του. Στην τρίτη επίσκεψη του λέει πάλι: «Καλησπέρα, Λουκά μου, τι κάνεις παιδί μου»; Εδέησε να πει «καλά, παππού». Συνέχισε ο Άγιος να τον επισκέπτεται εκεί που δούλευε ως που έσπασε ο πάγος. Σηκώνεται από τη δουλειά του, ασπάζεται με σεβασμό το χέρι του Αγίου Νικολάου του Πλανά, και λέγει προς τους παρευρισκόμενους: «Όταν θα σκοτώσουν τους παπάδες, εγώ θα πω για τον παπα-Νικόλα να μη το σκοτώσουν. Και όχι μόνον θα το πω αλλά θα τον περιφρουρήσω».
Κατόπιν όποτε τον επισκεπτόταν ο Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς, έσπευδε ο ίδιος ο τσαγκάρης να τον συναντά και να του φιλάει το χέρι. Λοιπόν, ο κομμουνιστής αυτός, όσα κηρύγματα και αν άκουγε, και όσες συμβουλές να του έλεγαν, τίποτε από αυτά δεν θα μπορούσε να επιδράσει στην πορωμένη ψυχή του, όσον η αγαθότητα του ‘παλιού αυτού γεροντάκου’, με το να τον επισκέπτεται κάθε φορά, αδιαφορώντας αν αυτός καταρχήν τον περιφρονούσε.
Με την ευχή του Αγίου Νικολάου του Πλανά μετανόησε. Και όταν σε λίγο καιρό ασθένησε και πέθανε σε ηλικία 30 ετών, κοιμήθηκε ως καλός χριστιανός (..και χωρίς να σκοτώσει κανέναν). Αυτή την επίδραση είχε η φυσιογνωμία του Αγίου Νικολάου του Πλανά σε όσους τον γνώριζαν.”
Πηγή: Μάρθας Μοναχής, (1988). «Ο παπα-Νικόλας Πλανάς ο απλοϊκός ποιμήν των απλών προβάτων». Αθήνα, εκδοτικός οίκος «Αστήρ», (σελ. 62-63).