Ο απερχόμενος πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, 71 ετών, προειδοποίησε ότι διακυβεύεται η ασφάλεια της χώρας εάν προχωρήσει μια κυβέρνηση ενότητας μεταξύ των υπερεθνικιστών του Naftali Bennett και του κεντρώουYair Lapid. Αποκαλώντας την «απάτη του αιώνα», προέτρεψε τους δεξιούς ψηφοφόρους να απορρίψουν τη συμφωνία.
Προς το παρόν, η έκκληση του Νετανιάχου μοιάζει περισσότερο με μια απεγνωσμένη προσπάθεια να σώσει την ηγεσία του, που ποτέ άλλοτε δεν έφτασε τόσο κοντά στο τέλος στα περισσότερα από 11 χρόνια στην εξουσία.
Ο μελλοντικός συνασπισμός, ο οποίος θα συμπεριελάμβανε τους Ισραηλινούς ακροδεξίους και τους Ισραηλινούς Άραβες, θα μπορούσε να απομακρύνει τον «Μπίμπι» μια για πάντα από την εξουσία και να τον θέσει σε νομικό κίνδυνο λόγω των προβλημάτων του με την δικαιοσύνη.
Σύμφωνα με τους Times του Ισραήλ, η νέα κυβέρνηση του Bennett στοχεύει στην οικοδόμηση της «αλλαγής» και στο τέλος της εποχής του Netanyahu. «Θα κάνω τα πάντα για να σχηματίσω κυβέρνηση εθνικής ενότητας με τον φίλο μου Γιέρ Λαπίντ», είπε ο Μπενέτ. Παραδέχεται ωστόσο ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών, αλλά σημειώνει ότι και οι δύο έχουν την ίδια αποφασιστικότητα να συνεργαστούν για το καλό της χώρας.
Μιλώντας στο AsiaNews, ο Jeremy Milgrom, Ισραηλινός ραβίνος και μέλος της ΜΚΟ Ραβίνοι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, δήλωσε ότι μέρος της ισραηλινής κοινής γνώμης είναι προσεκτικά αισιόδοξη ότι μια νέα κυβέρνηση θα μπορούσε να συσταθεί «εντός της εβδομάδας». Αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από το πόσα μέλη του Κοινοβουλίου υποστηρίζουν το νέο εγχείρημα.
Επί του παρόντος, «δεν υπάρχει βεβαιότητα σχετικά με τους αριθμούς. Είναι ήδη σαφές ότι ο Νετανιάχου θα κάνει τα πάντα για να αποτρέψει αυτό το σενάριο. Ο πρόεδρος του κοινοβουλίου, ο οποίος είναι κοντά στον απερχόμενο πρωθυπουργό, θα δοκιμάσει μερικά κόλπα για να σταματήσει την αλλαγή. Υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες από ό, τι στο παρελθόν ο Netanyahu να είναι εκτός κάδρου, αλλά τα παιχνίδια δεν έχουν τελειώσει ακόμα και δεν θα είναι εύκολο να τον ξεφορτωθούμε» τονίζει.
Τα πρόσφατα γεγονότα – όπως ο πόλεμος στη Γάζα και οι εσωτερικές εκρήξεις βίας στο Ισραήλ (και στην Παλαιστίνη) – θα διαμορφώσουν τις μελλοντικές εξελίξεις. «Ο Νετανιάχου προσπάθησε να πείσει τους ανθρώπους ότι όλα ήταν υπό έλεγχο, ενώ στην πραγματικότητα δεν ήταν», είπε ο Ραβίνος Μίλγκομ. «Επιπλέον, η διεθνής θέση του απερχόμενου πρωθυπουργού και της χώρας αποδυναμώνεται, ειδικά μετά την ήττα του Trump και την άφιξη στον Λευκό Οίκο του Δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν». Οι θάνατοι, ειδικά των παιδιών, στη Γάζα είναι ένα πρόσθετο βάρος για το οποίο «ο Νετανιάχου πρέπει να αναλάβει την ευθύνη, γιατί αυτό που συνέβη τον τελευταίο μισό μήνα ήταν αποφευκτό, αλλά τίποτα δεν έγινε για να το αποτρέψει».
Εκλογές στο Ισραήλ: Yair Lapid, ο άνθρωπος πίσω από τα παρασκήνια
Πρωταγωνστικό ρόλο στην νέα κατάσταση παίζει ο αρχηγός της αντιπολίτευσης και πρόεδρος του ισραηλινού κόμματος Yesh Atid, Yair Lapid. Μπορεί ο Naftali Bennett να αναλάβει την πρωθυπουργία – τον πιο σημαντικό ρόλο στην ισραηλινή πολιτική – ωστόσο ο πραγματικός κινητήρας και ο εγκέφαλος πίσω από αυτήν την ιστορική εξέλιξη είναι ο Yair Lapid.
Η πιο προφανής συμβολή του Lapid σε αυτήν την εξέλιξη των δυνητικά ιστορικών συνεπειών είναι το γεγονός ότι ενώ το κόμμα του κέρδισε 17 κοινοβουλευτικές έδρες έναντι επτά της Yamina στον τελευταίο γύρο των εκλογών, προσφέρει στον Bennett την ευκαιρία να υπηρετήσει ως πρωθυπουργός πρώτος σε μια προγραμματισμένη εναλλαγή ρόλων μεταξύ των δύο ηγετών.
Σε ηλικία 57 ετών, ο Lapid παίζει πλέον καθοριστικό ρόλο στην ισραηλινή πολιτική. Μπήκε στον πολιτικό χώρο ως διασημότητα μικρής κλίμακας – ένας παραγωγικός συγγραφέας και δημοφιλής αρθρογράφος για την εφημερίδα Yedioth Ahronoth, περιστασιακά ηθοποιός και τραγουδοποιός, παρουσιαστής τηλεόρασης και ειδήσεων.
Αλλά αυτό που φάνηκε να είναι μια θεαματική καριέρα χωρίς πραγματική εστίαση ήταν στην πραγματικότητα ένα σχολείο προετοιμασίας για την επόμενη πολιτική καριέρα.
Ο Lapid βρίσκεται επί του παρόντος σε αποστολή να θέσει τέρμα στον 12χρονο κανόνα του Netanyahu, τον οποίο θεωρεί επικίνδυνη καταστροφή. Ο ηγέτης του Ισραήλ με τη μεγαλύτερη θητεία, ο Νετανιάχου βρίσκεται τώρα σε δίκη για διάφορες κατηγορίες διαφθοράς. Αυτά έχουν αναφερθεί από τους αντιπάλους του ως ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους το Ισραήλ χρειάζεται έναν νέο ηγέτη, με το επιχείρημα ότι ο Νετανιάχου μπορεί να χρησιμοποιήσει έναν νέο όρο για να νομοθετήσει την ασυλία για να προστατευθεί από τη νομική ευθύνη.
Όμως ο Lapid κατάλαβε ότι μόνο ένας υποψήφιος από τη δεξιά πτέρυγα έχει την ευκαιρία να ηγηθεί μιας κυβέρνησης, ακόμη και αν την σχηματίζει ο ίδιος στα παρασκήνια.
Τώρα, ο Lapid θα μπορούσε να εκπληρώσει το δια βίου όνειρό του για πρωθυπουργία στο δεύτερο μισό της θητείας της κυβέρνησης – εάν σχηματιστεί μια τέτοια κυβέρνηση.
Εάν συμβεί, θα εκπληρώσει επίσης τη δέσμευσή του προς τον πατέρα του, τον Γιόσεφ Λαπίντ, κάποτε εξέχοντα δημοσιογράφο, επικεφαλής της ισραηλινής ραδιοτηλεοπτικής αρχής και του κεντρικού κόμματος Shinui.
Ο πρώτος που προέβλεψε την πορεία του Lapid δεν ήταν άλλος από τον ίδιο τον Netanyahu. Η πιθανότητα τον ανησυχούσε αρκετά ώστε οδήγησε το κόμμα του Likud να εγκρίνει νόμο για την επιβολή μιας περιόδου «ψύξης» για δημοσιογράφους που επιδιώκουν να μπουν στην πολιτική.
Ο Νετανιάχου είχε δίκιο. Ο Lapid χρησιμοποίησε τον χρόνο του on air για να μάθει την πολιτική, να επιτεθεί στο σύστημα και να ξεκινήσει την εκστρατεία του. Όταν εντάχθηκε για πρώτη φορά στην Knesset ως βουλευτής το 2013, ο Νετανιάχου τον συνεχάρη, κάπως σαρκαστικά.
Η κοινωνική και πολιτική εμπειρία που έζησε ο Lapid με την πάροδο των ετών στα μέσα ενημέρωσης απέδωσε. Οι μαζικές κοινωνικές διαμαρτυρίες του 2011 από την ισραηλινή μεσαία τάξη, του χρησίμευσε ως τέλειο άλμα. Αυτοί ήταν ακριβώς οι άνθρωποι του, αυτοί που θα αποτελούσαν την ομάδα των ψηφοφόρων του. Ο Lapid είχε υψηλό στόχο από την αρχή, αλλά οι 19 έδρες που κέρδισε το ολοκαίνουργιο Yesh Atid στις εκλογές του 2013 αποτέλεσαν τεράστια πολιτική έκπληξη.
Ο Lapid κατάφερε να δημιουργήσει ένα είδος «παν-ισραηλινού» κόμματος. Επέμεινε στον ορισμό του κόμματός του ως «κεντρώο με μια μικρή τάση προς τα δεξιά».Η πολιτική του πλατφόρμα όσον αφορά την κατοχή και τη σχέση του Ισραήλ με τους Παλαιστινίους μπορεί να συνοψιστεί σημειώνοντας ότι ζήτησε την προσάρτηση συστάδων παράνομων οικισμών στο Ισραήλ, προτείνοντας παράλληλα υποστήριξη για λύση δύο κρατών.
Μετά την επιτυχία του το 2013, ο Lapid εντάχθηκε στην κυβέρνηση συνασπισμού του Νετανιάχου αφού του προσφέρθηκε η θέση του υπουργού Οικονομικών. Η προσφορά ήταν παγίδα, και το ήξερε – όμως ο Lapid δεν είχε άλλη επιλογή. Έχοντας περάσει μεγάλο μέρος της εκστρατείας του ρωτώντας “πού πηγαίνουν τα χρήματα;”, η προσφορά ήταν μια που δεν μπορούσε να αρνηθεί.
Χωρίς εμπειρία, μπήκε σε ένα υπουργείο που δεν του άρεσε, και έχασε μεγάλο μέρος της δημοτικότητάς του. Το 2014, απομακρύνθηκε από τον Νετανιάχου, ο οποίος τον χαρακτήρισε εχθρό του.
Παρά την αποτυχημένη θητεία του, το Yesh Atid, που πολλοί είχαν προβλέψει ότι ήταν καταδικασμένο να καταρρεύσει, κέρδισε 11 έδρες στις εκλογές του 2015, μετατρέποντας ουσιαστικά τον Lapid σε έναν ενεργό και αποτελεσματικό επικεφαλής της αντιπολίτευσης.
Στον πρώτο γύρο των εκλογών του 2019, δημιούργησε ένα μπλοκ με το νεοσύστατο Μπλε και Λευκό κόμμα του Gantz. Το κοινό μπλοκ διατήρησε 33 έδρες στις δύο εκλογές εκείνο το έτος – αλλά η συμμαχία διαλύθηκε τον Μάρτιο του 2020, όταν ο Gantz αποφάσισε απροσδόκητα να συμμετάσχει στον συνασπισμό του Netanyahu σε αντάλλαγμα για μια εναλλαγή στην πρωθυπουργία που ποτέ δεν υλοποιήθηκε.
Το τελευταίο έτος στην αντιπολίτευση εξυπηρέτησε καλά τον Lapid. Ακόμα και οι πιο ένθερμοι αντίπαλοί του – δεν έχει πραγματικούς εχθρούς – παραδέχτηκαν ότι ωρίμασε και μεγάλωσε στον πολιτικό ρόλο.
Καθώς η πολιτική αρένα του Ισραήλ οδηγήθηκε στο χάος, με τις διαδοχικές εκλογές να μην ορίζουν σαφή νικητή, ο Lapid διατήρησε την ηρεμία του, μια σπάνια ποιότητα στην εποχή του Νετανιάχου.
Σε σχεδόν 11 χρόνια στην πολιτική, ο «καλός, ελαφρύς» μπορεί τώρα να γίνει πρωθυπουργός. Σε μια συστροφή της μοίρας, ο Νετανιάχου μπορεί να ήταν αυτός που επιτάχυνε την άνοδο του στην κορυφή.