Ας προσπαθήσουμε ν’ αποκτήσουμε στην καρδιά μας αγάπη προς τον συνάνθρωπό μας. Αυτή είναι η υπέρτατη αρετή.
Πρώτος καρπός της χριστιανικής αγάπης είναι το να μην κάνουμε κακό σε κανέναν. Και δεύτερος καρπός της είναι το να ελεούμε και να σπλαχνιζόμαστε τον πλησίον.
Αυτός που αγαπά δεν κάνει κακό. Αγαπά τους γονείς του και τους άρχοντες, γι’ αυτό υπακούει σ’ αυτούς και τους σέβεται.
Κακό είναι η οργή και ο θυμός, μα όποιος αγαπά δεν πέφτει σ’ αυτό. Κακό είναι η ασωτία και η μοιχεία, μα όποιος αγαπά δεν πέφτει σ’ αυτό. Κακό είναι η αρπαγή των αγαθών του πλησίον με ύπουλα ή κολακευτικά μέσα, μα όποιος αγαπά δεν πέφτει σ’ αυτό. Κακό είναι η ψευδορκία, η συκοφαντία, η εξύβριση, η απάτη, η αποπλάνηση, η δολιότητα, η αδικία, μα όποιος αγαπά δεν πέφτει σ’ αυτό. Κακό είναι η ζημιά που παθαίνουν οι χριστιανοί, όταν οι ποιμένες της Εκκλησίας αμελούν για τη σωτηρία τους, μα ο καλός ποιμένας, που αγαπά το ποίμνιό του, δεν πέφτει σ’ αυτό. Κακό είναι η δωροληψία και η προσωποληψία των δικαστών, μα όποιος αγαπά δεν πέφτει σ’ αυτό. Κακό είναι η απιστία της γυναίκας προς τον άνδρα της ή του άνδρα προς τη γυναίκα του, μα όποιος αγαπά δεν πέφτει σ’ αυτό.
Ο δεύτερος καρπός της αγάπης προς τον πλησίον είναι η συμπόνια στη συμφορά και στη δυστυχία του. Αυτός που αγαπά αληθινά, όταν βλέπει τον άλλο βυθισμένο στη φτώχεια, είναι αδύνατο να μην τον σπλαχνιστεί και να μην τον βοηθήσει, γιατί «όποιος αγαπά έχει καλοσύνη» (Α’ Κορ. 13:4). Βλέπει τον πεινασμένο και του δίνει φαγητό. Βλέπει τον διψασμένο και του δίνει νερό. Βλέπει τον ξένο και τον φιλοξενεί. Βλέπει τον άρρωστο και του συμπαραστέκεται. Βλέπει τον φυλακισμένο και τον παρηγορεί. Με δυο λόγια, σε κάθε συμφορά βοηθάει και συντρέχει.
Επαναστατούν τα σπλάχνα και η καρδιά του ανθρώπου που αγαπά, όταν αυτός βλέπει τον συνάνθρωπό του πεσμένο σε κάποια συμφορά. Έτσι έκανε και ο φιλάνθρωπος Θεός: Είδε τον άνθρωπο, τον οποίο τόσο αγαπά, σε μεγάλη δυστυχία και τον σπλαχνίστηκε. Έστειλε τον μονογενή Του Υιό στον κόσμο «για ν’ αναζητήσει και να σώσει το χαμένο πρόβατο» (Λουκ. 19:10).
Απ’ όλα αυτά συμπεραίνουμε πως οι άνθρωποι που κάνουν ή σκέφτονται να κάνουν κακό στον πλησίον τους, καθώς κι εκείνοι που αδιαφορούν για τη δυστυχία του, δεν έχουν στην καρδιά τους αγάπη. Τέτοιοι είναι οι πλούσιοι που σπαταλούν τα χρήματά τους, χωρίς να λογαριάζουν τους φτωχούς. Αυτοί αγαπούν τα πάθη τους και όχι τον πλησίον τους. Και αφού δεν αγαπούν τον πλησίον τους, ούτε και τον Θεό αγαπούν.
Ας γίνουμε πραγματικοί άνθρωποι αγάπης, και τότε θα είμαστε αληθινοί και όχι ψεύτικοι χριστιανοί. Γιατί απ’ αυτό ξεχωρίζει ο αληθινός χριστιανός, όπως διδάσκει ο Κύριος: «Έτσι θα μάθουν όλοι πως είστε μαθητές μου, αν έχετε αγάπη ο ένας για τον άλλον» (Ιω. 13:35).
Ο αγώνας εναντίον της αμαρτίας
“Δύσκολος είναι, το αναγνωρίζω, ο αγώνας εναντίον αυτού του εχθρού, είναι όμως απαραίτητος. Πολλοί κάνουν πολέμους και νικούν άλλους ανθρώπους, είναι όμως αιχμάλωτοι και δούλοι σταπάθη τους. Δεν υπάρχει πιο ένδοξη νίκη από τη νίκη πάνω στον εαυτό μας. Βραβείο χωρίς νίκη δεν υπάρχει. Και νίκη χωρίς αγώνα δεν υπάρχει.
Αδελφέ μου, ας καταπιαστούμε μ΄αυτόν τον αγώνα, για να κερδίσουμε με τη βοήθεια του Χριστού τη νίκη, να πάρουμε απ΄Αυτόν το στεφάνι της αρετής και να θριαμβεύσουμε αιώνια στη βασιλεία Του.
Ας διατυπώσουμε τώρα μερικές σκέψεις, που δίνουν βοήθεια και ενίσχυση στον αγώνα:
Α΄
Ν΄ακούς και να προσπαθείς να κατανοείς το λόγο του Θεού. Εκεί μας αποκαλύπτονται η αμαρτία και η αρετή, ώστε ν΄αποφεύγουμε την πρώτη και να επιδιώκουμε τη δεύτερη: «Πάσα γραφή θεόπνευστος και ωφέλιμος πρός διδασκαλίαν, πρός έλεγχον, πρός επανόρθωσιν, πρός παιδείαν, τήν εν δικαιοσύνη, ίνα άρτιος ή ό του Θεού άνθρωπος, πρός πάν έργον αγαθόν εξηρτισμένος» (Β΄Τιμ.3,16-17). Ο λόγος του Θεού είναι η «μάχαιρα του Πνεύματος» (Εφεσ. 6,17), με την οποία σφαγιάζεται ο εχθρός της ψυχής.
Β΄
Ο Θεός βρίσκεται παντού. Όπου κι αν βρεθούμε, είναι δίπλα μας. Ό,τι κι αν κάνουμε, γίνεται μπροστά Του.
Πώς λοιπόν θ΄αμαρτάνουμε και θα καταπατούμε το άγιο θέλημά Του μπροστά στα μάτια Του;
Ντρέπεσαι, αλλά και φοβάσαι να φερθείς με ασέβεια μπροστά στο βασιλιά ή και στον παραμικρό εκπρόσωπο της κοσμικής εξουσίας. Πόσο πιο πολύ πρέπει να αισθάνεσαι το ίδιο μπροστά στο Θεό; Μην ξεχνάς ότι κάθε αμαρτία είναι ασέβεια και παρανομία ενώπιόν Του.
Γ΄
Να θυμάσαι τα τέλη σου, το θάνατο, τήν Κρίση του Χριστού, τον άδη, τη βασιλεία των ουρανών. Αυτό θα σε απομακρύνει από την αμαρτία. «Έν πάσι τοίς λόγοις σου», λέει ο Σειράχ, «μιμνήσκου τα έσχατά σου καί… ούχ αμαρτήσεις» (Σοφ.Σειρ.7,36)
Δ΄
Ν΄απομακρύνεσαι από συνθήκες που ξέρεις ότι παρασύρουν στην αμαρτία, όπως λ.χ. συμπόσια, διασκεδάσεις, κακές και άπρεπες συζητήσεις. «Φθείρουσιν ήθη χρηστά ομιλίαι (συναναστροφές)κακαί» (Α΄Κορ.15,33)
Ε΄
Να συγκρατείς στη σκέψη και στη μνήμη σου ότι είναι δυνατόν να πεθάνει ο άνθρωπος την ώρα της αμαρτίας, κι έτσι να χαθεί αιώνια. Ο Φαραώ, ο βασιλιάς της Αιγύπτου, καταδίωκε τους Ισραηλίτες θέλοντας να τους ξαναγυρίσει στη σκλαβιά, και πάνω σ΄αυτό το παράνομο έργο του πέθανε (Έξοδ.14,27-28). Και ο Αβεσσαλώμ, ο γιος του Δαβίδ, ζητούσε να σκοτώσει τον άγιο πατέρα του, και πέθανε πάνω σ΄αυτό του το εγχείρημα(Β΄Βασ.18,14)
Το ίδιο συμβαίνει και τώρα: Βλέπουμε πώς οι άσωτοι και οι μοιχοί χτυπιούνται από το θάνατο πολλές φορές πάνω στο αισχρό τους έργο, οι βλάσφημοι στη βλασφημία τους, οι κλέφτες και οι άρπαγες στην αρπαγή τους και οι άλλοι παράνομοι στην παρανομία τους.
Δηλαδή η δίκαιη κρίση του Θεού χτυπάει τους αμαρτωλούς, για να φοβόμαστε και να μήν αμαρτάνουμε.
ΣΤ΄
Συλλογίσου πώς ο Χριστός βασανίστηκε και πέθανε για τις αμαρτίες σου. «Αυτός δέ ετραυματίσθη διά τάς αμαρτίας ημών και μεμαλάκισται (ταλαιπωρήθηκε) διά τάς ανομίας ημών» (Ησ. 53,5). Κι εσύ, ο χριστιανός, να κάνεις αυτό για το οποίο ο Κύριος ήπιε το πικρό ποτήρι των Παθών, κι έτσι να ξανασταυρώνεις τον Υιό του Θεού;
(Εβρ. 6,6).
Ζ΄
Ας μην κοιτάζουμε τι κάνουν οι άλλοι άνθρωποι, αλλά τι μας προστάζει ο λόγος του Θεού. Έτσι δεν θα επηρεαζόμαστε από τους πειρασμούς του κόσμου. «Ειρήνη πολλή τοίς αγαπώσι τόν νόμον σου, καί ούκ έστιν αυτοίς σκάνδαλον» (Ψαλμ.118,165). Αγάπα το νόμο του Θεού, και δεν θα σε βλάψουν οι πειρασμοί της κοινωνίας.
Η΄
Οι προσπάθειές μας και οι αγώνες μας εναντίον της αμαρτίας δεν είναι αποτελεσματικοί χωρίς τη βοήθεια του Θεού. Χρειάζεται λοιπόν συνδυασμός αγώνα και προσευχής, για να μας βοηθήσει ο Κύριος σ΄αυτή τη σοβαρή υπόθεση. Ο Θεός τους επιμελείς βοηθάει, τους αγωνιστές ενισχύει, τους νικητές στεφανώνει.
Αδελφέ μου! Βλέπεις τους εχθρούς της ψυχής μας, που θέλουν να μας καταστρέψουν όχι προσωρινά, αλλά αιώνια. Βλέπεις και τη βοήθεια του Θεού στον αγώνα μας εναντίον τους. Ας πάρουμε λοιπόν θέση -«στώμεν καλώς»- και ας εξοπλιστούμε με τη δύναμη του Παντοδύναμου Ιησού Χριστού. Ποτέ δεν θα τους επιτρέψουμε να μας καταβάλουν. Κι έτσι θα λάβουμε το στεφάνι της νίκης από τον αγωνοθέτη Ιησού.
Κύριε Ιησού, νικητή του θανάτου και του άδη, βοήθησέ μας, χωρίς Εσένα δεν μπορούμε τίποτα, μ΄Εσένα τα πάντα!…”
Αγίου Τύχωνος του Ζαντόνσκ
Ποια είναι τα σημάδια της αγάπης μας προς το Θεό;
Σε τίποτε άλλο δεν απατάται ο άνθρωπος περισσότερο, όσο στο θέμα της αγάπης!
Τα σημάδια της αληθινής αγάπης είναι τα εξής:
Α΄
Ο ίδιος ο Κύριος καθορίζει και λέει: «Ο έχων τάς εντολάς μου και τηρών αυτάς, εκείνος έστιν ο αγαπών με» (Ιω. 14, 21). Όποιος αγαπάει ειλικρινά το Θεό, προσπαθεί να φυλάγεται απ΄όσα δεν αρέσουν σ΄Εκείνον και αγωνίζεται να εφαρμόζει όσα Εκείνος αγαπάει.
Γι΄αυτό εκτελεί τις άγιες εντολές του Κυρίου. Επόμενο είναι λοιπόν να μην έχουν αγάπη προς το Θεό όσοι χριστιανοί δεν δείχνουν ενδιαφέρον για τις εντολές Του. Σ΄αυτούς συγκαταλέγονται και οι κακοποιοί, όσοι βλάπτουν τους άλλους με ποικίλους τρόπους, οι άσωτοι, οι μοιχοί, οι αισχροί, οι κλέφτες, οι άρπαγες, οι ληστές, οι άδικοι…
Σ΄αυτούς συγκαταλέγονται οι πονηροί, οι δόλιοι, οι γόητες, οι απατεώνες και οι υποκριτές. Σ΄αυτούς συγκαταλέγονται ακόμα οι μάγοι κι εκείνοι που τους φωνάζουν στα σπίτια τους και γενικά όλοι οι παράνομοι. Αυτοί, όπως δεν αγαπούν το νόμο του Θεού, έτσι δεν αγαπούν κι Αυτόν τον ίδιο. Αυτοί αγαπούν τον εαυτό τους και τα πάθη τους, και όχι το Θεό και τον άγιο νόμο Του.
Β΄
Φανερό δείγμα της αγάπης μας προς το Θεό είναι και η χαρά της καρδιάς μας. Γιατί είναι φυσικό να αισθανόμαστε χαρά για ό,τι αγαπάμε. Έτσι και η αγάπη μας προς το Θεό, χωρίς τη χαρά δεν μπορεί να νοηθεί. Όσες φορές ο άνθρωπος νιώθει στην καρδιά του τη γλυκύτητα της αγάπης για το Θεό, τόσες φορές και πλημμυρίζει από χαρά. Όπως το μέλι ευφραίνει τη γεύση μας, έτσι και η αγάπη του Θεού χαροποιεί την καρδιά μας, γιατί γευόμαστε και βλέπουμε «ότι χρηστός ο Κύριος» (Ψαλμ. 33,9).
Αυτή η χαρά για το Θεό φαίνεται σε πολλά σημεία της Αγίας Γραφής και πολύ περισσότερο στους ιερούς ψαλμούς. Αυτή η πνευματική, η ουράνια χαρά είναι η πρόγευση της χαράς που θ΄απολαύσουμε στην αιώνια ζωή.
Γ΄
Όποιος αγαπάει αληθινά το Θεό, μόνο προς Αυτόν στρέφεται, και αποστρέφεται τον κόσμο και όλα τα του κόσμου. Την τιμή, τη δόξα, τον πλούτο και όλες τις αναπαύσεις του, που τα επιζητούν οι «υιοί του αιώνος τούτου», τα λογαριάζει για ένα μηδενικό. Αυτόν τον ικανοποιεί ο Ένας, ο Θεός, το άκτιστο αγαπημένο του Αγαθό. Μόνο στο Θεό βρίσκει απόλυτη τιμή, δόξα, πλούτο και ανάπαυση. Γι΄αυτόν ο Θεός είναι ο πολυτιμότερος μαργαρίτης, μπροστά στον οποίο όλα τ΄άλλα έχουν μικρή αξία.
Αυτός τίποτα δεν επιθυμεί ούτε στον ουρανό ούτε στη γη, παρά μόνο το Θεό. Τέτοιου είδους αγάπη εκφράζουν τα λόγια του ψαλμού: «Τι γάρ μοι υπάρχει εν τω ουρανώ και παρά σού τι ηθέλησα επί της γης; εξέλιπεν η καρδία μου και η σάρξ μου, ο Θεός της καρδίας μου και η μερίς μου ο Θεός είς τον αιώνα» (Ψαλμ. 72, 25-26). Την τροφή, το ποτό, τα ρούχα τα χρησιμοποιεί για τις ανάγκες του μόνο και όχι για ηδονή.
Όποιος αγαπάει τον κόσμο δεν αγαπάειτο Θεό, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Αποστόλου: «Εάν τις αγαπά τον κόσμον, ούκ έστιν η αγάπη του πατρός εν αυτώ». (Α΄Ιω. 2, 15). Τέτοιοι είναι όσοι θέλουν να ζουν στη ζωή αυτή με πολυτέλεια, να κατοικούν σε βίλες, να περνούν με πλούσιες άμαξες, να ντύνονται με βαρύτιμα ρούχα, να δοξάζονται και να τιμούνται απ΄όλους. Αυτοί έχουν σαρκικό φρόνημα, φιλοδοξία και εγωισμό, δηλαδή ό,τι εχθρεύεται ο Θεός.
Δ΄
Όποιος αγαπάει πραγματικά το Θεό, Τον έχει αδιάκοπα στη μνήμη του, Αυτόν, την αγάπη Του και τις ευεργεσίες Του. Το βλέπουμε και στην αγάπη μεταξύ των ανθρώπων. Τον άνθρωπο που αγαπάμε, τον σκεφτόμαστε συχνά. Παρόμοια συμβαίνει και με την αγάπη μας προς το Θεό. Όποιος Τον αγαπάει, Τον σκέφτεται συχνά, αναπαύεται κοντά Του και σ΄Αυτόν στρέφεται με θαυμασμό. Γιατί όπου είναι ο θησαυρός του, εκεί είναι και η καρδιά του (πρβλ. Ματθ. 6, 21).
Γι΄αυτόν ο ατίμητος και πολυαγαπημένος του θησαυρός είναι ο Θεός. Έτσι και η καρδιά του βρίσκεται πάντα κοντά στον Κύριο. Και η καρδιά, που είναι ξέχειλη από αγάπη προς το Θεό, φανερώνει και εξωτερικά τα σημεία της αγάπης της. Όσοι ξεχνούν το Θεό, δεν Τον αγαπούν. Η λησμοσύνη είναι φανερή απόδειξη ότι λείπει η αγάπη. Όποιος αγαπάει, δεν μπορεί να ξεχάσει αυτόν που αγαπάει.
Ε΄
Δύο πρόσωπα που αγαπιούνται, θέλουν να βρίσκονται παντοτινά αχώριστα. Πολλοί βέβαια χριστιανοί επιθυμούν να είναι μαζί με το Χριστό δοξασμένοι, αλλά δεν θέλουν να είναι μαζί Του και στην ατίμωση και στο Σταυρό. Προσεύχονται να κληρονομήσουν τη βασιλεία Του, αλλά δεν θέλουν να υποφέρουν μαζί Του. Έτσι φανερώνουν ότι η καρδιά τους δεν είναι ειλικρινής και ότι δεν αγαπούν αληθινά το Χριστό. Και, για να πούμε την αλήθεια, αγαπούν περισσότερο τον εαυτό τους παρά το Χριστό.
Γι΄αυτό ο Κύριος λέει: «Και ός ού λαμβάνει τον σταυρόν αυτού και ακολουθεί οπίσω μου ούκ έστι μου άξιος» Ματθ. 10, 3.
Ο πραγματικός φίλος μας φαίνεται στη δυστυχία μας. Έτσι και ο άνθρωπος που αγαπάει πραγματικά το Χριστό: Στον κόσμο αυτό συμπορεύεται με το Χριστό. Η καρδιά του προσκολλάται σ΄Αυτόν. Υπομένει μαζί Του αγόγγυστα τα πάθη και το Σταυρό. Και θα είναι στην αιωνιότητα αχώριστα πια κοντά Του. Ο άνθρωπος αυτός λέει απ΄την καρδιά του: «Εμοί δε το προσκολλάσθαι τω Θεώ αγαθόν έστι» (Ψαλμ. 72, 2)
ΣΤ΄
Δείγμα της αγάπης μας προς το Θεό είναι η αγάπη μας προς τον πλησίον. Όποιος αγαπάει ειλικρινά το Θεό, αυτός αγαπάει και τον πλησίον του. Όποιος αγαπάει πολύ ένα πρόσωπο, αγαπάει και εκείνον που συνδέεται μ΄αυτό. Η πηγή της αγάπης προς τον πλησίον είναι η αγάπη προς το Θεό. Και αντίστροφα, η αγάπη προς το Θεό φαίνεται από την αγάπη προς τον πλησίον. Είναι φανερό λοιπόν ότι όποιος δεν αγαπάει τον πλησίον του, δεν αγαπάει και το Θεό, όπως διδάσκει ο Απόστολος: «Εάν τις είπη ότι αγαπώ τον Θεόν, και τον αδελφόν αυτού μισή, ψεύστης εστίν, ο γάρ μη αγαπών τον αδελφόν αυτού όν εώρακε, τον Θεόν, όν ούχ εώρακε πώς δύναται αγαπάν; Και ταύτην την εντολήν έχομεν απ΄αυτού, ίνα ο αγαπών τον Θεόν αγαπά και τον αδελφόν αυτού». (Α΄ Ιω. 4, 20-21).
Αυτά είναι τα σημάδια της αγάπης μας προς το Θεό!
Αγαπητοί χριστιανοί, ας μετανοήσουμε και ας αποστραφούμε τη ματαιότητα του κόσμου. Ας καθαρίσουμε την καρδιά μας με τη μετάνοια και τη συντριβή, για να κατοικήσει μέσα μας η αγάπη του Θεού.«Ο Θεός αγάπη εστί, και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ» (Α΄ Ιω. 4, 16).Ο Θεός είναι το ύψιστο Αγαθό, από το οποίο πηγάζουν όλα τα αγαθά και η μακαριότητα. Χωρίς το Θεό κάθε ευτυχία είναι καταραμένη και φτωχή, η ζωή, ο θάνατος, η χαρά και η γλυκύτητα πίκρα. Με το Θεό και η δυστυχία είναι ευτυχία, η φτώχεια πλούτος, η αδοξία δόξα, η ατιμία τιμή, οι δοκιμασίες γεμάτες παρηγοριά.
Χωρίς το Θεό δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αληθινή ανάπαυση, ειρήνη και παρηγοριά. Γι΄αυτό, να Τον αγαπάς σαν το πιο μεγάλο σου αγαθό και σαν την πραγματική σου μακαριότητα. Να Τον αγαπάς πάνω από κάθε δημιούργημα. Περισσότερο από τον πατέρα σου και τη μητέρα σου, τη γυναίκα και τα παιδιά σου. Πάνω και από τον ίδιο τον εαυτό σου. Σ΄Αυτόν και μόνο να δώσεις την καρδιά σου, και πιο πολύ από κάθε τι Αυτόν να επιθυμείς και να ποθείς.
Γιατί ο Θεός είναι η αιώνια ευτυχία σου, το αιώνιο αγαθό σου.Χωρίς Αυτόν ούτε στον παρόντα κόσμο, ούτε στο μέλλοντα υπάρχει ζωή και ευτυχία. Κάθε δημιούργημα του Θεού είναι καλό, αλλά ο Δημιουργός είναι ασύγκριτα καλύτερος. Αγάπα λοιπόν και ζήτα αυτό το ίδιο το Αγαθό, το μόνο αυθύπαρκτο, άναρχο, αιώνιο, πανταχού παρόν και αναλλοίωτο, από το οποίο πλάστηκαν αριστοτεχνικά όλα τα δημιουργήματα.
Από το βιβλίο «Πορεία προς τον ουρανό»,
Αγίου Τύχωνος του Ζαντόνσκ