Όπως είναι γνωστό, στους χριστιανικούς λαούς από τα παλιά χρόνια οι διάφοροι επαγγελματικοί κλάδοι ανακηρύσσουν κάποιους αγίους ως προστάτες τους.
Εδώ θα αναφερθούμε στο θέμα από πλευράς της Ορθόδοξης Εκκλησίας, δηλ. της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας του Συμβόλου της Πίστεως.
Για παράδειγμα, οι γεωργοί και οι αμπελουργοί έχουν προστάτη άγιό τους τον άγιο Τρύφωνα, οι κτηνοτρόφοι τον άγιο Μάμα, οι ξυλουργοί τον άγιο Ιωσήφ το Μνήστορα, οι γιατροί τους αγίους Αναργύρους, οι οδοντίατροι τον άγιο Αντύπα, οι κτηνίατροι τον άγιο Μόδεστο (προστάτη και των ζώων), οι αεροπόροι τους Αρχαγγέλους, οι εκπαιδευτικοί τους Τρεις Ιεράρχες, οι αθλητές τον άγιο Νέστορα, οι ασχολούμενοι με τον τουρισμό τον άγιο Σαμψών τον Ξενοδόχο (ο Ξενών του οποίου ωστόσο ήταν νοσοκομείο και ο ίδιος είναι γιατρός ανάργυρος), οι μάγειροι και οι εστιάτορες τον άγιο Ευφρόσυνο, οι ναυτικοί τον άγιο Νικόλαο, οι αρωματοποιοί την αγία Λυδία τη Φιλιππησία, οι αστυνομικοί τον άγιο Αρτέμιο, οι πυροσβέστες τους αγίους Τρεις Παίδες τους εν καμίνω (που διασώθηκαν θαυματουργικά από τη φωτιά την εποχή της Βαβυλώνιας Αιχμαλωσίας και η περίπτωσή τους προτυπώνει την ανάσταση του Χριστού)
Το έθιμο αυτό, της ανακήρυξης αγίων ως προστατών επαγγελματικών κλάδων, εκτός από την πνευματική ωφέλεια της σύνδεσης των ανθρώπων με το Θεό, έχει ακόμη μερικές θετικές ηθικές και κοινωνικές συνέπειες.
Κατ’ αρχάς, ενώνει μεταξύ τους, εμψυχώνει και αναπαύει εκείνους που συνεορτάζουν τον ίδιο άγιο.
Εκτός αυτού, παρακινεί σε μια ιδιότυπη, πολύ ουσιαστική, «ηθικοποίηση» των επαγγελμάτων: ασφαλώς οι άγιοι δεν ευλογούν τις επαγγελματικές δραστηριότητες του αγρότη που προσφέρει προϊόντα δηλητηριασμένα με φυτοφάρμακα,
του εμπόρου που εξαπατά τους πελάτες του,
του γιατρού που εκμεταλλεύεται την κατάσταση των ασθενών του,
του αστυνομικού που χρηματίζεται από εγκληματίες ή βασανίζει τους κρατουμένους του,
του μάστορα που είναι αισχροκερδής ή αδιαφορεί για την ποιότητα της δουλειάς του,
του εκπαιδευτικού που αδιαφορεί για τους μαθητές του,
του αθλητή που ντοπάρεται, του ηθοποιού που προάγει πορνικά και βίαια θεάματα κ.λ.π., και γενικά του επαγγελματία που είναι άδικος, σκληρός, αφιλάνθρωπος, ανελεήμων ή ασεβής.
Φυσικά, τέτοιοι επαγγελματίες μάλλον δεν ενδιαφέρονται για τους προστάτες αγίους τους, εκτός αν είναι υποκριτές ή δεν έχουν επίγνωση της κατάστασής τους… Ίσως γι’ αυτό στην εποχή μας, εποχή σύγχυσης και πολιτισμικής, όσο και ηθικής, αλλοτρίωσης, έχει ατονήσει η τιμή των προστατών αγίων ή έχει μετατραπεί σε ψιλό έθιμο.
Πάντως, ένας ευαίσθητος άνθρωπος, με αυτογνωσία, αντιλαμβάνεται ότι η ζωή του και η επαγγελματική του δραστηριότητα πρέπει να είναι κατά Θεόν για να ευλογηθεί αληθινά από έναν προστάτη άγιο. Κατά τούτο, η παράδοση της ανακήρυξης προστατών αγίων των επαγγελμάτων θα ηθικοποιήσει τα επαγγέλματα.