Από τις αρχές του 20ού αιώνα το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών καθιέρωσε ως προστάτες Αγίους των Γραμμάτων και της Παιδείας τρεις επιφανείς, για την παιδεία τους, ανθρώπους. Οι άνθρωποι αυτοί έζησαν σε μια εποχή, που ονομάζεται γενικώς Ύστερη Αρχαιότητα και που αποτελεί το πέρασμα από την αρχαιότητα στον πρώιμο μεσαίωνα. Από τον Ελληνικό και Ρωμαϊκό κόσμο, στον Χριστιανικό. Είχαν την τύχη λοιπόν να ζουν σε έναν κόσμο, που πίστευε βαθιά πως έρχεται ένα καλύτερο μέλλον, το οποίο και θεωρούσαν πως βρίσκεται σε μια διαδικασία πραγμάτωσης μη αναστρέψιμη και πως οι τροχοί της Ιστορίας, με γιγάντιες στροφές, κινούνταν προς τη σωστή, ελπιδοφόρα και θριαμβική κατεύθυνση. Από την άλλη ο αρχαίος κόσμος ήταν ακόμη εκεί, ολοζώντανος, πλούσιος σε χυμούς και νάματα, νοηματοδότης, παραγωγικότατος. Γύρω τους, παντού, η Αθήνα, η Αλεξάνδρεια, η Αντιόχεια, η Πέργαμος, η Βηρυττός, η Κωνσταντινούπολη, η Ρώμη. Όλα τα λαμπρά αρχαία κτήρια, τα έργα τέχνης, τα θέατρα, οι βιβλιοθήκες, οι Σχολές, οι τοποθεσίες, τα γένη των ανθρώπων και τα ονόματά τους αλλά και οι παλιές γλώσσες, τα (πολλά χαμένα σήμερα) βιβλία των αρχαίων ήταν όλα εκεί, στη διάθεσή τους. Και τα χρησιμοποίησαν όλα τέλεια…
[sc name=”agioreitiko-thymiama” ][/sc]
Ο Μέγας Βασίλειος από την Καισάρεια της Καππαδοκίας, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος από τη Ναζιανζό της Συρίας αποτελούσαν «βαρύ πυροβολικό» στους κύκλους των μορφωμένων ανθρώπων της εποχής τους. Φυσικά, δεν έφτασαν ποτέ το διαμέτρημα ενός Πλάτωνα, ενός Αριστοτέλη, ενός Σοφοκλή, ενός Ψελλού αργότερα. Όμως μορφώθηκαν όσο περισσότερο γινόταν, συνδιαλέχθηκαν και συζήτησαν με τα εξέχοντα μυαλά της εποχής εκείνης, διάβασαν ό,τι άξιζε να διαβαστεί τότε, καλλιέργησαν τη γλώσσα, παρήγαγαν καινούργια γνώση, τάνυσαν την παλαιότερη.
Κάθε 30 Ιανουαρίου, αγαπητοί μαθητές, γιορτάζουμε το ότι αυτοί οι τρεις άνθρωποι επέλεξαν συνειδητά να διαβάσουν και να μορφωθούν πολύ. Έτσι απλά. Γιορτάζουμε που αποφάσισαν να μην περάσουν τη ζωή τους στην ημιμάθεια, στη φτώχεια του πνεύματος, στη σκέτη υλικότητα, στην αποκοπή από ό,τι όλοι οι προηγούμενοι λαμπροί αιώνες είχαν φτιάξει και από το να μη χάσουν την ικανότητα να οραματίζονται έναν καλύτερο κόσμο για το μέλλον. Για να αντιμετωπίζει όλα αυτά δεν ενδυναμώνεται και ένα παιδί από το σχολείο του;
Μαθητή, σχολείο και Παιδεία χρόνια σας πολλά!