Αδειάζει, με χοντροκομμένο τρόπο, ο αρμόδιος «Κομισάριος» της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ισπανός, Ζοζέπ Μπορέλ, την Κύπρο και την Ελλάδα για ένα μείζονος σημασίας διεθνές θέμα. Το Κυπριακό, και το άνοιγμα των Βαρωσίων (τμήματος της Αμμοχώστου), το οποίο αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των αποφάσεων του ΟΗΕ, και, στην πραγματικότητα, έναν «τρίτο Αττίλα» στην Κύπρο.
Έτσι, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, εμμέσως πλην σαφέστατα, κάνει πλάτες στην Τουρκία και στις πρωτοφανείς παραβιάσεις του διεθνούς Δικαίου στην περίπτωση του Κυπριακού.
Άραγε, ο Ζοζέπ Μπορέλ προβαίνει σε τέτοιες ενέργειες με δική του πρωτοβουλία ή έχοντας το πράσινο φως της ηγεσίας της Κομισιόν και ισχυρών ευρωπαϊκών πρωτευουσών;
Διότι, εάν είναι με δική του πρωτοβουλία, τότε η Ελλάδα, υπερασπιζόμενη στοιχειωδώς την Κύπρο, επιβάλλεται να καταθέσει στο πρόσωπό του «πρόταση μομφής». Βέβαια, όπως είναι γνωστό, η Αθήνα, ειδικά τα τελευταία χρόνια, αντίθετα, ακολουθεί τη γραμμή, σύμφωνα με την οποία η Κύπρος «κείται μακράν».
Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, τη Δευτέρα θα βρίσκεται στις Βρυξέλλες, προκειμένου να παραβρεθεί στη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ (15-16/11/2021). Θα θέσει επί τάπητος, άραγε, «ζήτημα Μπορέλ» ή θα περιοριστεί σε «δεκάρικους» και θα περιμένει πάλι να βγάλει το φίδι από την τρύπα ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών;
Πρωτοφανές ολίσθημα
Ενώ, λοιπόν, ο Ζοζέπ Μπορέλ, φέτος τον Οκτώβριο, κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, είχε προσωπικά δεσμευτεί -και μάλιστα, το είχε ανακοινώσει δημόσια- ότι θα καταθέσει προτάσεις (options paper), οι οποίες θα αφορούν τους τρόπους με τους οποίους θα αντιδράσει η ΕΕ στις τουρκικές επιθετικές κινήσεις στα Βαρώσια, σύμφωνα με απολύτως διασταυρωμένες πληροφορίες, πήρε το έγγραφο πίσω.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες που δεν επιδέχονται αμφισβήτησης, στη διάρκεια της προετοιμασίας της συνεδρίασης των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ (Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων – ΣΕΥ), τη Δευτέρα και την Τρίτη, άπαντες ανέμεναν να κατατεθεί το έγγραφο (options paper).
Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) φέρεται να είχε καταρτίσει ένα τέτοιο έγγραφο, το οποίο, πάντως, μάλλον πολύ… διστακτικό έναντι της Τουρκίας ήταν.
Παρά ταύτα, ακόμα και αυτό το «διστακτικό» έγγραφο το απέσυρε ο Ζοζέπ Μπορέλ, προφασιζόμενος, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ότι οι συνθήκες δεν είναι ώριμες, και, ως εκ τούτου, σκοπεύει να μεταθέσει την κατάθεσή του για τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ (ΣΕΥ), τον Δεκέμβριο.
Να σημειωθεί ότι αντίστοιχη τακτική, ουσιαστικά κατευνασμού της Τουρκίας, ακολουθούσε και πέρυσι η ΕΕ, όταν τα τουρκικά ερευνητικά σκάφη, συνοδεία τουρκικών πολεμικών πλοίων, μπαινόβγαιναν στα ελληνικά χωρικά ύδατα, καθώς και στην κυπριακή ΑΟΖ. Πολλοί μήνες πέρασαν, όχι για να επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία, κάτι που ουδέποτε έγινε, αλλά έστω για να βγει ένα κείμενο-«ευχολόγιο», με το οποίο θα … εγκαλείτο η Τουρκία για τις προκλήσεις της έναντι της Ελλάδας.
Το παρασκήνιο
Για αυτή τη στάση του Ζοζέπ Μπορέλ όσον αφορά το θέμα των Βαρωσίων, τις προηγούμενες ημέρες, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της συνεδρίασης των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, η Κύπρος και η Ελλάδα εξέφρασαν την απογοήτευσή τους, ενώ συμπαράσταση (!) στις θέσεις των δύο χωρών δήλωσαν οι Γαλλία, Αυστρία, Ιρλανδία και Λουξεμβούργο.
Αυτή τη φορά, πάντως, ο Ζοζέπ Μπορέλ δεν μπορεί να συνεχίσει να υπεκφεύγει. Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, υποχρεούται να του ζητήσει εξηγήσεις. Θα το πράξει;
Πόσο μάλλον, όταν είναι γνωστό, και είναι βέβαιον ότι έχει ενημερωθεί επί τούτου η ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών, ότι είχε διαμορφωθεί κείμενο (options paper), το οποίο μάλιστα είχε την αρχική έγκριση του Ζ. Μπορέλ, αλλά τελικά ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ το πήρε πίσω μετά από συνεννοήσεις που είχε με τους δύο συμπατριώτες του, τον πολιτικό διευθυντή του και τον διευθυντή του πολιτικού γραφείου του.
Τι μεσολάβησε; Ο Ζοζέπ Μπορέλ πρέπει να δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις. Απέσυρε το κείμενο κατόπιν άνωθεν υποδείξεων, από την ηγεσία της Κομισιόν, της οποίας προΐσταται η Γερμανίδα, Φον Ντερ Λάιεν, ή η κίνησή του έχει να κάνει με καθαρά ισπανικά συμφέροντα;
Ως γνωστόν, η Ισπανία, σε πολλές περιπτώσεις έχει στηρίξει εντός της ΕΕ την Τουρκία, ενώ έχει πολύ μεγάλες οικονομικές δοσοληψίες (και στον στρατιωτικό τομέα) με την Τουρκία. Εάν, πάντως, ισχύει το δεύτερο, τότε ο Ύπατος Εκπρόσωπος είναι υπόλογος διότι δεν αντιπροσωπεύει τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, αλλά είναι «ντίλερ» συμφερόντων της χώρας του.
Ελληνική συσκότιση
Από τη μεριά της, η Αθήνα τηρεί σιγή ιχθύος. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, κατά τη διάρκεια της τακτικής ενημέρωσης των διπλωματικών συντακτών (11-11-2021) απέφυγε να αναφερθεί στο πρόβλημα, προβαίνοντας σε αοριστολογίες.
Χαρακτηριστικά, ο Α. Παπαϊωάννου, αναφερόμενος στην παρουσία του Ν. Δένδια, στις Βρυξέλλες, τη Δευτέρα, περιορίστηκε να πει: «Το πρωί, κατ’ αρχάς, ο υπουργός διοργανώνει ένα πρωινό εργασίας εκ μέρους της Ελληνικής Προεδρίας της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στο οποίο αναμένεται να συμμετάσχουν ορισμένες χώρες της ΕΕ, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, κ. Ζοζέπ Μπορέλ, καθώς και οι συμμετέχοντες στη διαδικασία, μάλιστα σε υπουργικό επίπεδο.
Μετά έχουμε το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων(ΣΕΥ),όπου θα γίνει κατ’ αρχήν συζήτηση για τα Δυτικά Βαλκάνια. Η πρώτη εδώ και αρκετό καιρό.
Θα υπάρξει συζήτηση για το Σαχέλ, το οποίο επίσης είναι ένα ζήτημα που μας απασχολεί και μας ανησυχεί. Μετά, υπό το λήμμα «τρέχουσες υποθέσεις», θα συζητηθεί η Λευκορωσία».
Αποφεύγοντας πλήρως να αναφερθεί στο πρόβλημα που έχει προκύψει με τον Ζοζέπ Μπορέλ, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, στο τέλος της ενημέρωσής του για το ΣΕΥ, αναφέρθηκε στα Βαρώσια.
«Επίσης -είπε- αλλά αυτό δεν εναπόκειται τόσο σε εμένα, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου θα ενημερώσει για τα Βαρώσια και, στη συνέχεια, θα υπάρξει κοινή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των υπουργών Άμυνας για τη «Στρατηγική Πυξίδα», όπως λέγεται. Ένα κείμενο που θα αναφέρεται στις προκλήσεις και τις απειλές για την Ευρώπη και θα έχει και κάποιες προτάσεις πώς θα αντιμετωπίζει αυτές η Ευρωπαϊκή Ένωση».
Πρόβα τζενεράλε
Το άνοιγμα ενός μικρού τμήματος της Αμμοχώστου από την Τουρκία αποτελεί ουσιαστικά την πρόβα τζενεράλε για το άνοιγμα ολόκληρης της Αμμοχώστου.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία σκοπεύει να αλλάξει για μια ακόμη φορά τα σύνορα στην Κύπρο. Να καταλάβει ολόκληρη την Αμμόχωστο, η οποία είναι «περίκλειστη ζώνη», ουσιαστικά «νεκρή γραμμή» (buffer zone).
Ως περίκλειστη πόλη, της οποίας οι γραμμές απαγορεύονται να μετακινηθούν, έχει χαρακτηριστεί από τον ΟΗΕ. Κατά συνέπεια, ακόμα και η αλλαγή των συνόρων κατά μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες μέτρα, αποτελεί καραμπινάτη παραβίαση των αποφάσεων του ΟΗΕ και των διεθνών κανόνων. Άρα, στην Κύπρο συντελείται ήδη ο «τρίτος Αττίλας».
Να σημειωθεί πως η Αμμόχωστος αποτελεί μια από τις σημαντικότερες πτυχές του «Εδαφικού», στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού.
Η ΕΕ, ωστόσο, αντί να βάλει φρένο στην τουρκική επιθετικότητα, κάνει τα στραβά μάτια στον τουρκικό επεκτατισμό, με την Κομισιόν και τον αρμόδιο Επίτροπό της να χαϊδεύουν την Άγκυρα. Άραγε, τι αναμένουν σε Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες; Να καταλάβει η Τουρκία ολόκληρη την Αμμόχωστο και μετά να «αντιδράσουν»;
Να σημειωθεί πως οι τουρκικές κινήσεις δημιουργίας τετελεσμένων στην Κύπρο έρχονται σε μια περίοδο, κατά την οποία η Άγκυρα θέτει μαξιμαλιστικά τον πήχη, ζητώντας την de jure διχοτόμηση της Μεγαλονήσου και τη δημιουργία δύο κρατών. Στην χειρότερη περίπτωση, ζητάει «συγκυβέρνηση».