Το θυμάρι είναι ένα βότανο με πάρα πολλές ιατρικές, φαρμακευτικές και γαστρονομικές χρήσεις.
Στην αρχαία Ελλάδα χρησιμοποιούσαν το θυμάρι για τον καθαγιασμό των ναών, στην Αίγυπτο για εντριβές, ενώ στη Ρώμη σαν αρωματικό σε τυριά, αλκοολούχα ποτά, φαρμακευτικά εκχυλίσματα. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι Ρώμη είναι αυτή που το διέδωσε σε όλο την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η θυμόλη, το βασικό δραστικό συστατικό του θυμαριού (Thymus vulgaris), ανήκει σε μια κατηγορία ουσιών γνωστή ως βιοκτόνα, δηλαδή ουσίες που μπορούν να σκοτώσουν βλαβερούς οργανισμούς. Μαζί με άλλα τέτοια συστατικά όπως η καρβακρόλη, έχει πολύ ισχυρές αντιμικροβιακές ιδιότητες. Παρακάτω παραθέτονται διάφορες έρευνες σχετικά με τις φαρμακευτικές ιδιότητες του θυμαριού.
Το θυμάρι καταπολεμά την ακμή και μάλιστα δίνει καλύτερα αποτελέσματα από σχετικά συνταγογραφούμενα σκευάσματα. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο Leeds Metropolitan, της Μεγάλης Βρετανίας. Κατά την διάρκεια των δοκιμών χρησιμοποίησαν βάμμα θυμαριού, το οποίο έδρασε αποτελεσματικά κατά του βακτηρίου Propionibacterium acnes που προκαλεί την ακμή.
Έλαιο θυμαριού δοκιμάστηκε και αποδείχθηκε αποτελεσματικό κατά τροφιμογενών λοιμώξεων όπως ο σταφυλόκοκκος. Έτσι, ακόμη και σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις, μπορεί να λειτουργήσει ως φυσικό συντηρητικό στα τρόφιμα. Την μελέτη διεξήγαγε το κέντρο μελετών Animal and Veterinary Sciences στην Πορτογαλία.
Υδατικό εκχύλισμα από άγριο θυμάρι (Thymus serpyllum L.) αποδείχθηκε αποτελεσματικό κατά της υπέρτασης σε δοκιμές που έγιναν σε ποντίκια, σε Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Plant Foods for Human Nutrition και οι ερευνητές ελπίζουν ότι θα έχει ανάλογα αποτελέσματα και στον άνθρωπο, μια και τα ποντίκια τείνουν να έχουν παρόμοια αντίδραση με τον άνθρωπο όσον αφορά την υπέρταση.
Το άγριο θυμάρι εκτιμάται ότι μπορεί να δράσει κατά του καρκίνου του μαστού σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Celal Bayar στην Τουρκία. Συγκεκριμένα διερευνήθηκε η δραστικότητα του στην απόπτωση (κυτταρικός θάνατος) και τις επιγενετικές διαδικασίες στα κύτταρα του καρκίνου του μαστού. Σύμφωνα με τους ερευνητές το άγριο θυμάρι «μπορεί να αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη πρώτη ύλη για την ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων κατά του καρκίνου του μαστού».