Ρωτώντας την πλειοψηφία των ανθρώπων γύρω μας αν θα είχαν κάποιο κίνητρο για να ασκηθούν, οι περισσότεροι απαντούν ότι θα μπορούσαν να ασκηθούν αν αυτό τους βοηθούσε να χάσουν βάρος, και αυτός θα ήταν ο μόνος λόγος για σωματική άσκηση. Δυστυχώς για τους περισσότερους, η άσκηση δεν αποτελεί μέρος της ζωής και της καθημερινότητάς τους.
Μπορεί να ασκούνται σποραδικά, για παράδειγμα θα πάνε για περπάτημα μια μέρα περιήγησης σε αξιοθέατα ή θα χορέψουν σε μια γαμήλια δεξίωση. Όμως το να ασκηθούν συχνά δεν συμβαίνει, εκτός αν είναι απαραίτητο ώστε να επιταχυνθεί η απώλεια βάρους τους. Εντωμεταξύ, πολλές μελέτες καταδεικνύουν τα πολλαπλά οφέλη της άσκησης.
Στο εξωτερικό οι ψυχίατροι και οι ιατροί όλων των ειδικοτήτων, συνταγογραφούν θεραπευτική άσκηση, πράγμα το οποίο, λέγεται πως, σύντομα θα έρθει και στη χώρα μας. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες η έλλειψη της σωματικής άσκησης συνδυάζεται με την παρουσία χρόνιων και σοβαρών νοσημάτων. Πιο συγκεκριμένα η άσκηση προάγει και βοηθά το άτομο στους ακόλουθους τομείς:
– στην βελτίωση του ύπνου
– στη διατήρηση και βελτιστοποίηση των γνωστικών ικανοτήτων
– στη βελτίωση της αντοχής των οστών
– στην υγεία των καρδιαγγειακών κυττάρων
– στη μείωση της πιθανότητας ορισμένων μορφών καρκίνου
– στην ρύθμιση του ελέγχου της γλυκόζης στον διαβήτη
– στη βελτίωση των διαταραχών της διάθεσης
– στη μείωση του στρες
– στην απώλεια βάρους
Είναι δεδομένο ότι η απουσία σωματικής δραστηριότητας (για παράδειγμα αν κάποιος δεν μπορεί να κινηθεί για μεγάλο διάστημα), προκαλεί σημαντική μυική απώλεια. Έτσι, μια ζωή αποφυγής της σωματικής δραστηριότητας μπορεί να κάνει απλά καθημερινά πράγματα, όπως το περπάτημα ή τη μεταφορά πακέτων, δύσκολα, καθώς οι μύες στα χέρια, στα πόδια και στην πλάτη γίνονται πιο αδύναμοι και λιγότερο λειτουργικοί, και σε συνδυασμό με το πέρασμα της ηλικίας, ατροφούν.
Ένα τεράστιο όφελος της άσκησης, το οποίο συνήθως δεν τονίζεται αρκετά, είναι ότι μπορεί να αποτελέσει ένα «καταφύγιο» από την πίεση και το στρες που μας περιβάλλει. Για παράδειγμα, άνθρωποι σε καθιστικές εργασίες ή σε επαγγέλματα που απαιτούν συναναστροφή με πολύ κόσμο ή και το αντίθετο, στην άσκηση βρίσκουν ένα δικό τους προσωπικό χώρο εκτόνωσης και ευεξίας. Συχνά λένε: «Δεν θέλω να ακούσω κανέναν να μιλάει», «Η άσκηση μου επιτρέπει να ξεφύγω», ή «Η μετάβαση σε αυτό μου δίνει την ευκαιρία να συναναστραφώ με τους φίλους μου».
Όλοι μας χρειαζόμαστε χρόνο για να απενεργοποιήσουμε το τμήμα του εγκεφάλου μας, που μας υπενθυμίζει συνεχώς τι «πρέπει» να κάνουμε. Ο διαλογισμός ή το διάβασμα, η μουσική ή κάποιο άλλο χόμπι μπορούν επίσης να οδηγούν σε αυτό το αποτέλεσμα. Αλλά η άσκηση, είτε πρόκειται για έναν περίπατο είτε για μια βόλτα με ποδήλατο, έναν αγώνα τένις ή άσκηση με βάρη, οδηγεί στο ίδιο πράγμα με περισσότερα ευεργετικά αποτελέσματα.
Για παράδειγμα, προσπαθώντας ο ασκούμενος να συμβαδίσει με τις κινήσεις του εκπαιδευτή του σε ένα ομαδικό πρόγραμμα άσκησης ή μετρώντας τις επαναλήψεις ενώ σηκώνει βάρη, επικεντρώνει το μυαλό του στο «άμεσο», στο τώρα. Όχι στο «μελλοντικό», στο πώς θα είναι, ή στο παρελθόν στο πώς ήταν ή δεν ήταν.
Η κύρια πηγή του άγχους είναι η προβολή στο μέλλον, επομένως το άτομο οργανώνει και συγκεντρώνει την σκέψη του σε αυτό που συμβαίνει τώρα αποβάλλοντας άλλες αγχογόνες σκέψεις. Είναι πολύ δύσκολο να ανησυχείς για οποιοδήποτε πρόβλημα, όταν η άμεση μέριμνά σου είναι αν θα μπορέσεις να συνεχίσεις να μετακινείς ένα μέρος του σώματος για να ολοκληρώσεις μια άσκηση, ακολουθώντας τον εκπαιδευτή σου.
«Όταν τελειώσει η προπόνηση μου με τον προσωπικό μου εκπαιδευτή, είμαι τόσο χαρούμενος που πραγματικά δεν με νοιάζει τι συμβαίνει το υπόλοιπο της ημέρας». «Αισθάνομαι ότι κατάφερα τουλάχιστον ένα πράγμα σήμερα, ακόμα κι αν όλα πάνε στραβά», λένε άνθρωποι οι οποίοι ακολουθούν εξατομικευμένα προγράμματα εκγύμνασης.
Μια σημαντική διαφορά με το να κάνει κάποιος ένα άλλο χόμπι και την άσκηση, είναι η ενοχή που συνδέεται με το χρόνο που απαιτείται για αυτές τις δραστηριότητες και την ίδια την άσκηση. Όταν υπάρχουν υποχρεώσεις που εκκρεμούν για να τακτοποιηθούν και κάποιος π.χ «χάνει» χρόνο με το να είναι άσκοπα στο Ίντερνετ, οι ενοχές που θα βιώσει είναι αναπόφευκτες. Ως δραστηριότητα που προάγει την υγεία, σωματική και ψυχική, η άσκηση δεν δημιουργεί το ίδιο συναίσθημα, αντίθετα απαλείφει κάθε ενοχή και δημιουργεί ευεξία.
Η αποφυγή των απαιτήσεων της καθημερινής ζωής, έστω και εν συντομία μέσω της σωματικής δραστηριότητας, δεν συμβαίνει έτσι αυθόρμητα, όπως ενδεχομένως θα γινόταν με μια άλλη δραστηριότητα, που θα προέκυπτε ξαφνικά και θα μας στερούσε χρόνο από την ήδη προγραμματισμένη καθημερινότητα μας. Πρέπει να σχεδιαστεί και να τεθεί στο καθημερινό πρόγραμμα του κάθε ατόμου.
Έτσι, όταν έχουμε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα προπόνησης, αυτό μας βοηθά να είμαστε περισσότερο συγκεντρωμένοι και στις υπόλοιπες δραστηριότητες της καθημερινότητάς μας, χωρίς να σπαταλάμε το χρόνο μας σε ανούσιες και άσκοπες συνήθειες. Έτσι στον ελεύθερο χρόνο μας καταπιανόμαστε με κάτι που μας βοηθά και προάγει την πνευματική και σωματική μας υγεία.
Το άγχος είναι περίπου το ίδιο αναπόφευκτο σε ό,τι κάνουμε στη ζωή μας. Δεν μπορούμε να το αποτρέψουμε εντελώς, αλλά αφήνοντας τον εαυτό μας να ξεφύγει από αυτό, έστω για μια ώρα, μας καθιστά πολύ πιο εύκολο να το αντέξουμε. Το ζητούμενο είναι να εντάξουμε την άσκηση στη ζωή μας όχι απλά για να έχουμε μια ωραία «εξωτερική» εικόνα αλλά κυρίως για να βοηθήσουμε την εσωτερική μας πλευρά να είναι «όμορφη» και υγιής.